زمان لازم برای شست و شوی گوش

در اکثر موارد گوش نیازی به تمییز شدن ندارد. تمییز کاری گوش، زمانی ضرورت پیدا می‌کند که منجر به بروز علامتی در گوش گردد. برای برداشتن جرم گوش(ear-wax) از داخل مجرای گوش باید احتیاط کامل داشته باشید. در ادامه این مقاله درباره شستشوی گوش اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار خواهیم داد. همچنین توصیه می‌کنیم قبل از مطالعه کامل مقاله ویدئو زیر را مشاهده کنید.

چرا گوش موم تولید می‌کند؟

یکی از دلایل کثیف شدن گوش، ماده‌ای به نام سرومن، موم یا همان جرم گوش است. جرم گوش به صورت طبیعی در پوست مجرای گوش  تولید می‌شود. همانطور که می‌دانید، جرم گوش وظیفه محافظت گوش و چرب نگه داشتن آن را بر عهده دارد. در صورتی که مقدار این ماده کاهش یابد؛ احتمال خشک شدن گوش افزایش می‌یابد. خشک شدن گوش می‌تواند منجر به خارش‌های شدید در گوش گردد.

جرم گوش دارای خاصیتی  ضد باکتری بوده و در نتیجه این مزیت منجر به تمیز نگاه داشته شدن گوش می‌شود. جویدن و حرکت دادن فک، موم گوش را به سمت قسمت بیرونی گوش هدایت می‌نماید. سرومن گوش در قسمت ابتدایی مجرای گوش تشکیل می‌شود. تنها دلیلی که می‌تواند منجر به مسدود شدن پرده گوش شود؛ هدایت موم گوش به انتهای مجرای گوش است.

در این شرایط برای خارج کردن موم نباید از چوب پنبه استفاده کرد. چوب پنبه یا انگشت می‌تواند موم گوش را به سمت داخل هدایت و پشت پرده گوش فشرده کند. در این حالت گوش نمی‌تواند به طور طبیعی موم گوش را خارج کند.

استفاده از سمعک(hearing aids) و یا هر نوع وسیله‌ای که داخل مجرای گوش قرار گیرد یکی از دلایل جمع شدن موم گوش می‌تواند باشد.

تمیز کردن گوش با اشیا چه مضراتی به همراه دارد؟

استفاده از گوش پاک کن، اجسام تیز و یا انگشت برای خارج کردن موم گوش می‌تواند خطرات و مضراتی همچون موارد زیر را دربرداشته باشد.

• عفونت
• پارگی پرده گوش(tympanic membran perforation)
• کاهش شدید شنوایی

آیا باید گوش را تمییز کرد؟

پزشکان تمییز کردن گوش را امری ضروری نمی‌دانند. بنابراین بهتر است در حالت عادی گوش تمییز نشود. در صورت تجمع موم گوش و ایجاد علائم بهتر است به پزشک گوش،حلق و بینی مراجعه شود. در صورتی  که جرم گوش در داخل گوش تجمع یابد؛ علائمی را از خود نشان می‌دهد. در ادامه برخی از علائم رایج بیان می‌شود. این نشانه‌ها عبارتنداز :

• درد گوش(ear pain9)
• احساس پری گوش(ear congestion)
• کاهش شنوایی موقت که به مرور شدت یابد
• وزوز گوش(tinnitus)
• خارش(itchy ear)
• ترشح
• بوی بد و نامطبوع
• سرفه کردن

بروز این نوع از علائم به ندرت اتفاق می‌افتد. در صورت مشاهده هر یک از علائم بالا، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در صورت مراجعه، پزشک بعد از معاینه علت ایجاد این علائم را به شما اعلام می‌کند.

شست و شوی گوش چیست؟

از طرفی تجمع جرم گوش داخل گوش می‌تواند به مرور زمان آسیب‌های شدیدی ایجاد کند. خارج کردن اجسام خارجی و یا جرم اضافی گوش از شدت این آسیب‌ها می‌کاهد. برخی اوقات به دلایلی اجسام خارجی وارد گوش می‌شوند. یکی از روش‌های حذف موم اضافی یا مواد خارجی از داخل گوش، شست و شوی گوش است.

