عفونت گوش خارجی: علائم، علت و درمان التهاب گوش خارجی

گوش انسان از سه قسمت داخلی، میانی و خارجی تشکیل شده است. گوش بیرونی یا خارجی که ما آن را با اسم لاله گوش می‌شناسیم وظیفه دریافت امواج صوتی تولید شده در هوا را دارد. گوش خارجی این امواج را دریافت کرده و از طریق کانال گوش به سمت گوش میانی هدایت می‌کند.

یکی دیگر از وظایف گوش خارجی محافظت از گوش با تولید جرم یا موم گوش(ear wax)است. این جرم مخصوص، از گوش در مقابل عفونت‌ها و عوامل خارجی محافظت می‌کند. در این مقاله به کمک متخصصین  کلینیک گوش تهران، به بررسی التهاب یا عفونت گوش خارجی، همچنین معرفی آنتی بیوتیک و قطره‌های مناسب برای درمان غفونت گوش خارجی و چگونگی درمان این عفونت در بزرگسالان ‌می‌پردازیم، تا با آگاهی بیش‌تری در مورد علائم و نحوه پیشگیری آن کسب کنید. پس این مطلب را ار دست ندهید و تا انتها با ما همراه باشید.

عفونت گوش خارجی چیست؟

کانال گوش خارجی، کانالی به طول ۲ یا ۳ سانتی‌متر است که در نهایت و به پرده‎ صماخ ختم می‌شود. انتقال صوت در کانال گوش خارجی، توسط هوا انجام می‌شود و پس از برخورد با پرده گوش(tympanic membran)، به وسیله استخوان‌ها یا مایع گوش به گوش داخلی منتقل و ارسال می شود. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوش‌، عفونت گوش خارجی است‌.

در عفونت گوش خارجی‌، لاله گوش و قسمت خارجی کانال گوش ملتهب می‌شود‌. در این نوع بیماری گوش‌، قسمت خارجی پوست گوش و کانال گوش به دلیل التهاب قارچی یا باکتریایی دچار عفونت و پوسته‌ریزی می‌شود که در نتیجه آن‌، کانال گوش خارجی گاهی تنگ و در برخی موارد کامل بسته می‌شود‌. طبق تحقیقات و آمارهای به دست آمده از هر 1000نفر جمعیت‌‌، حدود 4 نفر دچار عفونت گوش خارجی می‌شوند‌.

دلایل بروز بیماری عفونت گوش خارجی

گوش خارجی اغلب در فصل تابستان در محیط‌ های گرم و مرطوب دچار عفونت می‌شود‌. از دلایل بروز بیماری عفونت گوش خارجی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تنگی آناتومیک مجرا
• تومورهای کوچک استخوانی مجرا یا اگزوستوز
• تجمع سرومن و جرم

عفونت گوش خارجی بیش‌تر درافرادی که مشکل شنوایی دارند و از سمعک(hearing aids) استفاده می‌کنند و همچنین در افرادی که عادت به تمیز کردن و خاراندن گوش با گوش پاکن دارند رخ می‌دهد‌. در افرادی که با خارش گوش(itchy ear) دچار این بیماری شده‌اند‌‌، عارضه می‌تواند به دو صورت قارچی یا باکتریایی باشد‌، که از جمله این قارچ‌ها می‌توان به قارچ کاندیدا(Candida) و آسپرژیلوس(Aspergillus) و از جمله این باکتری‌ها به باکتری استافیلوکوک(Staphylococcus) و سودومونا(Pseudomonas) اشاره کرد‌.

علائم عفونت گوش خارجی

گاهی عوارض و علائمی که بیماری بوجود می‌آورد به صورت مزمن و طولانی در گوش خارجی باقی می‌ماند‌. بخصوص در بیمارانی که مشکلات پوستی مثل سوزیاریس و یا آلرژی پوستی دارند‌. علائمی مانند تورم‌‌، قرمزی و خارش بروز خواهد کرد و در صورت عدم درمان و پاکسازی مجرای گوش‌، کانال بسته شده و تجمع مواد پشت پرده گوش‌، باعث ایجاد فشار و درد شدید در کانال گوش می‌شود‌.

