چسبندگی استخوانچه گوش یا اتواسکلروز

گوش انسان دارای 3 استخوانچه کوچک در داخل گوش میانی است؛ استخوانچه‌های گوش میانی وظیفه انتقال ارتعاشات صوتی را به گوش داخلی، بر عهده دارند. رشد غیر طبیعی استخوان در گوش به چسبندگی استخوان گوش یا اتواسکلروز معروف است. به عبارت دیگر، در بیماری اتواسکلروز، استخوان رکابی شروع به چسبیدن به استخوانچه‌های دیگر می‌کند. چسبندگی استخوانچه‌ها از تحرک آن‌ها می‌کاهد که در نتیجه منجر به کاهش شنوایی خواهد شد.

افراد مبتلا به بیماری اتواسکلروز می‌توانند دچار کاهش شنوایی شدید یا حتی ناشنوایی شوند؛ اما در صورتی که بیماری به موقع درمان شود، به ندرت باعث بروز ناشنوایی خواهد شد. در ادامه این مقاله سعی شده است تا شما را با این بیماری و روش‌های درمانی آن آشنا کنیم.

اتواسکلروز چیست؟

علت اتواسکلروز چیست؟

اگر استخوانچه‌های گوش در موقعیت صحیح خود قرار نگیرند، قادر به حرکت نخواهند بود؛ بنابراین بیماری اتواسکلروز زمانی رخ می‌دهد که استخوان رکابی در جای خود قرار نگیرد. در این وضعیت، انتقال ارتعاشات صوتی به گوش داخلی امکان‌پذیر نخواهد بود و این مسئله می‌تواند منجر به مشکلات شنوایی شود.

علت دقیق بروز بیماری اتواسکلروز هنوز به‌طور کامل مشخص نشده است؛ با این حال، برخی عوامل خطر می‌توانند نقش مهمی در بروز این بیماری ایفا کنند. در ادامه به مهم‌ترین ریسک های بروز بیماری اتواسکلروز اشاره می‌کنیم.

سن

این بیماری بیشتر در افراد جوان مشاهده می‌شود و احتمال ابتلا به اتواسکلروز در سنین 10 تا 45 سال بیشتر است. علائم بیماری در افراد بالای 30 سال معمولاً شدت بیشتری دارد و ممکن است مشکلات شنوایی در این سنین بیشتر از افراد جوان‌تر مشاهده شود.

ژنتیک

وجود عوامل ارثی در خانواده می‌تواند یکی از دلایل ابتلا به اتواسکلروز باشد. در خانواده‌هایی که سابقه ژنتیکی این بیماری دارند، احتمال ابتلا به بیماری در بیشتر از نیمی از اعضای خانواده وجود دارد. با این حال، داشتن ژن این بیماری لزوماً به معنی ابتلا قطعی به اتواسکلروز نیست.

جنسیت

بیماری اتواسکلروز در هر دو جنس زن و مرد ممکن است رخ دهد، اما شیوع این بیماری در زنان بیشتر از مردان است. همچنین، زنان باردار بیشتر از هر گروه دیگری در معرض ابتلا به اتواسکلروز قرار دارند. علت دقیق این افزایش احتمال ابتلا در دوران بارداری هنوز مشخص نیست، ولی پزشکان بر این باورند که تغییرات هورمونی در این دوران ممکن است باعث افزایش ریسک ابتلا شود.

نژاد و قومیت

ابتلا به بیماری اتواسکلروز در میان اقوام قفقازی بیشتر از اقوام آمریکایی و آفریقایی دیده می‌شود. این تفاوت‌ها ممکن است به عوامل ژنتیکی و نژادی بستگی داشته باشد.

سابقه پزشکی

برخی بیماری‌ها می‌توانند احتمال ابتلا به اتواسکلروز را افزایش دهند. عفونت‌های ناشی از سرخک، شکستگی‌های استخوانی در ناحیه گوش داخلی و اختلالات ایمنی می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند.

یکی از عوامل احتمالی در بروز اتواسکلروز، تعامل سه نوع مختلف سلول در سیستم ایمنی به نام سیتوکین‌ها است. تعادل این مواد برای بازسازی استخوان‌های سالم ضروری است. عدم تعادل در این مواد می‌تواند منجر به بروز اتواسکلروز شود.

علائم اتواسکلروز چیست؟

علائم بیماری اتواسکالروز اکثرا در سنین 20 تا 30 سالگی ظاهر می‌شود؛ شایع‌ترین علامت بروز بیماری اتواسکلروز، کم شنوایی است. در این شرایط افت شنوایی از یک گوش شروع می‌شود و به تدریج گوش دیگر نیز درگیر خواهد شد.

