تخلیه مجرای گوش چیست و چگونه انجام می‌شود؟

تخلیه مجرای گوش شامل اقداماتی می‌شود که طی آن هر نوع چرک، موم و عفونت را از داخل مجرای گوش خارج می‌کنند. زمانی که موم در داخل مجرا به حالت سفت و عفونی در بیاید به وسیله علائمی مشخص خود را نمایان می‌کند.

اختلال در سیستم شنوایی، ترشح مایع عفونی از گوش، سردرد و چندین مورد دیگر از جمله این علائم می‌باشند. بنابراین افراد به محض مشاهده این علائم باید فوراً به پزشک مراجعه کرده تا تحت درمان قرار بگیرند. برای تخلیه کردن جرم از مجرای گوش راه‌های متعددی وجود دارند که در ادامه با این راه‌ها و مزایای بکارگیری آن‌ها آشنا خواهیم شد.

بهترین راه درمان جرم گوش چیست؟

همان طور که ذکر شد راه‌های متعددی برای تخلیه مجرای گوش وجود دارند اما به دلیل حساس بودن ساختار گوش و همچنین عدم کاهش شنوایی، بهتر است در صورت بروز علائم به پزشک مراجعه شود. زیرا بهترین و مطمئن‌ترین راه برای ر‌هایی از جرم گوش راهکاری است که پزشک متخصص بعد از معاینه گوش بیمار به او پیشنهاد می‌کند.

مراحل درمان جرم گوش

انتخاب بهترین روش درمان تا حد زیادی به وضعیت گوش بیمار و میزان جرم موجود در گوش او بستگی دارد. در صورتی که جرم گوش چندان سفت و فشرده نباشد، پزشک در همان جلسه اول اقدام به تخلیه جرم از گوش می‌کند.

حال اگر جرم درون گوش بیمار حالت فشرده و چسبنده داشته و یا به پرده صماخ چسبیده باشد، پزشک جهت تخلیه مجرای گوش دستورالعملی خاص در پیش خواهد گرفت. این دستورالعمل شامل چندین مرحله می‌باشد که به ترتیب شامل موارد ذیل می‌باشند.

• مرحله اول

در مرحله اول پزشک قطره روغن گلیسیرین را تجویز کرده و بیمار باید روزانه دو تا سه قطره از آن را به درون گوش بریزد. این کار جهت نرم کردن موم و جرم سفت شده ضروری است. زیرا تا جرم حالت نرم به خود نگیرد خارج کردن آن از مجرای گوش امکان‌پذیر نخواهد بود.

• مرحله دوم

در دومین مرحله از تخلیه مجرای گوش گوش بیمار توسط پزشک مجدداً معاینه می‌شود. سپس در صورت نرم شدن جرم، پزشک با استفاده از سرنگی پر از آب درون گوش را شست و شو می‌دهد. سپس با استفاده از یک ابزار مخصوص باقی مانده جرم و موم را از درون مجرا بیرون خواهد آورد. لازم به ذکر است که روش ذکر شده تنها زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که تجمع جرم و عفونت در داخل گوش بیش از اندازه و حد نرمال باشد.

رایج‌ترین روش‌ها جهت تخلیه مجرای گوش

تخلیه مجرای گوش و بیرون آوردن موم اضافه از گوش امری بسیار حساس است. بنابراین اقدام غیر پزشکی توسط خود بیمار می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به سیستم شنوایی وارد کند. از این رو لازم است به پزشک مراجعه کرده تا او تمهیدات لازم را صورت دهد.

رایج‌ترین روش‌ها برای برداشتن موم گوش توسط پزشک عبارتند از:

• استفاده از ابزاری قاشق مانند به نام کورت
• استفاده از آب ولرم، بی‌کربنات سدیم و انواع قطره‌های مخصوص
• استفاده از دستگاه مکش ملایم یا ساکشن

عوارض عدم درمان جرم گوش چیست؟

در صورت تجمع موم در داخل گوش و سفت شدن آن باید در اسرع وقت نسبت به تخلیه مجرای گوش اقدام کرد. اگر انجام این کار به موقع انجام نشود عوارض آزار دهنده و بعضا خطرناکی به دنبال خواهد داشت. از جمله این عوارض شامل موارد ذیل می‌باشند.