شست و شوی گوش خیلی راحت و سریع مواد خارجی و موم اضافی را از گوش خارج می‌کنند.  شست و شوی گوش تا قبل از رسیدن مواد به عمق کانال و آسیب‌های جدی بسیار موثر است.

این روش، یکی از راه‌های خارج کردن جرم گوش است. روش‌های دیگر شامل استفاده از ابزارهای ظریف گوش مانند حلقه (رینگ) یا بگارگیری مکش (ساکشن) برای تمیز کردن است. این روش‌ها حتما باید توسط متخصص و با دید مستقیم زیر میکروسکوپ معاینه گوش صورت گیرد.

نحوه شست و شوی گوش چگونه است؟

برای شست و شوی گوش حتما باید به پزشک مراجعه شود. پزشک ابتدا گوش را بررسی می‌کند و علل ایجاد علائم را مشخص می‌نماید. اگر علائم به علت وجود جرم یا مواد خارجی باشد؛ شست و شوی گوش توصیه می‌گردد.

در مرحله بعدی پزشک با استفاده از اتوسکوپ گوش را وارسی می‌کند. در شرایطی که گرفتگی گوش ناشی از جرم گوش باشد؛ پزشک با استفاده از سرنگی شست و شو را انجام خواهد داد. معمولا از مخلوط آب و نمک یا آب هم دما با اتاق یا گرمتر، برای خارج کردن موم اضافی استفاده می‌کنند.

برخی از پزشکان برای نرم شدن موم گوش، استفاده از موادی همچون روغن بچه، روغن معدنی یا داروهای تخصصی را توصیه می‌کنند. استفاده از این موارد به خروج راحت‌تر موم کمک می‌کند. به طور میانگین چند قطره از این مواد باید دو تا سه مرتبه در طی روز به مدت چند روز استعمال شود.

آیا شست و شوی گوش خطری دارد؟

شست و شوی گوش در افرادی که مشکلات زمینه‌ای همچون پرده گوش پاره ‌شده، لوله در پرده گوش یا سیستم ایمنی ضعیف داشته باشند؛ توصیه نمی‌شود. یکی از مضرات شست و شوی گوش، توجه به این مورد است که این امر عفونت گوش را تشدید می‌کند. بنابر این شست و شوی گوش در افرادی که دارای عفونت درمان نشده هستند؛ توصیه نمی‌شود. در ادامه برخی از رایج‌ترین خطرات شست و شوی گوش بیان خواهد شد.

عفونت گوش

عفونت گوش خارجی یا به عبارت دیگر اوتیت خارجی یکی از عوارض شست و شوی گوش به حساب می‌آید. در صورت وجود زخم باز، احتمال ایجاد عفونت بالاست. التهاب مجرای گوش در اثر عفونت ایجاد می‌شود. التهاب گوش می‌تواند بسیار دردناک باشد.

شست و شوی گوش باید با دقت صورت گیرد. برای جلوگیری از عوارض شست و شوی گوش بهتر است به پزشک مراجعه شود. کیلینیک گوش تهران در خیابان ولیعصر در این زمینه می‌تواند شما را یاری دهد.

پارگی پرده گوش

تجمع موم در داخل گوش و تلاش برای خارج کردن آن با جسم خارجی می‌تواند به پرده گوش آسیب برساند. همچنین شست و شوی گوش در این شرایط چنانچه به درستی صورت نگیرد می‌تواند به پرده گوش فشار وارد کند.

آیا شست و شوی گوش عوارضی دارد؟

در اکثر افراد بعد از انجام شست و شوی گوش عوارضی مشاهده  می‌شود. برخی از این عوارض جدی و برخی دیگر عادی هستند. در ادامه به عوارض ناشی از شست و شوی گوش خواهیم پرداخت.

