پیرگوشی چیست؟

پیرگوشی(presbycusis) یا کاهش شنوایی مربوط به سن، در اثر افزایش سن در بزرگسالان نمود پیدا می‌کند. این مشکل شنوایی، یک کاهش شنوایی حسی-عصبی وابسته به سن و برگشت ناپذیر است که ناشی از تحلیل رفتن حلزون گوش یا ساختارهای مرتبط با آن در گوش داخلی یا اعصاب شنوایی است.

کاهش شنوایی بیشتر در فرکانس‌های بالا مشاهده می‌شود. علت پیرگوشی می‌تواند ترکیبی از علل ژنتیکی، قرار گرفتن در معرض آلودگی‌های صوتی محیط و تغییرات پاتوفیزیولوژیکی مربوط به پیری باشد. در حال حاضر اقدامات پیشگیرانه‌ای جهت پیشگیری از این عارضه پیری در گوش، شناخته نشده است. درمان پیر گوشی با سمعک(hearing aids)، میسر است. درادامه با پیرگوشی و روش‌های شناخت و درمان ان آشنا می‌شوید.

پیرگوشی چیست؟

کاهش شنوایی مربوط به سن (یا پیرگوشی)، کاهش تدریجی شنوایی در هر دو گوش است. پیرگوشی یک مشکل رایج گوش است که به علت کهولت سن ایجاد می‌شود. از هر 3 بزرگسال بالای 65 سال یک نفر دچار کم شنوایی ناشی از کهولت سن است.

به دلیل تغییر تدریجی شنوایی، برخی از افراد در ابتدا از این تغییر آگاهی ندارند. بیشتر اوقات، این توانایی شنیدن صداهای فرکانس بالا مانند زنگ تلفن یا بوق زدن در مایکروویو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. توانایی شنیدن صداهای فرکانس پایین معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. پیرگوشی دومین بیماری شایع در کنار آرتروز در افراد مسن است.

بسیاری از مهره‌داران مانند ماهی‌ها، پرندگان و دوزیستان در سنین پیری دچار پیرگوشی نمی‌شوند زیرا آنها قادر به بازسازی سلول‌های حسی حلزون هستند، در حالی که پستانداران از جمله انسان این توانایی احیا را از نظر ژنتیکی از دست داده‌اند.

علل ایجاد پیرگوشی چیست؟

در روند پیری دارای سه قسمت متمایز تخریب فیزیولوژیک شامل اختلال در عملکرد گوش داخلی (رایج ترین)، گوش میانی و مسیرهای عصبی به مغز است. کاهش شنوایی مربوط به سن ممکن است دلایل زیادی داشته باشد. در ادامه به برخی از شایع ترین علل ایجاد این بیماری می‌پردازیم.

آسیب ناشی از عوامل خارجی(Sociocusis)

آسیب خارجی(Sociocusis) وضعیت کسانی است که کم شنوایی آنها ناشی از مواجهه مداوم با سر و صدا، بدون ارتباط با شغل یا مرتبط با شغل فرد است که به صورت مکرر رخ دهد. نمونه‌هایی از محرک‌های مرتبط با جامعه عبارت از صداهای مداوم از ترافیک، لوازم خانگی، موسیقی، تلویزیون و رادیو است. قرار گرفتن در معرض این صداها در طی سالیان متمادی می‌تواند منجر به وضعیتی مشابه این اختلال شنوایی در پیری شود.

آسیب ذاتی(Nosocusis)

فاکتورهای آسیب ذاتی (Nosocusis) مواردی هستند که می‌توانند باعث کاهش شنوایی شوند، که مبتنی بر سر و صدا نیستند و از پیرگوشی نیز جدا نیستند. این عوامل ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• داروهای اتوتوکسیک؛ مصرف داروهای اتوتوکسیک مانند آسپرین ممکن است روند پیرگوشی را تسریع کند.
• مشکلات عروقی
• تصلب شرایین؛ تصلب شرایین یا آترواسکلروزیس (atherosclerosis) یک اصطلاح کلی برای ضخیم‌شدن و سفتی دیواره سرخ‌رگ است. ممکن است عروق، میزان حساسیت حلزون را کاهش داده و در نتیجه اکسیژن رسانی را کاهش دهد.
• عادات غذایی؛ افزایش مصرف چربی اشباع شده ممکن است تغییرات آترواسکلروتیک در پیری را تسریع کند.
• سیگار کشیدن؛ فرض بر این است که تغییرات آترواسکلروتیک(سفت شدن دیواره سرخرگ) در رگ‌های خونی را تشدید می‌کند که باعث این مشکل شنوایی می‌شود.
• دیابت؛ ممکن است باعث ایجاد واسکولیت و تکثیر اندوتلیال در رگ‌های خونی حلزون گوش می‌شود و از این طریق خون رسانی آن کاهش یابد.
• فشار خون بالا؛ تغییرات عروقی ایجاد می‌کند، مانند کاهش خونرسانی به حلزون گوش، و در نتیجه پیرگوشی را تشدید می‌کند.
• از بین رفتن سلول‌های مو (گیرنده های حسی گوش داخلی)
• عوامل وراثتی

علائم کاهش شنوایی مربوط به سن چیست؟

موارد زیر شایع‌ترین علائم کاهش شنوایی مربوط به سن است. این علائم عبارتند از:

• گفتار دیگران گنگ یا مبهم به نظر می‌رسد.
• تشخیص صداهای با صدای بلند، مانند “س” یا “ث” دشوار است.
• درک مکالمات دشوار است، به ویژه هنگامی که در محیط سر و صدا وجود داشته باشد.
• صدای مردان راحت تر از زنان شنیده می‌شود.
• بعضی از صداها بیش از حد بلند و آزار دهنده به نظر می‌رسند.
• وزوز گوش (صدای زنگ در گوش یا tinnitus) ممکن است در یک یا هر دو گوش ایجاد شود.

