جرم گوش چیست؟

پوست کانال گوش خارجی از فولیکول‌های مو و غدد تعریق تشکیل شده است. این بخش باعث ترشح ماده‌ای به نام وکس (wax) یا سرومن (cerumen) می‌شود. سرومن از گوش در برابر باکتری‌ها و مواد خارجی مانند گرد و غبار محافظت می‌کند. همچنین در صورت ورود اجسامی مانند گوش پاک کن و… تا حد امکان از آسیب رسیدن به این عضو پیشگیری خواهد کرد.

سرومن به صورت طبیعی از گوش تخلیه می‌شود. اما در صورتی که ترشح این ماده بیش از حد باشد، باعث ایجاد جرم گوش (ear wax) خواهد شد. ترشح بیش از حد وکس انسداد کانال گوش و در نتیجه افت شنوایی را به دنبال خواهد داشت. زمانی که افراد خود قصد خارج کردن جرم گوش را دارند، به دلیل عدم آگاهی از روش صحیح باعث انسداد مجرای گوش خواهند شد.

علت تولید زیاد وکس چیست؟

در برخی از بیماران وکس بیش از حد نیاز، تولید و منجر به ایجاد جرم گوش می‌شود. مهم‌ترین علت انسداد مجرای گوش خارجی، تلاش فرد برای خارج کردن وکس است. نتیجه این تلاش فرو کردن بیشتر وکس به داخل گوش است. استفاده مداوم از earphoneها، سبب پیشگیری از بیرون آمدن طبیعی وکس گوش و در نتیجه گرفتگی آن می‌شود.

رنگ جرم گوش متغیر است و احتمال دارد از زرد روشن (light yellow) تا قهوه‌ای تیره (dark brown) متغیر باشد. هر چه رنگ واکس گوش تیره‌تر باشد، بدین معنی است که احتمال انسداد مجرای گوش بیشتر است. اما رنگ جرم کانال گوش ارتباطی به میزان گرفتگی مجرا ندارد.

علائم جرم گوش چیست؟

در ابتدا که جرم موجود در گوش کم‌تر است، احتمالا بیمار علامت خاصی را تجربه نمی‌کند. اما با افزایش حجم آن، علائم کم کم ایجاد می‌شوند. این علائم عبارتند از؛

• افت شدید یا نسبی شنوایی.
• احساس وزوز(tinnitus) در گوش.
• احساس گرفتگی گوش(ear congestion).
• درد و تورم گوش در صورت ایجاد عفونت بخاطر وجود اجرام مسدود شده در گوش.

البته موارد بالا ممکن است علت‌های دیگری به جز وجود #جرم در گوش نیز داشته باشند. به همین دلیل لازم است به محض مشاهده آن‌ها به پزشک مراجعه کنید و تشخیص علت مشکل را به او بسپارید. لازم به ذکر است که بیماران در صورت استفاده از داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین(Aspirin)، وافارین(Warfarin) و هپارین(heparin) باید به پزشک در این مورد اطلاع دهند.

به طور کلی جرم گوش ماده‌ای آب دوست است. به همین دلیل ممکن است بسیاری از بیماران بعد از استحمام یا شنا کردن علائمی چون افت شنوایی و گرفتگی گوش را تجربه کنند. در این صورت گوش آن‌ها نیاز به شستشو گوش(ear irrigation) و تخلیه جرم دارد.

عوارض خارج نکردن جرم گوش چیست؟

بعد از تراکم وکس در گوش، بیماران باید به پزشک متخصص برای شستشو و تخلیه جرم گوش مراجعه کنند. در غیر این صورت با عوارض احتمالی این بیماری روبرو خواهند شد. این عوارض را در ادامه نام برده‌ایم.

• عفونت.
• درد شدید در گوش.
• خارش گوش(itchy ear).
• ترشح.
• در برخی موارد بیماران سرگیجه(vertigo) و از دست رفتن تعادل را نیز تجربه می‌کنند.

