حساسیت نسبت به صداهای خاصی که بیشتر افراد نسبت به آن‌ها بی‌تفاوت هستند، تحت عنوان عارضه میسوفونیا شناخته می‌شود! صداهایی مانند نفس کشیدن، خمیازه کشیدن یا جویدن غذا توسط دیگران، برای برخی افراد غیر قابل تحمل هستند و باعث بروز صدا بیزاری در آن‌ها می‌شود؛ به طوری که احتمال عصبی شدن از این صداها وجود دارد! علت عصبی شدن از صدای بلند، هنوز به صورت دقیق مشخص نیست. به نظر می‌رسد برخی فاکتورها مانند اختلاف در ساختار مغز و ژنتیک، می‌توانند در بروز صدا بیزاری نقش داشته باشند.
همچنین اختلالات روانی مانند ADHD، اوتیسم و مشکلاتی مانند افسردگی شدید، اختلال وسواس فکری عملی (OCD) و استرس پس از سانحه (PTSD) نیز در اغلب افراد مبتلا به میسوفونیا، دیده شده‌اند. برای درمان عارضه صدا بیزاری، ابتدا باید علائم محرک آن را شناخت؛ سپس با استفاده از راه‌های مختلف به کنترل آن‌ها پرداخت. همچنین فرد باید تلاش کند تا نسبت به عوامل محرک، بی‌تفاوت‌تر عمل کند. در ادامه این مقاله، توضیحات بیشتری درباره پیشگیری از عارضه عصبی شدن از صدای بلند و درمان این اختلال ارائه خواهیم داد.
علت میسوفونیا یا عصبی شدن از صدای بلند چیست؟
حساسیت به صدا یا عصبی شدن از صدای بلند، علت پزشکی مشخصی ندارد؛ اما مطابق با نظر پزشکان متخصص، برخی عوامل می‌توانند در ایجاد این نوع عارضه نقش داشته باشند، که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- تفاوت در ساختار مغز
- وجود سابقه خانوادگی یا ژنتیک
- شرایط پزشکی خاص؛ مانند اختلالات مغزی از جمله ADHD، اوتیسم و سندرم تورت
- اختلالات روانی از جمله افسردگی اساسی، وسواس اجباری، اختلال شخصیتی و استرس پس از سانحه
- ابتلا به انواع بیماری‌های گوش؛ مانند کم شنوایی و یا وزوز و صدا دادن گوش
- ابتلا به بیماری هایپراکوزیس
در اغلب موارد، درمان این نوع عوامل، می‌تواند به درمان عارضه عصبی شدن از صدای بلند کمک کند!
آیا میسوفونیا درمان پذیر است؟
عصبی شدن از صدای بلند، علت شناخته شده‌ای ندارد؛ اما این به معنای درمان ناپذیر بودن آن نیست! در واقع، بررسی‌ها نشان می‌دهند که اغلب بیماران مبتلا به صدا بیزاری، علائم مربوط به سایر مشکلات سلامت روان از جمله او سی دی و PTSD را نشان می‌دهند. به همین دلیل، به نظر می‌رسد اگر فرد بتواند تکنیک‌های درمان این نوع اختلالات روان را اجرا کند، احساس بهتری خواهد داشت. البته برای برخی افراد، این تکنیک‌ها جوابگو نبوده و شخص به درمان‌های تخصصی‌تر نیاز دارد! شاید بتوان اصلی‌ترین روش درمان عصبی شدن از صدا را شناخت عوامل محرک و روش‌های کنترل آن‌ها دانست.What Is Misophonia? (webmd.com)
بهترین روش درمان میسوفونیا؛ کنترل عوامل محرک
مصرف بهترین داروها برای درمان OCD و مشاوره درمانی، می‌توانند اختلال وسواس را در بیمار کنترل نمایند؛ همچنین، افرادی که به اختلال اضطرابی PTSD مبتلا هستند، باید با کمک روانپزشک، بهترین روش درمانی را برای مدیریت اضطراب خود به کار گیرند. البته با این که بیماری‌های روان مانند وسواس فکری عملی و اختلال استرس پس از سانحه می‌توانند علت عصبی شدن از صدای بلند باشند، اما گاهی درمان این نوع اختلالات نیز نمی‌تواند برای درمان میسوفونیا کافی باشد؛ یا اصلا اثربخش نیست.
