عمل جراحی تمپانوماستوئیدکتومی چیست؟

جراحی تمپانوماستوئیدکتومی (tympanomastoidectomy) نوعی جراحی گوش است که برای درمان عفونت‌های مکرر گوش، پرده گوش (tympanic membran) و اصلاح استخوانچه‌های گوش میانی انجام می‌گردد. پارگی یا عفونت می‌تواند در اثر ضربه یا عفونت‌های قدیمی ایجاد شده باشد؛ باشد. در تمپانوماستوئیدکتومی، جراح گوش، حلق و بینی در طی عمل بافت‌های آلوده و استخوان‌های عفونی گوش را  که (ماستوئید(mastoid) نامیده می‌شوند) برداشته و پرده را با استفاده از بافت‌های خود بیمار و نه بافت مصنوعی و معمولا با استفاده از غلاف عضلات پشت گوش ترمیم می‌کند.

در ادامه با ما همراه باشید تا با جراحی تمپانوماستوئیدکتومی که نوعی از عمل‌های جراحی ترمیم گوش است، نحوه عمل و عوارض آن آشنا شوید.

تمپانوماستوئیدکتومی چیست؟

جراحی تمپانوماستوئیدکتومی برای درمان عفونت‌های مکرر گوش، اصلاح پارگی پرده گوش و بازسازی استخوانچه‌های گوش آسیب دیده انجام می‌شود. استخوان ماستوئید قسمتی از جمجمه شما است که می‌توانید در پشت گوش خود احساس کنید.

مراحل دقیق این روش بسته به نیاز شما متفاوت خواهد بود، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ترمیم سوراخ در پرده گوش؛ تمپانوپلاستی(tympanoplasty)
• برداشتن بافت اضافی پشت پرده گوش به نام کلستئاتوم(cholestatoma)
• از بین بردن بافت استخوانی آلوده
• ترمیم سایر بافت‌های آسیب دیده

تمپانوماستوئیدکتومی با بازسازی زنجیره استخوانچه‌ای چیست؟

تمپانوماستوئیدکتومی نوعی جراحی تهاجمی برای رفع مشکلات گوش میانی است. در واقع این جراحی با بازسازی زنجیره استخوانچه‌ای نوعی جراحی است که علاوه بر جراحی تمپانوپلاستی و ماستوئیدکتومی بازسازی زنجیره استخوانی گوش را نیز شامل می‌شود.

هدف اصلی از انجام این جراحی رفع عفونت‌های مزمن، از بین بردن تومور‌ها در استخوان ماستوئید و از بین بردن بافت‌های اضافی موجود در پشت پرده گوش است.

شرایط انجام تمپانوماستوئیدکتومی با بازسازی زنجیره استخوانچه‌ای

پزشک جراح تنها در شرایط خاصی تصمیم به انجام تمپانوماستوئیدکتومی با بازسازی زنجیره استخوانچه‌ای می‌گیرد. در واقع زمانی این جراحی انجام می‌شود که عفونت یا تومور موجود در گوش موجب آسیب به زنجیره استخوانچه‌ای، سندانی و رکابی و استخوان‌های چکشی شده باشد.

گاهی زنجیره استخوانچه‌ای در اثر عوامل ذکر شده دچار پارگی می‌شود. در چنین حالتی جراح اتصال پاره شده را دوباره ترمیم می‌کند. همچنین وضعیت استخوان رکابی در ورودی لابیرنت شنوایی بیمار را نیز بررسی و اصلاح می‌نماید. حتی گاهی ممکن است جراح ترمیم فیستول یا پروتز استخوانچه را نیز انجام دهد.

تمپانوماستوئید کتومی با پیوند غضروف

تمپانوماستوئیدکتومی با پیوند غضروف، جراحی است که طی آن از بافت غضروفی نازک جهت ترمیم پرده گوش استفاده می‌شود. به طور کلی و در اغلب اوقات جراح از بافت فاسیای عضلانی گوش یا پوست دیواره مجرای گوش برای ترمیم پرده استفاده می‌کند.

میزان بافتی که طی جراحی، از گوش جهت ترمیم پارگی پرده آن جدا می‌شود به وسعت پارگی و وضعیت بیمار بستگی دارد. در جریان انجام این نوع جراحی، پزشک جراح استفاده از غضروف تراگال (زبانه گوش) را جهت ترمیم ترجیح می‌دهد. زیرا غضروف تراگال تا حد زیادی نازک و صاف می‌باشد. به همین دلیل بر روی نتیجه جراحی تأثیر مثبت می‌گذارد.