این عوارض در افراد مسن شدیدتر است. آن‌ها با وجود مقدار کمی جرم در گوش ممکن است دچار افت شنوایی یا سایر علائم شوند. به همین دلیل لازم است در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای برداشتن آن اقدام کنند.

چگونه وکس اضافی را از گوش خارج کنیم؟

بهترین راه‌ها برای خارج کردن وکس و جرم گوش را در ادامه می‌خوانید.

• استفاده از قطره‌های معدنی و روغن‌های گیاهی.
• روغن بچه.
• آب اکسیژنه.
• قطره گلیسیرین فنیکه (این مورد مهم‌ترین روش به شمار می‌رود).

موارد بالا به نرم شدن جرم گوش و تخلیه راحت‌تر کمک می‌کنند. افراد باید پیش از اقدام برای تخلیه جرم، از نرم‌‌کننده گوش استفاده کنند.

بیماران بعد از ریختن قطره یا روغن در گوش بهتر است به صورت مایل  و به گونه‌ای که گوشی که قطره در آن ریخته شده است، رو به بالا باشد، بخوابند. آن‌ها باید ۵ الی ۱۰ دقیقه در همین حالت باقی بمانند تا جرم یا وکس انباشته شده در گوش به قطره گلیسیرین فنیکه آغشته شود.

بعد از نرم شدن جرم گوش و برای خارج کردن آن می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که عبارتند از؛

• شستشو با سرنگ.
• ساکشن با میکروسکوپ.
• استفاده از کورت CureHe زیر میکروسکوپ.

دو راه اول بهترین و متداول‌ترین روش‌هایی هستند که برای این کار استفاده می‌شوند. بیماران به هیچ وجه نباید با استفاده از روش‌هایی چون وارد کردن اجسام نوک تیز مانند گوش پاک کن برای از بین بردن جرم گوش اقدام کنند.

در مورد استفاده از شمع یا ear candling چه می‌دانید؟

استفاده از شمع یا ear candling برای ذوب کردن موم داخل گوش خطرناک است و امروزه توصیه نمی‌شود. استفاده از حرارت برای از بین بردن جرم گوش باعث ایجاد عوارض خطرناکی چون سوختگی کانال گوش، خونریزی، سوراخ شدن پرده گوش(tympanic membran perforation) و آسیب به مجرای گوش شود.

جرم گوش یکی از اجزای آن است و نیازی نیست که افراد به صورت منظم گوش‌های خود را شستشو دهند تا جرم آن‌ را خارج کنند. بیماران تنها زمانی باید برای شستشوی گوش اقدام کنند که جرم در گوش آن‌ها انباشته شده و علائمی که در قسمت‌های قبل بیان کردیم را ایجاد کرده باشند.

جمع بندی

در این مقاله توضیحات کاربردی در مورد جرم گوش و روش‌های خارج کردن آن ارائه شد. شستشوی گوش و از بین بردن وکس اضافه یک کار تخصصی است. اما در عین حال هیچ درد و عارضه‌ای ایجاد نمی‌کند و تنها باعث بهبود علائم ناشی از وجود جرم در گوش می‌شود.

شما می‌توانید برای معاینه گوش و شستشو (در صورت نیاز) به کلینیک گوش تهران در خیابان ولیعصر مراجعه کنید. این مرکز به صورت تخصصی در زمینه انواع بیماری‌های گوش فعالیت می‌کند. در صورت نیاز به مشاوره می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی موجود در وب سایت کلینیک گوش تهران با ما تماس بگیرید. کلیه محتوای سایت کلینیک گوش تهران توسط متخصصان ماهر این تیم ازجمله دکتر نسرین یزدانی، دکتررضا زاده ،دکتر احدی و دکتر ساسان دبیری به تایید رسیده است.

مطلبی که تحت عنوان «جرم گوش چیست؟» خواندید، به طور اختصاصی برای وب سایت کلینیک گوش تهران تهیه شده است و استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می‌باشد.

۱

۲

۳

۴

۵

میانگین امتیازات ۳.۵ از ۵

از مجموع ۳۱ رای