وزوز گوش یا تینیتوس چیست؟

وزوز گوش (Tinnitus) به حالتی گفته می‌شود که فرد در گوش خود صدای مزاحمی مانند زنگ، وزوز یا صدای شبیه به خش‌خش می‌شنود، در حالی که منبع خارجی برای این صدا وجود ندارد. این عارضه ممکن است در یک گوش (یک‌طرفه) یا هر دو گوش (دوطرفه) رخ دهد. یکی از دلایل شایع وزوز گوش آسیب دیدن گوش میانی یا داخلی است. عواملی مانند قرارگرفتن مداوم در معرض صداهای بلند، آسیب به عصب شنوایی یا اختلالات خونرسانی در گوش، می‌توانند باعث بروز این وضعیت شوند.

برای تشخیص وزوز گوش، پزشک متخصص ابتدا معاینه‌ای دقیق از گوش‌ها انجام می‌دهد و سپس ممکن است از تست شنوایی(audiometry) برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت شنوایی شما استفاده کند. یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها، برای بهبود وزوز گوش این است که از قرار گرفتن در محیط‌های پر سر و صدا خودداری کنید، زیرا صداهای بلند می‌توانند وضعیت را بدتر کند.

وزوز گوش یا تینیتوس چیست؟

تینیتوس، واژه‌ای پزشکی است که برای توصیف صدای وزوز یا زنگ در گوش به کار می‌رود. بسیاری از افراد این اختلال را به عنوان صدای زنگ در گوش تجربه می‌کنند، اما ممکن است علاوه بر صدای زنگ، صداهای دیگری نیز شنیده شود. اگر دچار وزوز گوش هستید، ممکن است علاوه بر صدای زنگ، صداهای زیر را نیز تجربه کنید:

• غرش
• وزوز
• سوت
• هیس

همانطور که اشاره شد، شما ممکن است صداهایی در گوش خود بشنوید که هیچ منبع خارجی برای آن‌ها وجود ندارد! به عبارت دیگر، هیچ چیزی در اطراف شما نیست که این صداها را تولید کند؛ به همین دلیل گاهی اوقات به صداهای وزوز گوش “صداهای خیالی” یا “صداهای فانتومی” نیز، گفته می‌شود.

وزوز گوش می‌تواند تجربه‌ای آزاردهنده و ناامیدکننده باشد؛ گاهی این صداها آن‌قدر بلند هستند که ممکن است در شنیدن صداهای واقعی اطرافتان تداخل ایجاد کنند. این وضعیت می‌تواند با مشکلاتی چون افسردگی، اضطراب و استرس همراه باشد. وزوز گوش ممکن است به صورت یک‌طرفه یا دوطرفه رخ دهد و افراد در هر سنی می‌توانند آن را تجربه کنند، اما در سنین بالاتر شایع‌تر است.

تینیتوس می‌تواند به دو صورت عینی یا ذهنی اتفاق بیفتد؛ تینیتوس عینی زمانی رخ می‌دهد که، هم شما و هم دیگران قادر به شنیدن صداهای اضافی در گوش هستید. این نوع وزوز معمولاً به دلیل اختلال در عروق خونی داخل و اطراف گوش به وجود می‌آید؛ به عنوان مثال، ممکن است هنگام تپیدن قلب، صدای تپش قلب خود را بشنوید که سایرین نیز آن را می‌شنوند. تینیتوس عینی نادر است و معمولاً وزوز گوش به صورت ذهنی اتفاق می‌افتد، به این معنی که فقط خود شما صداهایی مانند غرش، زنگ و… را می‌شنوید.

وزوز گوش نشانه‌ی چیست؟

آسیب وارده به گوش میانی یا داخلی یکی از دلایل وزوز گوش است؛ گوش میانی شما امواج صوتی را دریافت می‌کند و هدایت آنها، گوش داخلی شما را وادار به انتقال پالس های الکتریکی به مغزمی‌کند. تنها هنگامی که مغز این سیگنال‌ها را قبول کرده و آنها را به صدا ترجمه کند، شما قادر به شنیدن آنها می‌شوید. گاها گوش داخلی شما متحمل آسیب می‌شود، که این باعث تغییر راه معمول پردازش صدا توسط مغزتان خواهد شد.

آسیب به پرده گوش (tympanic membrane) یا استخوانچه‌های گوش میانی می‌تواند موجب اختلال در هدایت صحیح صدا به گوش داخلی شود. همچنین تومورهایی که در داخل گوش یا نزدیک عصب شنوایی رشد می‌کنند، ممکن است عامل ایجاد صدای زنگ در گوش باشند. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض صداهای بلند به طور مداوم نیز می‌تواند موجب وزوز گوش شود؛ افرادی که از ابزارهایی مانند مته‌های سنگ، اره‌ها یا دیگر ابزارآلات پرصدای سنگین استفاده می‌کنند، به دلیل صدای زیاد این دستگاه‌ها به شدت در معرض خطر وزوز گوش قرار دارند. همچنین گوش دادن به موسیقی بلند، چه در کنسرت‌ها و چه با استفاده از هدفون‌ها، می‌تواند علائم وزوز گوش و سردرد را به همراه داشته باشد.