عوارض رایج

برخی عوارض چندان جدی نیستند. اما می‌توانند باعث ناراحتی فرد بیمار شوند. این عوارض در مدت کوتاهی برطرف خواهند شد. برخی از شایع‌ترین عوارض شست و شوی گوش قید شده است. این عوارض عبارتنداز:

• سرگیجه موقت
• ناراحتی یا درد مجرای گوش
• وزوز گوش

در صورتی که علائم ذکر شده، شدت یافت؛لازم است سریعا به پزشک مراجعه شود.

عوارض نادر

برخی از عوارض بسیار نادر هستند. این عوارض عبارتنداز:

• چرخش محیط اطراف به دور بیمار
• ناشنوایی موقت و یا دائم

آیا روش جایگزینی برای شست و شوی گوش وجود دارد؟

برخی از روش‌های خانگی می‌تواند جایگزین شست و شوی گوش شود. این نکته حائز اهمیت است که در صورت داشتن شرایط خطرناک انجام چنین روش‌هایی توصیه نمی‌شود. برای خارج کردن موم از داخل گوش چندین روش وجود دارد که عبارتنداز:

روغن‌های طبیعی

روغن‌های طبیعی همچون روغن زیتون و روغن بچه تحریک کننده نیستند. چند قطره‌ای از روغن‌های طبیعی می‌تواند به نرم کردن موم در داخل گوش کمک کند. در صورت استفاده بعد از چند دقیقه گوش را بر روی یک پارچه خم کنید. در این صورت مواد اضافی از گوش خارج می‌شود.

آب نمک

اب نمک به نرم کردن موم گوش کمک می‌کند. چند قطره از آب نمک در طی مدت زمان 3 الی 5 دقیقه می‌تواند موم گوش را نرم کند.

مخلوط‌ها و محلول‌ها

محلول‌های همچون هیدروژن پراکسید و مخلوط‌هایی همچون سرکه و الکل می‌تواند به رفع جرم گوش کمک کند. این نکته قابل ذکر است که برخی از افراد ممکن است به این مواد حساسیت نشان دهند.

شمع کردن گوش

شمع کردن گوش یکی از روش‌های منسوخ شده است. در گذشته از شمع به عنوان جایگزینی برای شست و شوی گوش استفاده می‌کردند. در این روش شمع روشن را به داخل مجرای گوش وارد می‌کردند. گرمای شمع باعث نرم شدن موم می‌شد. امروزه این روش نه تنها جایگزینی برای شست و شوی گوش نیست؛ بلکه عوارض شدید‌تری را به دنبال دارد.

در انتها

تجمع موم گوش می‌تواند به دلایلی اتفاق بیافتد. با مراجعه به پزشک از علت دقیق این اتفاق آگاه شوید. استفاده از سمعک یکی از دلایل جمع شدن موم گوش است.  همچنین استفاده از اجسام خارجی برای تمییز کردن و خارش گوش نیز می‌تواند مشکلاتی را ایجادکند.

کلینیک گوش تهران با داشتن بهترین متخصصان گوش، حلق و بینی بهترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی کلینیک گوش تهران و تیم حاذق این کلینیک هستید؛ با کلینیک گوش تهران تماس بگیرید.

پزشکان تیم کلینیک گوش تهران با سابقه طولانی بیست ساله جراحی‌های گوش می‌توانند مشاوره خوبی برای درمان بیمارهای گوش شما باشند. کلیه محتوای سایت کلینیک گوش تهران توسط متخصصان ماهر این تیم ازجمله دکتر نسرین یزدانی، دکتررضا زاده ،دکتر احدی و دکتر ساسان دبیری به تایید رسیده است.

مطلبی که تحت عنوان « چه زمانی لازم است شست و شوی گوش انجام شود؟ » خواندید، به طور اختصاصی برای وب سایت کلینیک گوش تهران تهیه شده است و استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می‌باشد.

منابع:

https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/how-to-clean-your-ear#091e9c5e81504328-1-4

https://www.healthline.com/health/ear-irrigation#alternative-remedies