از علائم دیگر این بیماری می‌توان به شرایط زیر اشاره کرد:^www.nhs.uk

• سرگیجه
• مشکلات تعادلی
• وزوز گوش
• کاهش حساسیت شنوایی به صداهای آهسته

چگونه اتواسکلروز تشخیص داده می‌شود؟

اولین قدم برای تشخیص بیماری اتواسکلروز مراجعه به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی است؛ تشخیص کم شنوایی ناشی از اتواسکلروز کمی سخت است به همین علت در مرحله بعدی انجام تست‌های شنوایی که حساسیت شنوایی (ادیوگرام) و هدایت صدای گوش میانی (تمپانوگرام) را اندازه گیری می‌کنند، پیشنهاد می‌شود. در صورت نیاز پزشک ممکن است آزمایش‌های بیشتری نظیر آزمایش‌های تصویربرداری مانند سی تی اسکن پیشنهاد دهد. ^{www.nidcd.nih.gov}

اتواسکلروز چگونه درمان می شود؟

بیماری چسبندگی استخوانچه گوش معمولا به درمان فوری نیازی ندارد؛ با این حال در صورت مشاهده علائم با دو روش جراحی و استفاده از سمعک قابل درمان است. در صورتی که بیماری بسیار خفیف باشد، ممکن است نیازی به استفاده از روش‌های درمانی خاص نداشته باشید.

سمعک

در صورتی که بیماری خفیف باشد با استفاده از سمعک می‌توان تا حد زیادی افت شنوایی را بهبود بخشید؛ سمعک وسیله کمکی است که بلندی ورودی صدا به گوش را افزایش می‌دهد. سمعک‌ها در انواع و اندازه‌های مختلف موجود می‌باشند. شما می‌توانید با مراجعه به متخصص شنوایی شناس از میزان کم شنوایی گوش خود مطلع شوید. متخصص شنوایی شناس با توجه به میزان افت شنوایی، بهترین سمعک را به شما پیشنهاد خواهد داد.

عمل جراحي

آخرین مرحله درمان بیماری اتواسکلروز انجام عمل جراحی استاپدوتومی یا استاپدکتومی است؛ دراین روش جراح با ایجاد برشی در داخل مجرای گوش و یا بالای گوش به استخوانچه‌های گوش میانی دسترسی پیدا می‌کند. سپس استخوان رکابی برداشته شده و یک پروتز مصنوعی از جنس فلز یا پلاستیک به جای استخوان رکابی جایگذاری می‌شود. پزشک با قرار دادن وسیله مصنوعی به جای استخوانچه گوش، شرایط را برای بهبود شنوایی ایجاد می‌کند.

 در این حالت عضو مصنوعی در داخل گوش میانی وظیفه استخوانچه گوش را انجام خواهد داد و معمولا 80 تا 90 درصد شنوایی بیماران بعد از عمل جراحی قابل بازگشت است. عمل جراحی استاپدکتومی، با دور روش بی حسی عمومی و موضعی قابل انجام است. بیمار می‌تواند 24 الی 48 ساعت بعد از انجام عمل مرخص شود. ^{www.webmd.com}

مراقبت‌های بعد از جراحی

بهتر است برای کاهش عوارض جراحی گوش، مراقبت‌های ذکر شده به دقت انجام شود؛ این مراقبت‌ها عبارتنداز:

• خودداری از باد کردن بینی 2 الی 3 هفته بعد از عمل
• عدم تماس با افراد دارای بیماری‌های تنفسی عفونی
• اجتناب از خم شدن ، بلند کردن یا زور زدن
• خود داری از قرار گرفتن در محیط‌هایی که امکان ایجاد صداهای بلند و یا تغییرات ناگهانی فشار(غواصی، پرواز یا رانندگی در کوهستان) دارد.

عوارض درمان نکردن اتواسکلروز

عدم درمان به موقع بیماری اتواسکلروز می‌تواند به عوارض جدی و جبران‌ناپذیری منجر شود، از جمله ناشنوایی دائمی. به همین دلیل، مراجعه فوری به پزشک پس از مشاهده علائم این بیماری ضروری است. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و شنوایی فرد را حفظ کند.

همانطور که گفته شد، یکی از گزینه‌های درمانی رایج در این بیماری، جراحی گوش است که می‌تواند به بهبود شنوایی کمک کرده و بسیاری از مشکلات ناشی از اتواسکلروز را کاهش دهد. در صورت عدم درمان یا درمان ناکارآمد، احتمال بروز افت شنوایی شدید یا حتی از دست دادن کامل شنوایی وجود دارد. بنابراین، توجه به علائم و اقدام به درمان به موقع، برای حفظ کیفیت زندگی و شنوایی افراد ضروری است.

مشاوره با یک پزشک متخصص گوش، حلق و بینی می‌تواند شما را درباره با محدودیت‌های روش‌های درمانی مطلع کند. کلینیک گوش تهران با داشتن بهترین متخصصان گوش، حلق و بینی و شنوایی شناسی بهترین خدمات را به بیماران ارائه می دهد. اگر علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی این کلینیک در تهران و تیم حاذق آن هستید؛ می‌توانید همین الان با کلینیک گوش تهران تماس بگیرید.