دلایل انجام جراحی تمپانوماستوئیدکتومی

عفونت‌های مکرر گوش میانی، تومورها یا رشد بیش از حد بافت‌های عفونی و کلستئاتوم  می‌تواند به پرده گوش و بافت اطراف آن آسیب برساند. ممکن است در این عمل برای ترمیم آسیب و در صورت لزوم، از بین بردن بافت آسیب دیده، تمپانوماسوئیدکتومی انجام شود.

تمپانوماسوئیدکتومی می‌تواند برای علل عفونی( پارگی پرده گوش) و کلستئاتوم و علل غیر عفونی( برداشتن تومورهای داخل گوش) انجام شود. ممکنن است در طی این عمل بر اساس قضاوت جراح استخوان‌های گوش میانی هم بازسازی شود یا بازسازنی استخوانچه‌های گوش میانی به مرحله دیگری موکول شود.

میزان گسترش جراحی تمپانوماسوئیدکتومی بر اساس قضاوت جراح و بر اساس گسترش بیماری که قبل از عمل توسط معاینه بالینی، نوار گوش(audiogram) و انجام سی تی اسکن بررسی می‌شود؛ متغییر است.

عوارض تمپانوماستوئیدکتومی

بدتر شدن سرگیجه(vertigo) و احساس عدم تعادل موقت علل خصوص در صورت دستکاری استخوانچه‌های گوش میانی ممکن است ایجاد شود. پزشک شما قبل از عمل در مورد میزان احتمالی افت شنوایی با شما صحبت خواهد کرد.

میزان افت شنوایی یا بهبود شنوایی بعد از این عمل بسته به نظر جراح گوش، حلق و بینی و یافته های سی تی اسکن و نقشه درمانی او در طی عمل دارد.

از عوارض دیگر عمل تمپانوماسوئیدکتومی فلج صورت و کجی صورت می‌باشد.( عصب هفتم مغزی- فاسیال، از داخل استخوان ماستوئید می‌گذر و وارد صورت می‌شود ).

هر گونه دستکاری و هر گونه اسیب به این عصب حساس ممکن است فرد را دچار عارضه فلج صورت به صورت دائم یا موقت بعد عمل از بنماید. این عارضه به میزان مهارت جراح و میزان گسترش بیماری بستگی دارد.

به این دلیل توصیه می‌شود قبل از اقدام به جراحی تمپانوماستوئیدکتومی با جراح ماهر و چیره دست در زمینه جراحی‌های گوش که به طور حرفه‌ای این جراحی را انجام می‌دهد، مشورت کنید. پزشک معالج شما  ممکن است قبل از عمل برای بررسی مسیر عصب هفتم، سی تی اسکن درخواست نماید.

در صورت  آسیب عصب هفتم مغزی که از استخوان‌های ماستوئید می‌گذرد، صورت به طور موقت  یا دائم فلج خواهد شد. لذا به بیمارانی که کاندید جراحی تمپانوماستوئیدکتومی هستند توصیه می‌شود. به مرکزی مجهز که امکانات کافی دارد و توسط جراح متبهر که به طور مداوم و مکرر این جراحی را انجام می‌دهد، مراجعه نمایند.

تست‌های لازم قبل از عمل تمپانوماستوئیدکتومی

تست‌های لازم پیش از انجام عمل تمپانوماستوئیدکتومی شامل دو نوع تست تصویربرداری‌های ایکس ری و ادیولوژیک می‌شود. این تست‌ها هرکدام شامل ارزیابی‌های متعددی می‌شوند که عبارتند از:

• تست ادیولوژیک یا تست‌های شنوایی

آزمون‌های ادیومتری برای بررسی مقدار افت شنوایی و وزوز گوش

تمپانومتری برای بررسی وضعیت گوش میانی و پرده گوش (در صورت سالم بودن)

بررسی ظاهری با اتوسکوپ

• تست تصویربرداری که برای بررسی وضعیت ضایعه یا تومور صورت می‌گیرد.