• تحریک گوش و سیستم شنوایی
• التهاب پرده گوش و مجرای شنوایی
• عفونت گوش میانی
• کاهش شنوایی دائمی

آیا جرم گوش احتیاج به تمیز کردن دارد؟

برخلاف تصور و باور عموم جرم گوش نه تنها یک عامل غیر معمول نیست، بلکه بهترین عامل جهت تضمین سلامت گوش است. بنابراین تخلیه مجرای گوش در حالت عادی امری ضروری نمی‌باشد. تمامی انسان‌ها به طور طبیعی دارای مقدار معینی جرم در درون گوش خود هستند که نیازی به تمیز کردن مداوم آن نیست. مشکل اصلی اما زمانی بروز خواهد کرد که جرم تولید شده توسط گوش بیش از حد نرمال بوده و به شکل عفونت و یا جرم سفت به پرده صماخ بچسبد. در چنین حالتی و برای حفظ سلامت سیستم شنوایی تمیز کردن مجرای گوش از جرم امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.

علائم پر شدن گوش از جرم

زمانی که جرم در گوش تجمع پیدا کند و نیاز به تخلیه مجرای گوش باشد، علائمی در بیمار بروز می‌کنند. این علائم نشانه‌های بارز و مهم برای اقدام فوری جهت پاکسازی گوش بشمار می‌آیند. برخی از مهم‌ترین این علائم عبارتند از:

• احساس درد در گوش
• کاهش شنوایی موقتی
• سرگیجه
• گرفتگی یا پری گوش
• سرفه، دلیل فشار ناشی از انسداد مجرا که سبب تحریک عصب در گوش می‌شود
• وزوز گوش
• خارش شدید در گوش
• بوی نامطبوع از گوش
• تب
• حالت تهوع
• عدم تعادل بدن
• ترشح مایعات چرکی زرد و یا سبز رنگ از مجرای گوش

مزایای تخلیه مجرای گوش

تخلیه مجرای گوش سبب پاکسازی گوش از عوامل میکروبی و بیماری‌زا و همچنین چرک و عفونت می‌شود. با این اوصاف این کار مزایای بسیاری به دنبال دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.

• رفع تمامی علائم آزار دهنده و بهبودی سریع

مهم‌ترین مزیت این کار، کاهش و رفع تدریجی علائم تجمع جرم در گوش و بهبودی سریع بیمار است. به محض انجام عمل تخلیه جرم از داخل مجرای گوش، تغییرات مثبتی در شنوایی افراد حاصل می‌شود. همچنین بعد از چند روز بیمار کاملاً احساس بهبودی می‌نماید.

• عدم نیاز به استفاده از دارو‌ها در طولانی مدت

بیرون آوردن جرم گوش نیاز بیمار را به درمان‌های طولانی مدت از بین می‌برد. در نتیجه بیمار از عوارض ناشی از مصرف دارو در‌امان خواهد بود. گفتنی است که تخلیه کردن گوش از جرم معمولاً طی یک یا چند روز انجام شده و بعد از آن بیمار کاملاً بهبود پیدا می‌کند.

• پیشگیری از آسیب دائمی به سیستم شنوایی

در صورت تخلیه مجرای گوش از هر گونه جرم و عفونت، از وارد آمدن صدمات مخرب و جبران ناپذیر به سیستم شنوایی جلوگیری می‌شود. با انجام این کار فشار از روی پرده گوش برداشته شده و علاوه بر بهبود شنوایی از کم شنوایی و یا ناشنوایی دائمی پیشگیری خواهد شد.

هزینه تخلیه مجرای گوش

امروزه تخلیه مجرای گوش با استفاده از ابزار‌ها و دستگاه‌های مدرن و پیشرفته انجام می‌شود. در نتیجه پزشک طی فرایندی ساده موفق به انجام این کار می‌شود. با این حال هزینه این کار چندان بالا نبوده و می‌توان بدون نگرانی بابت مقدار هزینه دریافتی، به پزشک متخصص جهت انجام تخلیه گوش از جرم مراجعه کرد. البته گاهی به دلیل تجمع بیش از اندازه جرم و سفت شدن و چسبیده شدن آن به پرده گوش، پروسه مربوطه طی چند مرحله انجام می‌شود. در این صورت هزینه این کار ممکن است اندکی افزایش پیدا کند.