علائم کم شنوایی مربوط به سن ممکن است مانند سایر شرایط یا مشکلات پزشکی باشد. برای تشخیص، همیشه با پزشک معتمد خود مشورت کنید. متخصصان با سابقه گوش و شنوایی تیم کلینیک گوش تهران واقع در خیابان ولیعصر می‌توانند مشاوره خوبی برای درمان بیمارهای گوش شما باشند.

کم شنوایی مربوط به سن چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک گوش، حلق و بینی برای بررسی مجرای گوش خارجی و بررسی پرده گوش از یک اتوسکوپ استفاده می‌کند.  ممکن است کاهش شنوایی به علت آسیب به پرده گوش، انسداد مجرای گوش به وسیله اشیا خارجی یا موم گوش(ear wax) باشد و به علت همین عوامل فرد تحت تأثیر التهاب یا عفونت گوش قرار گیرد. در صورتی که فرد دچار چینین اختلالاتی نباشد. پزشک، شنوایی سنجی(audiometry) را به بیمار توصیه می‌کند.

برای انجام شنوایی سنجی به یک متخصص شنوایی شناس ارجاع می‌شوید. شنوایی سنجی آزمایشی است که در آن صداها از طریق هدفون، به طور متناوب به یک گوش ارایه می‌شوند. اگر قادر به شنیدن هر صدایی باشید از شما خواسته می‌شود پاسخ دهید. اگر شخصی نتواند فرکانس‌های خاصی را بشنود، این نشان می‌دهد که تا حدی کاهش شنوایی  در گوش وی وجود داشته است. در ادامه برخی از روش‌های شنوایی سنجی را به شما ارائه خواهیم داد.

تمپانومتری

آزمایشی که توسط شنوایی شناس از پرده گوش و عملکرد گوش میانی با استفاده از تمپانومتر در مجرای گوش انجام می‌شود. نتیجه یک تمپانوگرام است که حجم کانال گوش، فشار گوش میانی و میزان تحرک پرده گوش را نشان می دهد.

عملکرد طبیعی گوش میانی (تمپانوگرام نوع A) با کاهش شنوایی ممکن است پیرگوشی را نشان دهد. تمپانوگرام‌های نوع B و Type C نشان دهنده وجود ناهنجاری در گوش میانی است و بنابراین ممکن است تأثیر بیشتری بر شنوایی بگذارد.

مطالعات آزمایشگاهی

این ممکن است شامل آزمایش خون یا سرم دیگر برای نشانگرهای التهابی مانند علائم بیماری‌های خود التهابی باشد.

تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)

ممکن است اسکن MRI برای بررسی ناهنجاری عروقی، تومورها و مشکلات ساختاری مانند التهاب ماستوئیدها انجام شود. MRI و انواع دیگر اسکن نمی‌توانند به طور مستقیم کاهش شنوایی مربوط به سن را تشخیص یا اندازه‌گیری کنند.

کاهش شنوایی مربوط به سن چگونه درمان می شود؟

پزشک گوش،حلق و بینی بر اساس سن، سابقه کلی سلامتی و پزشکی، شدت و مدت بیماری و با توجه به این که فرد  تا چه میزان می‌تواند از عهده داروهای خاص، متدها یا روش‌های درمانی خاص برآید بهترین درمان را برای فرد بیمار توصیه می‌کنند.

گزینه‌های درمانی برای پیر گوشی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سمعک.
• دستگاه‌های کمکی، مانند برنامه‌های تلفن همراه که گفتار را به متن تبدیل می‌کند.
• آموزش خواندن گفتار (برای استفاده از نشانه‌های دیداری برای تعیین گفته‌ها).
• روش‌هایی برای جلوگیری از موم اضافی در گوش خارجی.

عوارض کم شنوایی مربوط به سن چیست؟

اگر کاهش شنوایی شما به اندازه کافی قابل توجه باشد، ممکن است به سمعک برای برقراری ارتباط با دیگران نیاز داشته باشید.

برای جلوگیری از پیرگوشی چه کاری می توانم انجام دهم؟

مهمترین راه جلوگیری از کاهش شنوایی مربوط به افزایش سن، محافظت از شنوایی است. بدین منظور از صداهای بلند پرهیز کرده و میزان تماس با صدا را کاهش دهید. استفاده از هندزفری و یا هدفن‌های گوش مخصوص استفاده کنید (برای جلوگیری از آسیب بیشتر به شنوایی)

در انتها

اگر مبتلا به اختلال پیر گوشی هستید، به پزشک گوش، حلق و بینی یا شنوایی شناس مراجعه کنید.

کلینیک گوش تهران با داشتن بهترین متخصصان، جامع ترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی کلینیک گوش تهران و تیم حاذق آن هستید؛ با کلینیک گوش تهران تماس بگیرید.

مطلبی که تحت عنوان «پیر گوشی چیست؟» خواندید، به طور اختصاصی برای وب سایت کلینیک گوش تهران تهیه شده است و استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می‌باشد.

منبع

https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/presbycusis

https://en.wikipedia.org/wiki/Presbycusis