آیا بیماری عفونت گوش خارجی با درد زیاد همراه است؟

در بیماری عفونت گوش خارجی تب وجود ندارد‌، درد شدید گوش(ear pain) از علائم بیماری عفونت گوش خارجی می‌باشد‌‌. این بیماری بسیار دردناک است به همین دلیل استفاده از مسکن‌‌، شیاف‌های موضعی مسکن مثل ایندومتاسین و دیکلوفناک و مصرف آب زیاد لازم است‌.

چگونه می‌توان از عفونت گوش خارجی پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از بروز عفونت در گوش خارجی راهکارهای زیر رادر پیش بگیرید:

• استفاده نکردن از اجسام تیز برای خاراندن کانال گوش
• اجتناب از دستکاری کانال گوش
• عدم استفاده مکرر و زیاد از گوش پاک کن
• تمیز نگه داشتن وسایل داخلی گوش مانند سمعک و هدفون
• اجتناب از رطوبت زیاد یا آب تنی و شنا کردن در زمان بیماری
• درمان بیماری‌های پوستی مانند اگزما‌‌، آلرژی پوستی و مواد حساسیت زا مثل لوازم بهداشتی

درمان عفونت گوش خارجی و مراقبت‌های پس از آن

به طور کلی برای درمان عفونت گوش خارجی باید از دارو‌های آنتی‌بیوتیک و قطره‌ گوش استفاده کرد اما مسئله این است که ترشحات چرکی باعث مسدود شدن کانال گوش شده و اجازه عبور دارو را نمی‌دهند‌. روند درمان شامل خارج کردن ترشحات چرکی از گوش با استفاده از ساکشن یا مکش‌، جهت تمیز کردن کانال گوش است‌. از دیگر راهکارها برای درمان عفونت گوش خارجی می‌توان به خشک نگه داشتن گوش و حفاظت از آن نیز اشاره کرد.

آنتی بیوتیک برای عفونت گوش خارجی

بیش‌تر بیماران مبتلا به عفونت گوش خارجی با ساکشن مکرر کانال گوش و همچنین استفاده قطره‌های موضعی درمان می‌شوند‌. پس برای درمان این بیماری مگر در موارد خاص مانند عفونت گوش خارجی در فرد دیابتی‌، نیاز به مصرف آنتی بیوتیک خوراکی نیست‌.

در افراد دیابتی که مبتلا به عفونت گوش خارجی می‌باشند علائمی مانند درد گوش شدید‌‌، درد شبانه و سردرد در زمان خواب می‌تواند نشانه گسترش عفونت به درون استخوان‌های جمجمه باشد‌. به همین جهت افراد دیابتی باید کانال گوش خود را فقط با ساکشن تخلیه و تمیز کنند همچنین از شستشوی گوش خارجی جدا اجتناب کنند‌.

قطره های درمانی برای عفونت گوش خارجی

رای درمان عفونت گوش خارجی قطره‌هایی مانند سیپروفلوکساسین ‌‌(Ciprofloxacin)، بتامتازون ‌‌(Betamethasone)، کلوتریمازون (clotrimazole) توصیه می‌شود‌. به یاد داشته باشید در صورت وجود سابقه پارگی در پرده گوش (tympanic membran perforation) نباید از قطره جنتامایسین (Gentamicin)  و کلوتریمازون (clotrimazole)  استفاده کرد‌. زیرا استفاده از این قطره‌ها‌‌، سبب آسیب رساندن به گوش داخلی می‌شود‌.

بیماران با اسیدی کردن کانال گوش با استفاده از قطره اسید استیک 1% می‌توانند به درمان عفونت گوش خود کمک کنند. تجویز قطره‌های اسیدی  مانند الکل بوریک 2% که اثر خشک‌کنندگی دارد‌، حتما باید توسط پزشک انجام شود و بعد از معاینه گوش جهت اطمینان از سالم بودن پرده گوش انجام شود‌.

نحوه استفاده از قطره‌های درمانی

در این بیماری‌‌، نحوه رسیدن قطره به درون گوش بسیار اهمیت دارد‌‌. با بسته بودن کانال گوش‌‌، قطره به درون گوش راه نمی‌یابد‌. پس بهتر است که بیمار قبل از استفاده از قطره‌‌، چندین جلسه ساکشن برای تمیز کردن گوش انجام دهد تا بیماری به طور کامل بهبود یابد‌. پس از استفاده از قطره‌ها‌، بیمار باید روی گوش دیگر که قطره به درون آن ریخته نشده است، خوابیده و گوشی که درون آن قطره ریخته شده بالا باشد و حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در این حالت قرار بگیرد تا قطره به کانال گوش آمیخته شود‌.

