سنگین شدن گوش چیست و چگونه درمان می شود؟

سنگین شدن گوش یک اصطلاح عامیانه برای بیان کم شنوایی می‌باشد؛ سنگین شدن گوش می‌تواند در یک یا هر دو گوش رخ دهد؛ و از شدت‌ خفیف تا عمیق وجود دارد. کم شنوایی عمیق به معنای ناشنوایی فرد بیمار می‌باشد؛ سنگینی گوش به دلایلی و در هر سنی ممکن است اتفاق بیافتد؛ اما سنگین شدن گوش در سنین بالای 60 سال رواج دارد؛ پیر گوشی یکی از مواردی است که باعث سنگین شدن گوش می‌شود. در ادامه این مقاله درباره با سنگین شدن گوش و نحوه درمان آن صحبت خواهیم کرد.

انواع سنگینی گوش

سنگین شدن گوش به دنبال افت شنوایی رخ می‌دهد؛ با توجه به نوع کم شنوایی، علائم و شدت سنگین شدن گوش متفاوت است. سه نوع اصلی این اختلال عبارتنداز:

سنگین شدن گوش ناشی از حسی عصبی

شایع‌ترین نوع سنگینی گوش دائمی، کم شنوایی حسی عصبی است! علت ایجاد این بیماری صدمه به سلول‌های مو مانند داخل حلزون گوش و یا عصب شنوایی می‌باشد؛ در اکثر بزرگسالان کم شنوایی حسی عصبی منجر به سنگین شدن گوش می‌شود.

سنگین شدن گوش ناشی از هدایتی

سنگینی ناشی از اختلال در عملکرد گوش خارج و میانی و یا انسداد مجرای گوش، مانند جرم گوش که مانع از رسیدن صدا به پرده گوش می‌شود، را کم شنوایی هدایتی می‌گویند. این نوع از سنگین شدن هم به صورت دائمی وهم به صورت موقتی رخ می‌دهد.

سنگینی گوش مختلط

کم‌شنوایی مختلط ترکیبی از دو نوع کم‌شنوایی انتقالی و حسی-عصبی است که هم به دلیل مشکلات در بخش‌های خارجی یا میانی گوش و هم در بخش داخلی گوش یا مسیرهای عصبی به مغز ایجاد می‌شود! این نوع از سنگین شدن گوش ممکن است ناشی از عفونت، آسیب یا مشکلات ساختاری در گوش باشد و بسته به نوع آسیب، درمان شامل دارو، جراحی، سمعک یا کاشت حلزون است.

سنگین شدن گوش چقدر رایج است؟

به طور میانگین 16 درصد از جمعیت افراد مسن، سنگین شدن گوش را تجربه می‌کنند؛ میزان شیوع این اختلال در مردان بیشتر دیده می‌شود. در حقیقت روشی برای درمان قطعی این بیماری وجود ندارد. اما علائم و نشانه‌های بیماری تا حدی قابل درمان و پیشگیری می‌باشد.

علائم سنگین شدن گوش چیست؟

علائم سنگین شدن گوش به نوع، علت و شدت کم شنوایی مربوط است؛ نشانه‌های سنگین شدن گوش با علائم پیرگوشی مشابه هستند. اکثر افراد مبتلا به سنگین شدن گوش، این نشانه‌ها را تجربه خواهند کرد.^{Hearing loss – Symptoms, Causes & Treatments (healthyhearing.com)}

• اختلال در درک مکالمات روزمره
• عدم درک اصوات با وجود شنیدن صداها
• افزایش صدای دستگاه‌های صوتی
• درخواست مکرر برای تکرار مکالمات
• نشنیدن صداهای آهسته همانند صدای آواز پرندگان
• خودداری از حضور در اجتماع
• احساس خستگی بعد از مکالمه با افراد
• افزایش مشکل در برقراری ارتباط در موقعیت‌های پر سر و صدا
• وزوز گوش یا زنگ زدن گوش

علل سنگین شدن گوش

علل متعددی برای سنگین شدن گوش وجود دارد. تعیین علت سنگین شدن گوش به روند درمان کمک می‌کند. عواملی همچون موارد زیر می‌تواند باعث سنگین شدن گوش شود. این موارد عبارتنداز:

• داروهای خاصی همانند داروهای اتوتوکسیک
• ضربه یا آسیب به سر
• بیماری منییر
• اتواسکلروز
• بیماری های خود ایمنی
• نوروم آکوستیک

چه عواملی احتمال سنگین شدن گوش را افزایش می‌دهد؟

سنگین شدن گوش و عدم درمان به موقع آن، مشکلاتی را در زندگی فرد ایجاد می‌کند. برخی از عوامل احتمال ابتلا به سنگین شدن گوش را افزایش می‌دهد. این عوامل می‌توانند منجر به کم شنوایی تدرجی و یا ناگهانی شوند. این موارد عبارتنداز:

• سن بالای 60 سال
• قرارگرفتن طولانی مدت در معرض محیط های شلوغ و پر سر وصدا
• سابقه سیگار کشیدن
• سابقه خانوادگی اختلالات ژنتیکی همراه با کم شنوایی
• ابتلا به بیماری قلبی یا دیابت

