اختلال عملکرد لوله استاش گوش (شیپور استاش)

شیپوراستاش از گوش‌میانی تا حلق ادامه دارد. اختلال عملکرد لوله استاش ممکن است منجر به بروز برخی مشکلات شنوایی شود. در این مقاله از کلینیک گوش تهران به بررسی علل، علائم، عوارض گرفتگی شیپوراستاش، نحوه تشخیص ودرمان گرفتگی لوله استاش (eustachian tube) خواهیم پرداخت.

اختلال عملکرد لوله استاش چیست؟

لوله استاش لوله‌های کوچکی هستند که بین گوش میانی (Middle ear) و حلق قرار دارند. آن‌ها مسئول متعادل ساختن فشارهوا و تخلیه هوا از گوش میانی، بخشی از گوش که پشت پرده گوش (tympanic membran) قرار دارد، هستند. لوله‌های استاش به جز در زمان جویدن، بلع و خمیازه کشیدن، به حالت بسته قرار دارند.

این مجاری  کوچک هستند و به دلایل مختلف می‌توانند مسدود شوند. گرفتگی لوله استاش می‌تواند باعث درد، مشکلات شنوایی و احساس پری در گوش شود. این پدیده اختلال عملکرد لوله استاش نامیده می‌شود.

اختلال عملکرد شیپور استاش یک شرایط نسبتا شایع است. این مشکل با توجه به علت آن می‌تواند خود‌به‌خود یا از طریق روش‌های ساده درمان‌ در خانه حل شود. موارد شدید و عود کننده ممکن است نیازمند معاینه پزشک باشند.

علائم اختلال عملکرد لوله استاش گوش

علائم اختلال عملکرد شیپور استاش شامل موارد زیر هستند:

• پر بودن گوش‌ها
• احساس مسدود بودن و گرفتگی گوش‌ها(ear congestion)
• تغییرات شنوایی
• زنگ زدن در گوش که به عنوان تینیتوس(tinnitus) هم شناخته می‌شود.
• صدای کلیک و تق‌تق کردن گوش‌ها
• احساس خارش گوش(itchy ear) و قلقلک در آن
• درد گوش(ear pain)

مدت زمان دوره علائم اختلال عملکرد لوله استاش، بستگی به علت اولیه  ایجاد این مشکل دارد. برای مثال علائمی که به دلیل تغییر ارتفاع ایجاد می‌شوند با بازگشت به ارتفاع قبلی رفع می‌شوند. بیماری‌ها و سایر دلایل اختلال عملکرد لوله استاش ممکن است منجر به علائم طولانی‌مدت‌ بیشتری شوند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم شما تشدید شد یا بیش از دو هفته طول کشید، به پزشک خود مراجعه کنید. همانطور که اشاره شد، کودکان بیشتر ممکن است به دلیل اختلال عملکرد لوله استاش به پزشک مراجعه کنند. زیرا آن‌ها به طور کلی در خطر بیشتری برای ابتلا به عفونت گوش قرار دارند. درد ناشی از اختلال عملکرد شیپور استاش می‌تواند شبیه به درد عفونت گوش به نظر رسد.

علت اختلال در عملکرد لوله استاش

حساسیت و بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی شایع‌ترین دلایل اختلال عملکرد لوله استاش هستند. این شرایط ممکن است باعث التهاب و مسدود شدن لوله‌های استاش با مخاط شود. افراد با عفونت‌های سینوسی بیشتر در معرض انسداد لوله‌های استاش گوش  هستند.

تغییرات ارتفاع هم‌چنین می‌تواند باعث ایجاد مشکلات گوش شود. شما می‌توانید تاثیرات تغییرات ارتفاع را در موارد زیر تجربه کنید:

• کوهنوردی
• مسافرت از میان کوه‌ها
• پرواز با هواپیما
• سوار آسانسور شدن

عوامل خطر موثر در ابتلا به اختلال عملکرد شیپور استاش

هر کسی می‌تواند از زمانی به زمان دیگر اختلال عملکرد لوله استاش را تجربه کند اما بعضی از مردم بیشتر مستعد این شرایط هستند.