مقابله با محرک‌ها؛ تکنیک تخصصی برای درمان عصبی شدن از صدای بلند
اگر روش‌های درمانی، که برای بیماری‌های روانی به کار می‌روند، مانند تکنیک‌های CBT و سایکوتراپی، به درمان میسوفونیا کمک نکنند، شخص باید از روش‌های مکمل و تخصصی استفاده نماید! از مهم‌ترین روش‌های درمانی برای صدا بیزاری، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شناخت عوامل محرک برای هر فرد
- پیدا کردن راه حل‌های مختلف، برای کنترل عوامل محرک و به حداقل رساندن تاثیر آن‌ها
- یافتن تکنیک‌هایی که برای مقابله با واکنش‌های ناگهانی به صدای بلند، مفید هستند.
- تلاش برای کاهش حساسیت نسبت به عوامل محرک
درمان‌های مکمل برای میسوفونیا
برای آنکه بتوانید از عوامل محرک خشم ناگهانی از صدای بلند، در امان بمانید، می‌توانید از ابزارها و تکنیک‌های مختلف استفاده کنید، تا تمرکز خود را حفظ نمایید. بهترین روش‌ها برای مقابله با صداهای آزاردهنده عبارتند از:
- استفاده از هدفون یا هدست با قابلیت حذف نویز بالا
- گوش دادن به صدای موزیک، یا هر آنچه که به شما کمک می‌کند، تا فرایندهای مرتبط با شنوایی مغز خود را بر چیزی غیر از عامل محرک متمرکز کنید.
- صداهای مولد نویز مانند نویز سفید، قهوه‌ای یا صورتی!
اغلب پزشکان متخصص گوش یا شنوایی شناسان، تاکید دارند که افراد مبتلا به اختلال صدا بیزاری، حتی در محل کار خود از ابزارهایی مانند هدفون استفاده کنند، تا تاثیر محرک‌های میسوفونیا را به حداقل برسانند!
تاثیر سبک زندگی بر درمان عصبی شدن از صدای بلند
برای درمان میسوفونیا با روش‌های خانگی، لازم است ابتدا سبک زندگی خود را اصلاح نمایید؛ در واقع، شما باید علاوه بر کمک گرفتن از یک پزشک متخصص، اقدامات زیر را در برنامه روزمره خود جای دهید:
- ورزش کردن به صورت منظم و داشتن فعالیت بدنی
- خواب کافی در طول شبانه روز
- مدیریت استرس و دوری کردن از عوامل استرس‌زا
- استفاده از هدست یا گوش گیر، برای تنظیم صداهای دریافتی
- کار کردن، خوابیدن و یا ورزش کردن در نقاط امن و ساکت خانه؛ به طوری که هیچ گونه صدای محرکی وجود نداشته باشد!
- گوش دادن به موسیقی‌های آرامبخش و یا صداهای ملایم مانند صدای آبشار؛ زیرا این گونه اصوات، واکنش و خشم به صدای بلند را کاهش می‌دهند.
آیا میسوفونیا درمان قطعی دارد؟
اطلاعات تکمیلی درباره علت و نوع بیماری میسوفونیا را می‌توانید در مقاله «صدا بیزاری یا میسوفونیا چیست؟» مطالعه کنید. اما شاید بپرسید که عصبی شدن از صدای بلند، تا چه حد درمان‌پذیر است؟! در پاسخ باید گفت که این اختلال، به عنوان یک بیماری مادام العمر شناخته می‌شود، که فرد باید به طور مرتب آن را کنترل نماید. با این حال، حساسیت به صدای بلند، به هیچ عنوان خطرناک نبوده و برای زندگی فرد تهدید به حساب نمی‌آید. هر چند، مسلما مانند بسیاری از بیماری‌های روان، می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد!
برای درمان میسوفونیا به چه پزشکی باید مراجعه کرد؟
عصبی شدن از صدای بلند، یا همان میسوفونیا را نباید با اختلالاتی مانند وزوز گوش و سایر بیماری‌های مرتبط با شنوایی افراد اشتباه گرفت؛ به همین دلیل، بهتر است اگر نسبت به صداهای مختلف حساسیت دارید، ابتدا به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کرده و تحت معاینه قرار گیرید؛ پزشکان و شنوایی شناسان حاضر در کلینیک گوش تهران، می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.
در صورتی که پزشک مورد نظر، بنا بر ارزیابی‌های خود، بیماری شما را از نوع صدا بیزاری تشخیص دهد، آنگاه لازم است به یک پزشک اعصاب و روان مراجعه کرده، و تکنیک‌های درمانی مکمل را در پیش بگیرید. در نظر داشته باشید که درمان میسوفونیا، با درمان اختلالاتی مانند استرس و اضطراب، OCD و PTSD کاملا متفاوت است؛ اما در اغلب موارد، درمان این نوع اختلالات روانی، می‌تواند حساسیت و عصبی شدن از صدای بلند را کاهش دهد.