از سوی دیگر، برخی داروها می‌توانند باعث بروز تینیتوس یا آسیب شنوایی شوند که به آن “سمیت شنوایی” گفته می‌شود! داروهایی که ممکن است موجب ایجاد وزوز گوش شوند عبارتند از:

• دوزهای بالای آسپرین(Aspirin) مثلاً ۱۲ دوز روزانه برای مدتی طولانی.
• دیورتیک‌های حلقه‌ای مانند بومتانید(Bumetanide).
• داروهای ضد مالاریا مانند کلروکین(Chloroquine).
• بعضی آنتی بیوتیک‌ها مانند جنتامایسین(Gentamicin) و اریترومایسین(Erythromycin).
• بعضی داروهای ضد سرطان مانند وینکریستین(vincristine).

شرایط پزشکی دیگری که می‌توانند وزوز گوش ایجاد کنند، عبارتند از:

• کم شنوایی مربوط به سن.
• اسپاسم عضلانی گوش میانی.
• فشار خون بالا.
• کلسترول بالا.
• آسیب‌های سر و گردن.
• بیماری‌های مفصل فکی-گیجگاهی، که دردهای مزمن نیز در فک و سر ایجاد می‌کنند.
• تجمع موم گوش(ear wax)، که می‌تواند شنوایی شما را تغییر دهد.

همچنین یکی از عواملی که ممکن است با وزوز گوش مرتبط باشد و معمولا نادیده گرفته میشود، ارتباط وزوز گوش با دندان عقل است! مشکلات دندان عقل، مانند عفونت‌ها یا فشار ناشی از رشد دندان‌های عقل، می‌توانند به عصب‌های اطراف گوش آسیب برسانند و منجر به وزوز گوش شوند. برای اطلاع از دلایل نادر افزایش وزوز گوش پیشنهاد می‌کنیم مقاله “تاثیر واکسن کرونا بر وزوز گوش” را مطالعه کنید؛ تا ببینید بیماری‌های ویروسی و درمان‌های مختلف چطور باعث تشدید این عارضه می‌شوند.

تینیتوس چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک شما ابتدا گوش‌هایتان را معاینه می‌کند، سپس شنوایی‌شناس برای تشخیص وزوز گوش از شما تست شنوایی می‌گیرد؛ در این تست، شنوایی‌شناس صداها را از طریق یک جفت هدفون به طور جداگانه به هر گوش شما منتقل می‌کند. شما باید هر بار که صدای خاصی را می‌شنوید، از طریق فشردن دکمه، بلند کردن دست یا عملی مشابه، شنیدن صدا را اعلام کنید. شنوایی‌شناس ممکن است با مقایسه آنچه شما می‌شنوید با آنچه افراد هم‌سن و هم‌جنس شما باید بشنوند، علت وزوز گوش شما را تشخیص دهد.

علاوه بر این، پزشک شما ممکن است از روش‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن یا MRI استفاده کند تا بررسی کند که آیا در گوش شما آسیب یا بدشکلی وجود دارد یا خیر. رادیوگرافی استاندارد ممکن است نتواند تومورها، مشکلات عروقی یا دیگر ناهنجاری‌هایی را که می‌توانند بر شنوایی شما تاثیر بگذارند، نشان دهد.

درمان وزوز گوش چیست؟

پزشک ابتدا هرگونه عارضه پزشکی زمینه‌ای که موجب بروز تینیتوس شده باشد را، بررسی و درمان خواهد کرد. اگر ناهنجاری‌ خاصی در گوش شما وجود داشته باشد، پزشک متخصص گوش آن‌ها را شناسایی کرده و موم اضافی را از گوشتان خارج خواهد کرد. همچنین، اگر تینیتوس شما به مصرف دارو مرتبط باشد، پزشک معالج ممکن است داروی شما را تغییر دهد تا شنوایی شما به حالت طبیعی بازگردد.

از جمله دیگر روش های درمان وزوز گوش، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:^healthline

درمان دارویی وزوز گوش

درمان دارویی می‌تواند در برخی موارد به کاهش صداهایی که در گوش خود می‌شنوید کمک کند. داروهای ضد افسردگی سه‌حلقه‌ای و داروهای ضد اضطراب مانند زاناکس (Xanax)، آمی‌تریپتیلین (Amitriptyline) و نورتریپتیلین (Nortriptyline) ممکن است در کاهش صدای گوش موثر باشند. با این حال، همه افراد به درمان دارویی پاسخ نمی‌دهند و عوارض جانبی آن‌ها می‌تواند خطرناک باشد.