تشخیص سنگین شدن گوش

پزشک با استفاده از اتوسکوپ، شروع به بررسی مجرا و پرده گوش می‌کند. در برخی از موارد، مسدود شدن گوش خارجی مسبب سنگین شدن گوش است. تشخیص دقیق سنگین شدن گوش و کم شنوایی با استفاده از انواع روش‌های شنوایی سنجی صورت می‌پذیرد. اکثر آزمایشات در یک اتاق عایق به همراه یک هدفون انجام می‌شود. در داخل هدفون صداهای مختلفی پخش می‌شود. شنوایی شناس خواستار عکس العمل شما در برابر آرام‌ترین صدا خواهد بود. به این روش شنوایی سنجی تن خالص می‌گویند.

تست‌های شنوایی سنجی، راحت، بدون دردسر و از همه مهم‌تر بدون درد هستند. در برخی از موارد ممکن است نیاز به انجام تست تمپانومتری باشد. تست تمپانومتری به بررسی عملکرد پرده گوش بیماران می‌پردازد. در نهایت نتایج این تست‌ها در اختیار پزشک قرار می‌گیرد. پزشک با بررسی نمودار ادیوگرام نوع و شدت کم شنوایی شما را مشخص خواهد کرد.

درمان‌های سنگین شدن گوش

کم شنوایی دارای درمان قطعی نیست؛ روش‌های درمانی که امروزه استفاده می‌شوند؛ تنها شرایط شنوایی را بهبود می‌بخشند! این به معنای بازگشت کامل شنوایی نیست؛ سه روش درمانی برای درمان سنگین شدن گوش وجود دارد. این موارد عبارتند از:

• سمعک
• کاشت حلزون حلزون
• سیستم‌های ایمپلنت استخوانی

همانطور که بالاتر ذکر شد، سنگین شدن شنوایی میتواند دلایل متعددی داشته باشد! از تجمع موم در گوش گرفته تا مشکلات حادتر مانند کم‌شنوایی. حال اگر شما هم دچار سنگینی گوش هستید، و میخواهید بیشتر با روش های درمانی این اختلال گوش آشنا شوید، به مقاله جامع ما در مورد درمان قطعی سنگینی گوش مراجعه کنید.

پیشگیری از سنگین شدن گوش

در اکثر موارد، سنگین شدن گوش به علت عدم محافظت از گوش در برابر صداهای بلند و طولانی مدت است. با وجود اینکه سنگین شدن گوش یکی از رایج‌ترین بیماری‌های گوش در کهن سالی است؛ راه‌های فراوانی برای جلوگیری و پیشگیری از آن وجود دارد.

اولین قدم، محافظت گوش در برابر سر و صدای بیش از حد است. برخی از مشاغل همانند ساختمان سازی دارای محیط‌های پر سر و صدایی هستند. استفاده از گوش گیر و هدفون‌های مخصوص، بلندی صدا را تا حد زیادی می‌گیرد.  البته به این نکته توجه داشته باشید که گوش گیر و هدفون به خوبی تمام گوش را بپوشانند.

خطرات عدم درمان سنگینی گوش

امروزه پیامدهای عدم درمان سنگین شدن گوش از هیچکس پنهان نیست. اجتناب از درمان کم شنوایی علاوه بر آسیب جسمی، صدمات روحی نیز ایجاد می‌کند. افرادی که از درمان خودداری می‌کنند در اکثر مواقع دچار انزوا و افسردگی می‌شوند. عدم استفاده از سمعک‌ها، نواحی مربوط به شنوایی را غیر فعال می‌کند. غیر فعال شدن بخشی از مغز احتمال ابتلا به زوال عقل و یا آلزایمر را افزایش می‌دهد.

آیا سنگین شدن گوش در کودکان وجود دارد؟

احتمال ابتلا به سنگینی گوش در هر سنی ممکن است. شنوایی خوب، اساس و پایه ارتباطات گفتاری، رشد اجتماعی و موفقیت‌های تحصیلی است. کودکان و خردسالان برای رشد مهارت‌های گفتاری نیاز به شنیدن دارند. بنابراین عدم درمان صحیح کم شنوایی در کودکان، عواقبی بسیار مخرب‌تری نسبت به بزرگسالان بر جای خواهد گذاشت.

درمان سنگین شدن گوش در کودکان به علل آن وابسته است. کاهش شنوایی در کودکان می‌تواند به علت عوامل مادرزادی، ضربه به سر، داروها، بیماری‌های دوران کودکی، عفونت‌های مداوم گوش میانی، ناهنجاری‌های کانال گوش یا عملکرد نادرست گوش باشد.

برای سنگینی گوش به کجا مراجعه کنیم؟

در صورت سنگین شدن شدن گوش، برای درمان آن سریعا اقدام کنید؛ تست‌های شنوایی از متداول‌ترین روش‌های تشخیص کم شنوایی و سنگین شدن گوش می‌باشند. شنوایی شناس با توجه به نتایج آزمایشات، انواع وسایل کمک شنوایی همانند سمعک و یا ایمپلنت کاشت حلزون را توصیه خواهد کرد.