سی تی اسکن

تست MRI

نکات مهم عمل تمپانوماستوئیدکتومی

ممکن است قبل از جراحی گوش برای معاینه فیزیکی، بررسی سابقه پزشکی و آزمایشات به پزشک متخصص گوش خود مراجعه کنید. یک پزشک از اتوسکوپ برای معاینه گوش شما استفاده می‌کند.آزمایش‌های دیگری ممکن است برای ارزیابی گوش شما انجام شود. این آزمایش‌ها عبارتند از :

• تست‌های شنوایی
• سی تی اسکن(CT Scan)
• اسکن ام آرآی(M.R.I)

1. شب قبل از عمل غذای سبک مصرف کنید و از مایعات فراوان استفاده کنید. برای عمل تمپانوماسوئیدکتومی با توجه به نیاز به بیهوشی هشت ساعت ناشتا بودن ( عدم خورن آب و غذا ) کافی است. بنابراین اگر شما کاندید جراحی تمپانوماسوئیدکتومی هستید؛ حتما بدون خوردن صبحانه و حتی آب برای بستری مراجعه کنید. میزان ناشتا بودن بسته به زمان انجام جراحی متفاوت است. بهتر است در این مورد از پزشک خود مشورت بخواهید.
2. در روز عمل مدارک کامل بیماری شامل؛ ادیومتری(audiometry)، نوار گوش و سی تی اسکن را با خود به همراه بیاورید.
3. از آن‌جایی که در طی عمل جراحی برای کنترل خون ریزی‌های کوچک از کوتر( چاقوی برقی) استفاده شود. هرگونه شی فلزی را از بدن خود خارج نمایید. و بدون النگو، دستبند، گوشواره به کلینیک مراجعه کنید. در صورتی که از پیرسینک در هر نقطه از بدن استفاده می‌کنید؛ حتما آن را به جراح خود اطلاع بدهید.
4. کوتاه کردن موهای پشت گوش، بر اساس نظر جراح شما صورت می‌گیرد. درباره با شیو پشت گوش، قبل از عمل، از جراح خود سوال کنید.
5. در صورت مصرف هرگونه دارو، گیاه یا مکمل با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است لازم باشد مصرف برخی از داروها را تا یک هفته قبل از عمل قطع کنید.
6. برای برگشت به خانه از رانندگی اجتناب کنید
7. این عمل، به صورت بیهوشی عمومی (از دست دادن هوشیاری در حین جراحی) انجام می‌گردد.

شرح عمل تمپانوماستوئیدکتومی

یک برش در پشت گوش شما ایجاد می‌شود. هرگونه رشد تومورغیر طبیعی در داخل ماستوئید برداشته می‌شود. بافت استخوانی آلوده نیز برداشته خواهد شد. اگر قسمت بزرگی از استخوان برداشته شود، ممکن است از مواد مصنوعی برای جایگزینی آن استفاده شود.

پرده گوش فرد برداشته می‌شود. مایع اضافی از فضای گوش میانی تخلیه می‌شود. با قرار دادن بافت جدید روی سوراخ پرده گوش می‌توان سوراخ‌های پرده گوش را ترمیم کرد. بافت اسکار اضافی در ناحیه آسیب دیده، جمع‌آوری می‌گردد. در صورت لزوم می‌توان استخوان‌های گوش داخلی را با مواد مصنوعی جایگزین کرد. این حرکت به بهبود یا برگشت شنوایی کمک می‌کند.

برای کمک به تخلیه مایعات از گوش، ممکن است لوله‌گذاری مخصوص در پرده گوش را انجام گردد. وقتی تمام مراحل کار به پایان رسید، محل برش بسته خواهد شد.

عمل جراحی گوش تمپانوماستوئیدکتومی چه مدت طول می‌کشد؟

این عمل به نسبت مهارت جراح و گسترش بیماری ممکن است چند ساعت به طول بیانجامد.

عمل جراحی گوش تمپانوماستوئیدکتومی دردناک است؟

عمل تمپانوماسوئیدکتومی جزو اعمالی با درد زیاد تقسیم بندی نمی‌شود. و درد بیمار بعد از عمل با مسکن قابل کنترل است.

مراقبت بعد از عمل جراحی گوش تمپانوماستوئیدکتومی

بلافاصله پس از عمل در مراکز درمانی، شما به اتاق ریکاوری انتقال می‌دهند. فشار خون، نبض و تنفس شما کنترل می‌شود. همچنین در  موارد خاص نیز ممکن است به شما داروهایی برای بهبودی سریع‌تر داده شود که این داروها عبارتند از:

• داروهای ضد درد
• آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت
• دارو برای جلوگیری از لخته شدن خون

شش تا هفت ساعت بعد از عمل جراحی قادر به انجام کارهای روزمره خود هستید. در صورت احساس سرگیجه بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. در حالت کلی یک روز بعد از عمل توانایی کارهای روزمره مجاز است.