عوارض جانبی داروهای درمان تینیتوس شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع
• خستگی
• یبوست
• تاری دید

در موارد نادر، این داروها ممکن است مشکلات قلبی نیز ایجاد کنند.

درمان خانگی وزوز گوش

دستگاه‌های ماسکر تینیتوس می‌توانند از طریق ارایه صداهای آرامش‌بخش، صدای زنگ، غرش یا وزوز را محو کرده و بر صداهای گوش شما هم‌پوشانی داشته باشند. ظاهر این دستگاه ها می تواند شبیه به سمعک باشد؛ البته درصورت وجود کم شنوایی از ماسکر داخلی خود سمعک(hearing aids) هم می‌توان استفاده کرد.

 تغییر سبک زندگی برای درمان وزوز گوش

برای کنترل وزوز گوش خود، می‌توانید از طریق کاهش استرس به بهبود وضعیتتان کمک کنید. هرچند استرس به‌طور مستقیم باعث بروز تینیتوس نمی‌شود، اما می‌تواند آن را تشدید کند. ایجاد عادت صحبت با یک دوست یا عضو خانواده برای کاهش استرس زندگی می‌تواند مفید باشد. علاوه بر این، باید از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند خودداری کنید تا شدت وزوز گوش کاهش یابد.

رژیم غذایی برای درمان وزوز گوش

برای کاهش علائم وزوز گوش، توصیه می‌شود مصرف نمک، کافئین و الکل کاهش یابد و در عوض مصرف میوه‌ها، سبزیجات و مواد غذایی حاوی ویتامین B12 (مانند گوشت قرمز و ماهی) و روی (مانند صدف و دانه‌های کدو تنبل) افزایش یابد. همچنین، نوشیدن آب کافی برای حفظ هیدراتاسیون بدن بسیار مفید است. مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه نیز می‌تواند به تعیین رژیم غذایی مناسب برای شرایط خاص شما کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر، رژیم غذایی مناسب برای درمان وزوز گوش را مطالعه کنید.

سمعک

سمعک‌ها می‌توانند برای برخی افراد مبتلا به تینیتوس مفید باشند. تقویت صدا با استفاده از سمعک می‌تواند به کسانی که به دلیل وزوز گوش قادر به شنیدن صداهای معمولی نیستند، کمک کند.

کاشت حلزونی(cochlear implan)

ایمپلنت‌های حلزونی که به منظور درمان کم شنوایی استفاده می‌شوند، می‌توانند در برخی موارد برای درمان وزوز گوش، موثر باشند. این ایمپلنت‌ها به مغز شما کمک می‌کنند تا قسمت آسیب دیده گوش را دور بزند و شنوایی شما را بهبود بخشد. ایمپلنت حلزونی شامل یک میکروفون کاشته شده در بالای گوش شما است که با مجموعه‌ای از الکترودها در گوش داخلی شما همکاری می‌کند. این ایمپلنت سیگنال‌های لازم برای پردازش صدا را به عصب شنوایی ارسال می‌کند. ایمپلنت‌های حلزونی از تحریک الکتریکی استفاده می‌کنند تا به مغز شما کمک کنند صداها را به طور صحیح و واضح درک کند.

عوامل زمینه ساز وزوز گوش چیست؟

وزوز گوش ممکن است ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله:

1. عفونت گوش، سر و گلو، دندان و دهان و غیره.
2. ترشح مایعات در گوش که ممکن است ناشی از عفونت گوش باشد.
3. بیماری‌های گوش مانند جرم گوش، قطعی صدا و غیره.
4. فشار خون بالا و مشکلات قلبی.
5. برخی داروها مانند آنتی بیوتیک‌ها، دیورتیک‌ها، ضد افسردگی‌ها و غیره.
6. تماس با صداهای شدید، از جمله موسیقی بلند، کار با ماشین‌های بلند صدا و غیره.
7. صدمات فیزیکی به سر و گردن.
8. عوامل روانشناختی مانند استرس، اضطراب و افسردگی.
9. برخی بیماری‌های نادر مانند تومور‌های گوش و سمعک و غیره.

توصیه می‌شود که در صورت بروز وزوز گوش، به یک پزشک مراجعه کنید تا علت آن را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.