پرسش بسیاری از بیماران این است که چرا قطره درمانی در درون گوش نفوذ نمی‌کند؟ قطره‌ها قابلیت جذب شدن در گوش را ندارند و بهتر است در هر بار استفاده ۳ تا ۴ قطره در کانال گوش ریخته شود همچنین فاصله زمانی استفاده از قطره‌ها‌، باید به اندازه حداقل نیم ساعت باشد و از ریختن قطره‌ها روی هم خودداری شود.

پماد برای عفونت گوش خارجی

قطره‌های گوش ضد قارچ مانند فلوکونازول و کلوتریمازول می‌توانند بسیاری از انواع عفونت‌های قارچی گوش را درمان کنند. پزشک همچنین ممکن است قطره گوش استات آلومینیوم یا اسید استیک را برای کاهش التهاب در کانال گوش توصیه کند. حتما از قطره‌های گوش دقیقا طبق دستور استفاده کنید.

اگر عفونت قارچی گوش روی قسمت خارجی گوش باشد، ممکن است پزشک یک کرم یا پماد موضعی را توصیه کند. به عنوان مثال می‌توان به کلوتریمازول، کتوکونازول و اکونازول اشاره کرد. این کرم‌ها و پمادها را به جای داخل مجرای گوش، روی گوش خارجی خود بمالید.

علت ورم گوش خارجی

التهاب گوش خارچی می‌تواند در نتیجه تعدادی از شرایط به وجود آید^{Swollen earlobe}، از جمله:

سوراخ کردن گوش

سوراخ کردن گوش یک علت شایع تورم در لاله گوش است و تورم بخشی از واکنش طبیعی بدن به هر آسیبی است. اکثر افرادی که گوش خود را سوراخ می‌کنند تا یک هفته و گاهی بیشتر متوجه درد و تورم می‌شوند. سوراخ کردن گوش عفونی همچنین می‌تواند باعث تورم لاله گوش شود. افراد در صورت تداوم علائم بیش از دو هفته یا بیشتر باید به پزشک مراجعه کنند. اگر محل سوراخ عفونی شده باشد، گوشواره یا سایر موارد موجود در گوش باید برداشته شود و فرد باید عفونت را با آنتی بیوتیک درمان کند.

واکنش آلرژیک یا درماتیت تماسی

درماتیت تماسی یکی دیگر از علل شایع تورم لاله گوش است که معمولاً به دلیل واکنش آلرژیک پوست به برخی از جواهرات است؛ اجتناب از جواهراتی که حاوی مواد محرک هستند می‌تواند به پیشگیری از علائم کمک کند و به گوش‌ها اجازه التیام دهد. پوست روی گوش همچنین می‌تواند به لوسیون، عطر یا سایر محصولات بدن واکنش نشان دهد؛ این واکنش‌ها می‌تواند پوست را قرمز، ملتهب و دچار خارش کند.

جراحت

یک آسیب یا ضربه کوچک ممکن است تحریک و التهاب لاله گوش را در پی داشته باشد، زیرا باکتری‌ها می‌توانند وارد بدن شوند. صدمات رایج عبارتند از:

• کشیدن بیش از حد گوشواره
• استفاده از گوشواره‌های خیلی سنگین
• استفاده از گوشواره هایی خیلی بزرگ
• بریدگی و خراشیدن لاله گوش
• سوراخ کردن گوش
• ضربه به گوش در حین ورزش

در این موارد لاله گوش آسیب دیده ممکن است متورم شود و در لمس دردناک یا حساس باشد.

نیش حشره

تورم مرموز در گوش که یک شبه ظاهر می‌شود ممکن است ناشی از نیش حشره باشد. در برخی موارد، فرد می‌تواند یک نیش یا نقطه قابل مشاهده در مرکز تورم را ببیند. نیش حشرات ممکن است علائم دیگری از جمله خارش، درد و قرمزی ایجاد کند. آنتی هیستامین‌های خوراکی یا کرم‌های هیدروکورتیزون می‌توانند به تسکین علائم نیش حشره کمک کنند. اگر علائم بدتر شود یا به گردن، صورت یا گلو گسترش یابد، فرد باید فوراً به دنبال مراقبت پزشکی باشد، زیرا ممکن است واکنش آلرژیک داشته باشد.