• چاقی می‌تواند احتمال این خطر را افزایش دهد. زیرا ذخایر چربی می‌توانند در اطراف لوله‌های استاش تجمع یابند.
• سیگار کشیدن باعث آسیب دیدن موهای محافظ در گوش میانی که به آن‌ها سیلیا می‌گوییم می‌شود و باعث افزایش احتمال گیر افتادن مخاط در لوله‌های استاش می‌گردد.
• در افراد دارای حساسیت ممکن است تولید و تجمع مخاط بیش‌تر شود که باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری می‌شود.

کودکان در خطر بسیار بالایی برای اختلال عملکرد شیپور استاش قرار دارند. زیرا لوله‌های استاش آن‌ها کوچکتر است و باعث افزایش احتمال گیر کردن مخاط و میکروب‌ها در آن می‌شود. آن‌ها هم چنین بیشتر در معرض سرما خوردگی قرار دارند و بیشتر مستعد عفونت‌ها می‌باشند زیرا سیستم ایمنی آن‌ها هنوز در حال تکامل است.

تشخیص اختلال عملکرد لوله استاش

اختلال عملکرد لوله استاش به وسیله معاینات فیزیکی و آزمایش شیپوراستاش توسط شنوایی شناس تشخیص داده‌ می‌شود. ابتدا پزشک متخصص گوش از شما درباره‌ی درد، تغییرات شنوایی یا سایر علایمی که تجربه کردید سوال می‌کند. سپس دکتر داخل گوش شما را مشاهده و با دقت کانال گوش و مجراهای ورودی به بینی و گلو را بررسی می‌کند.

گاهی اختلال عملکرد شیپور استاش با سایر بیماری‌هایی که گوش را درگیر می‌کنند اشتباه گرفته می‌شود. یک مثال آن باز بودن غیرطبیعی لوله‌های استاش است که در آن لوله‌ها مکرراً خود به خود باز می‌شوند.

درمان اختلال عملکرد لوله استاش

اختلال مجرای داخلی گوش، معمولا بدون درمان برطرف می‌شود. اما اگر علائم شما شدید است یا بیش از دو هفته طول کشیده است، با پزشک متخصص گوش خود درباره‌ی گزینه‌های درمانی صحبت کنید.

درمان گرفتگی لوله استاش به شدت و علت بیماری بستگی دارد و می‌تواند شامل درمان‌های خانگی، داروهای بدون نسخه و داروهای با نسخه باشد. پیش از استفاده از هر گونه دارو یا مکمل آن را با پزشک خود بررسی کنید.

درمان‌های خانگی

علائم خفیف ممکن است با درمان‌های خانگی برطرف شوند به ویژه آن‌هایی که به دلیل بیماری ایجاد نشده‌اند.

شما می‌توانید موارد زیر را بررسی کنید:

• جویدن آدامس
• بلعیدن
• خمیازه کشیدن
• خروج هوا به وسیله سوراخ‌های بینی و بستن دهان
• استفاد از اسپری نمکی بینی برای تمیز کردن مجاری

برای برطرف کردن اختلال عملکرد لوله‌های استاش در کودکان به کودک خود یک بطری یا پستانک بدهید تا بمکد.

گزینه‌های درمانی بدون نسخه پزشک

اگر دلیل اختلال عملکرد لوله‌های استاش حساسیت است شما می‌توانید از داروهای ضد حساسیت بدون نسخه استفاده کنید. آنتی‌هیستامین‌ها (antihistamine) مثل دیفن هیدرامین (Diphenhydramine) یا سیتریزین (Citrizine) می‌توانند علائم حساسیت و مشکلات گوشی مرتبط با آن را کاهش دهند.

مسکن‌های بدون نسخه مثل استامینوفن (Acetaminophen) و ایبوبروفن (Ibuprofen) می‌‌توانند درد گوش شما را کاهش دهند. حتما راهنمای استفاده از دارو را مطالعه کنید.