انواع وزوز گوش

وزوز گوش می‌تواند در انواع مختلفی بروز کند، از جمله:

• وزوز گوش ایدیوپاتیک؛ این نوع وزوز گوش بدون علت مشخص و ناشی از عوامل خارجی یا بیماری‌های دیگر رخ می‌دهد. این نوع وزوز گوش بسیار شایع است.
• وزوز گوش عروقی؛ این نوع وزوز گوش بیشتر به دلیل برخی مشکلات عروقی در گوش رخ می‌دهد، مانند انسداد عروق گوش، فشار خون بالا و یا آترواسکلروز.
• وزوز گوش عصبی؛ این نوع وزوز گوش معمولاً به دلیل آسیب به سیستم عصبی شنوایی رخ می‌دهد، مانند آسیب به عصب شنوایی و یا بیماری منییر.
• وزوز گوش عضلانی؛ این نوع وزوز گوش معمولاً به دلیل اسپاسم عضلات در ناحیه گوش و گردن رخ می‌دهد.
• وزوز گوش ناشی از تصادفات و صدمات؛ در برخی موارد، وزوز گوش به دنبال تصادفات، ضربه به سر و گردن، یا دیگر آسیب‌های فیزیکی رخ می‌دهد.
• وزوز گوش ناشی از مصرف دارو؛ برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدافسردگی‌ها و دیگر داروها ممکن است باعث بروز وزوز گوش شوند.
• وزوز گوش ناشی از عفونت و التهاب؛ برخی عفونت‌های گوش مانند عفونت میان گوشی، سینوسی و گلویی ممکن است باعث بروز وزوز گوش شوند.

از آن‌جایی که علت وزوز گوش می‌تواند متنوع باشد، درمان آن باید بر اساس وضعیت بیمار، نوع و شدت وزوز گوش او تعیین شود. همانطور که گفته شد، برای تشخیص نوع وزوز گوش، پزشک ممکن است از روش‌های مختلفی مانند آزمایش شنوایی، آزمایش‌های تصویری و دیگر بررسی‌ها استفاده کند. درمان وزوز گوش نیز بستگی به نوع و شدت آن دارد. برخی از روش‌های درمانی شامل مصرف دارو، رفتار درمانی، تغییرات سبک زندگی و در موارد خاص، جراحی می‌شود.

در هر صورت، اگر دچار وزوز گوش شدید، بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید تا علت آن تشخیص داده شده و درمان مناسب آغاز شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

وزوز گوش ممکن است نشانه‌ای از مشکلات مختلف در گوش باشد، از جمله عفونت، انسداد یا ترشح مایعات در گوش، آسیب به شنوایی، فشار خون بالا، مصرف داروهای خاص، یا صدمه به ناحیه سر و گردن. اگر وزوز گوش شما موقتی و کوتاه‌مدت باشد، معمولاً نیازی به مراجعه به پزشک نیست. با این حال، اگر وزوز گوش شما پایدار و مداوم باشد و به طور دائم ادامه یابد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند تست‌هایی انجام دهد تا علت اصلی وزوز گوش شما را شناسایی کرده و درمان مناسب را تجویز کند. بنابراین، اگر وزوز گوش شما ادامه‌دار است، توصیه می‌شود که بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنید.

چگونه می‌توان از وزوز گوش پیشگیری کرد؟

برای پیشگیری از وزوز گوش، باید از گوش‌های خود در برابر صداهای بلند محافظت کنید، به‌ویژه هنگام تنظیم صدای تلویزیون، رادیو و دستگاه‌های پخش موسیقی، دقت داشته باشید؛ وقتی در معرض صداهایی با شدت بیشتر از 85 دسی‌بل قرار می‌گیرید (که معادل صدای یک ترافیک سنگین است)، استفاده از محافظ گوش ضروری است. اگر در محیط‌هایی با صداهای بلند مانند کنسرت‌ها یا کارگاه‌های ساختمانی حضور دارید و دسترسی به وسایل محافظ گوش مانند گوش‌گیر ندارید، بهتر است گوش‌هایتان را با دست بپوشانید.

همچنین باید از داروهایی که ممکن است وزوز گوش شما را تشدید کنند، اجتناب کنید، و به‌طور منظم تست‌های شنوایی انجام دهید تا در صورت وجود هرگونه مشکل ساختاری در گوش داخلی یا میانی، سریعاً آن را شناسایی کنید.

کلینیک گوش تهران با داشتن بهترین متخصصان گوش،حلق و بینی بهترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی کلینیک گوش تهران و تیم حاذق این کلینیک هستید؛ با کلینیک گوش تهران تماس بگیرید. پزشکان تیم کلینیک گوش تهران در خیابان ولیعصر با سابقه طولانی بیست ساله جراحی‌های گوش می‌توانند مشاوره خوبی برای درمان بیمارهای گوش شما باشند. کلیه محتوای سایت کلینیک گوش تهران توسط متخصصان ماهر این تیم ازجمله دکتر نسرین یزدانی، دکتررضا زاده ،دکتر احدی و دکتر ساسان دبیری به تایید رسیده است.