سلولیت

سلولیت نوعی عفونت باکتریایی پوست است. می‌تواند دردناک باشد و ممکن است پوست را قرمز و متورم کند. لاله گوش مبتلا به سلولیت ممکن است در لمس حساس و داغ باشد. سلولیت می‌تواند به جریان خون یا سایر بافت‌ها سرایت کند، بنابراین نیاز به مراقبت پزشکی دارد.

آبسه

آبسه برآمدگی روی پوست یا زیر پوست است که پر از چرک است و معمولا عفونت باکتریایی باعث آن می‌شود. سایر علائم آبسه می‌تواند متفاوت باشد، اما شامل درد و تورم است؛ در برخی موارد، فرد ممکن است تب، حالت تهوع و تخلیه از ناحیه را تجربه کند. اگر آبسه درمان نشود، می‌تواند بدتر شود.

جوش یا کاربونکل

جوش یک عفونت در اطراف فولیکول مو در زیر سطح پوست است که با چرک پر شده است. دسته ای از جوش‌ها کاربونکل است. جوش هنگام لمس دردناک است و می‌تواند باعث تورم شود. در برخی موارد فرد ممکن است علائم زیر را تجربه کند:

• درد
• تب
• خستگی
• تراوش یا ترشح

کیست

کیست سباسه همچنین می‌تواند باعث تورم لاله گوش شود. کیست‌ها حفره‌هایی در پوست هستند که با مواد نیمه مایع پر می‌شوند. بسته به نوع، اندازه کیست‌ها ممکن است مختلف باشد. کیست‌ها ممکن است ناراحت کننده باشند و اغلب برای بهبود کامل نیاز به تخلیه دارند.

گیاهان سمی

تماس با یک گیاه سمی مانند پیچک سمی، بلوط سمی یا سماق ممکن است باعث تورم در لاله گوش شود. گیاهان سمی می‌توانند علائم دیگری را در ناحیه آسیب دیده ایجاد کنند، از جمله:

• راش
• خارش
• تاول‌ها

گوش شناگر

اوتیت خارجی که معمولا به عنوان گوش شناگر شناخته می‌شود، یک عفونت در کانال گوش است و ممکن است به سمت لاله گوش گسترش یابد و باعث تورم شود. علائم عبارتند از:

• التهاب
• درد
• سرخی
• خارش فقط در داخل گوش
• کاهش شنوایی
• احساس گرفتگی در گوش

ماستوئیدیت

استخوان ماستوئید استخوان اسفنجی گوش داخلی است و ماستوئید یک عفونت در این استخوان است که ممکن است باعث تورم گوش شود. علائم دیگر عبارتند از:

• تب یا لرز
• سردرد
• خواب آلودگی
• درد و تحریک
• تحریک پذیری یا تغییرات خلقی
• قرمزی پشت گوش
• از دست دادن شنوایی

در برخی موارد، ترشحات ممکن است از گوش عفونی خارج شود. یک فرد می‌تواند آنتی بیوتیک مصرف کند تا از خطرناک شدن این بیماری جلوگیری کند. با این حال، اگر فردی ماستوئیدیت را بدون درمان رها کند، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.

بهترین کلینیک برای درمان التهاب گوش خارجی

کلینیک گوش تهران در خیابان ولیعصر با داشتن بهترین متخصصان گوش، حلق و بینی بهترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی کلینیک گوش تهران و تیم حاذق این کلینیک هستید؛ با کلینیک گوش تهران تماس بگیرید.

پزشکان تیم کلینیک گوش تهران با سابقه طولانی بیست ساله جراحی‌های گوش می‌توانند مشاوره خوبی برای درمان بیمارهای گوش شما باشند. کلیه محتوای سایت کلینیک گوش تهران توسط متخصصان ماهر این تیم ازجمله دکتر نسرین یزدانی، دکتررضا زاده ،دکتر احدی و دکتر ساسان دبیری به تایید رسیده است.