چه زمان جهت تخلیه مجرای گوش به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که فرد علائم و نشانه‌های ذیل را در خود مشاهده کند باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند. لازم به ذکر است که بسیاری از افراد بعد از مشاهده علائم این عارضه از درمان‌های خانگی استفاده می‌کنند. هر چند ممکن است این درمان‌ها تا حدودی علائم مربوطه را کاهش دهند اما همیشه بهترین و مناسب‌ترین راه درمان مراجعه به پزشک است. بنابراین به محض بروز علائم ذیل بهتر است به پزشک متخصص مراجعه شود.

• از دست دادن شنوایی ناگهانی
• بروز سرگیجه شدید
• استفراغ و داشتن حالت تهوع
• عدم تعادل و ناتوانی در راه رفتن

برخی توصیه‌ها و روش‌های کاربردی برای درمان و تخلیه مجرای گوش از جرم

در صورتی که گوش جرم زیادی تولید کرده و برای رفع آن نیاز به تخلیه مجرای گوش باشد نباید از ابزار و‌اشیای نوک تیز برای این کار استفاده کرد. همچنین استفاده از گوش پاک کن، موم‌های چسبنده و سواب پنبه‌ای را باید کنار گذاشت. زیرا استفاده از این موارد برای تمیز کردن مجرای گوش، سبب وارد آمدن فشار به عمق مجرا شده و جرم را به سوی پرده گوش هدایت می‌کند. در نتیجه بعد از مدتی جرم در عمق مجرای گوش جمع شده و حالتی فشرده به خود گرفته و تمیز کردن آن بسیار سخت خواهد شد.

دیگر توصیه مهم برای تخلیه مجرای گوش استفاده از قطره‌های مخصوص پیش از هر اقدامی جهت نرم کردن جرم است. با این کار طی عملیات پاکسازی گوش فشار کمتری به گوش وارد شده و جرم و موم به راحتی از گوش خارج می‌شوند. بعد از اتمام پروسه تخلیه گوش از جرم، نباید از گوش پاک کن استفاده شود. زیرا سبب تجمع دوباره جرم تولید شده در گوش می‌شود.

جمع‌بندی

تولید جرم گوش یک رویداد کاملاً طبیعی است که در گوش تمامی افراد صورت می‌گیرد. بنابراین نباید بابت تولید آن در گوش نگران بود. نگرانی زمانی جایز است که تجمع جرم در گوش به حد غیر نرمال برسد، در این صورت باید عمل تخلیه مجرای گوش را سریعاً انجام داد. عمل تخلیه موم از گوش به روش‌های متعددی امکان‌پذیر است که همه آن‌ها باید توسط پزشک انجام بگیرند. در صورت نیاز به پاکسازی گوش و اطلاع از مراحل انجام این کار می‌توانید به کلینیک گوش تهران مراجعه کنید.

سؤالات متداول

۱: علائم تجمع جرم در گوش کدامند؟

سردرد، سرگیجه، خارش گوش و کاهش شنوایی ناگهانی از جمله علائم ناشی از تجمع جرم در گوش هستند.

۲: بهترین روش تخلیه گوش از جرم چیست؟

در میان روش‌های متعدد تخلیه جرم از مجرای گوش، بهترین روش آن است که بعد از معاینه گوش بیمار، توسط پزشک پیشنهاد می‌شود. در واقع بهترین روش برای رفع این عارضه باید بر اساس شرایط و وضعیت گوش بیمار و همچنین میزان جرم جمع شده و محل تجمع آن در گوش انتخاب شود.

۳: بهترین زمان برای مراجعه به پزشک جهت تخلیه جرم از گوش چه زمانی است؟

بهترین زمان برای مراجعه به پزشک به محض مشاهده اولین علائم و نشانه‌های تجمع جرم در گوش است‌.

منبع:

• https://www.mountsinai.org/health-library/tests/ear-drainage-culture
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/324651

۱

۲

۳

۴

۵

میانگین امتیازات ۵ از ۵

از مجموع ۲ رای