پیش از استفاده از این داروها با پزشک خود درباره‌ی تداخل داشتن آن‌ها با سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید، صحبت کنید.

روش های درمانی تخصصی رایج

در موارد عفونت لوله استاش، پزشک ممکن است یک آنتی‌بیوتیک تجویز کند که ممکن است به شکل قطره گوشی، قرص خوراکی یا هر دو باشد. در موارد التهاب شدید ممکن است از کورتیکواستروئیدهای خوراکی استفاده گردد.

موارد شدید اختلال عملکرد لوله‌های استاش ممکن است به درمان‌های تهاجمی‌تر نیاز داشته باشند. لوله‌های متعادل‌کننده فشار در بعضی افراد برای متعادل کردن فشار گوش و نیز برای کمک کردن به پیشگیری از عفونت مکرر یا مزمن گوش میانی جای‌گذاری می‌شوند. اگر لوله استاش عملکرد مناسبی ندارد ممکن است به تخلیه مایع ساخته‌شده [در گوش] نیاز باشد. این عمل به وسیله ایجاد یک برش کوچک در پرده گوش برای کمک به تخلیه مایع انجام می‌شود.

آیا می‌توانم از شمع گوش استفاده کنم؟

شمع گوش(ear candle) از طرف سازمان غذا و دارو به عنوان گزینه ایمن و بدون خطر شناخته نمی‌شود. سازمان غذا و دارو هیچ سندی مبنی بر موثر بودن شمع‌های گوش نیافته است و این درمان لوله استاش با طب سنتی را تایید نکرده است.

عوارض گرفتگی شیپور استاش

شایع‌ترین عارضه‌ی اختلال عملکرد لوله استاش خطر علائم عود کننده است. اگر شما دلایل زمینه‌ای اختلال عملکرد لوله‌های استاش را درمان نکنید احتمال بیشتری وجود دارد که علائم بازگردند.

در موارد شدید اختلال عملکرد لوله‌های استاش می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• اوتیت مدیا مزمن(serous otitis media) که به عنوان عفونت گوش میانی هم شناخته می‌شود. التهاب گوش میانی به همراه تجمع مایع که معمولا به آن گوش چسبناک (glue ear) می‌گویند که به دلیل تجمع مایع ساخته شده در گوش میانی ایجاد می‌شود. این عارضه ممکن است برای چند هفته باقی بماند اما موارد شدیدتر می‌تواند باعث آسیب دائمی شنوایی شوند.
• تو رفتن پرده گوش که زمانی ایجاد می‌شود که پرده گوش به درون کانال گوش کشیده شود.

دور نما اختلال عملکرد لوله‌های استاش

اغلب موارد اختلال عملکرد لوله استاش در چند روز و بدون بر جا گذاشتن عوارض طولانی مدت برطرف می‌شوند. اختلال عملکرد لوله‌های استاش که به دلیل عفونت ایجاد شده طی یک یا دو هفته کاملا بهبود می‌یابد.

درمان دلایل زمینه‌ای می‌تواند در جلوگیری از موارد عود کننده کمک ‌کننده باشد. مدیریت حساسیت و سالم ماندن می‌تواند از بروز اولیه اختلال عملکرد لوله‌های استاش جلوگیری کند.

چون اختلال عملکرد لوله‌های استاش در کودکان شایع‌تر است، اگر کودکتان به عفونت مکرر گوش یا سایر بیماری‌هایی که باعث درد گوش می‌شود مبتلا شد، باید با پزشک خود صحبت کنید. کلینیک گوش تهران واقع در خیابان ولیعصر  با کادری مجرب اماده ارائه خدمات پزشکی در زمینه گوش و بیماری های مربوط به گوش و اختلالات تعادل، به مراجعه کنندگان می‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک گوش تهران، تماس حاصل فرمائید.

۱

۲

۳

۴

۵

میانگین امتیازات ۴.۲ از ۵

از مجموع ۱۳ رای