همچنین ممکن است برخی از افراد شنوایی ضعیفی داشته باشند. برای جلوگیری از فشار اضافی به گوش، باید تا بهبودی کامل از انجام فعالیت‌های خاص خودداری کنید. در هفته‌های بعد از عمل گوش، پزشک ممکن است به شما برای بهبودی سریع‌تر توصیه‌هایی کند. این توصیه‌ها عبارتند از:

• از بالا بردن فشار یا تحمل فشار زیاد خودداری کنید.
• با دهان باز عطسه کنید.
• آب را از گوش خود خارج کنید. از دوش گرفتن و شستن موها تا زمان تأیید پزشک خودداری کنید.
• از شنا خودداری کنید تا زمانی که دکتر برای شما مجاز کند.
• از پرواز بپرهیزید تا زمانی که پزشک به شما اجازه دهد. زمان مجاز برای پرواز از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. در صورت جراحی بر روی استخوان رکابی انجام نشده باشد؛ بیمار محدودیت پرواز ندارد. در صورتی که پروتز شنوایی یا ترمیم فیستول برای بیمار انجام شده باشد؛ بهتر است یک هفته از پرواز خود داری کند.
• معمولا پانسمان پشت گوش سه روز بعد از عمل باز می‌شود.

آیا بعد از عمل تمپانوماستوئیدکتومی باید از سمعک استفاده کرد؟

خبر بسیار خوشایند برای بیمارانی که تحت عمل تمپانوماستوئیدکتومی قرار گرفته‌اند آن است که بعد از این عمل تمامی مشکلات گوش میانی برطرف می‌شوند. بنابراین در ۸۰ درصد بیماران مشکلات شنوایی نیز کاملاً از بین ‌می‌روند. در این صورت استفاده از سمعک لزومی ندارد. با این حال اگر بیمار جدا از مشکل گوش میانی و پیش از این عمل دچار کم شنوایی حسی عصبی بوده باشد، لازم است بعد از عمل از سمعک استفاده کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر بهبودی شما مطابق انتظار پیش نرفت یا دچار عوارضی مانند این موارد شدید به پزشک خود مراجعه کنید.

• علائم عفونت، از جمله تب و لرز
• افزایش تخلیه مایعات یا بوی بد مایع از گوش
• قرمزی، تورم یا افزایش درد در گوش
• خونریزی از گوش
• سبکی سر، از دست دادن تعادل یا سرگیجه
• دردی که نمی‌توانید با داروهایی که به شما داده شده کنترل کنید
• علائم جدید یا غیر منتظره

اگر فکر می‌کنید علائم شما بسیار حاد است، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

احتمال عدم موفقیت تمپانوماستوئیدکتومی وجود دارد؟

در دوره بهبودی بیمار این امکان وجود دارد. عدم موفقیت  می‌تواند از طریق عفونت سریع در طول دوره بهبودی رخ دهد. بهتر است در این دوره از ورود آب به داخل گوش یا جابجایی پیوند پس از جراحی اجتناب کنید.

هزینه عمل تمپانوماستوئیدکتومی چقدر است؟

معمولاً هزینه تمپانوماستوئیدکتومی بعد از جلسه مشاوره و معاینه کامل تعیین شده و به اطلاع بیمار می‌رسد. با این وجود هزینه این عمل تا حد زیادی به شدت آسیب و گستردگی جراحی بستگی دارد. افراد می‌توانند جهت دریافت مشاوره رایگان و دریافت اطلاعات در خصوص هزینه این نوع جراحی به وب سایت کلینیک گوش تهران مراجعه کنند.

آیا تمپانوماستوئیدکتومی برای هر دو گوش همزمان انجام می‌شود؟

معمولاً عمل تمپانوماستوئیدکتومی تنها بر روی یک گوش انجام می‌گیرد. زیرا تومور و ضایعات و عفونت تنها در یک گوشی ایجاد می‌شود. با این وجود در مواردی که عفونت شدید باشد و در هر دو گوش ایجاد شده باشد هر دو گوش تحت جراحی قرار خواهند گرفت.

البته امکان جراحی هر دو گوش به صورت همزمان وجود ندارد. بنابراین لازم است بعد از انجام عمل بر روی یک گوش فرد دوره نقاهت را گذرانده و بعد از مدتی نسبت به جراحی یک گوش دیگر اقدام کند.

تفاوت تمپانوماستوئیدکتومی با تمپانو پلاستی

همانطور که قبلاً ذکر شد عمل تمپانوماستوئیدکتومی متشکل از دو عمل کوچک‌تر به نام تمپانوپلاستی و ماستوئیدکتومی است. بنابراین می‌توان جراحی تمپانوپلاستی را زیر مجموعه عمل ذکر شده دانست. در واقع تمپانوپلاستی جهت ترمیم غشای تمپانیک (پرده گوش) انجام می‌شود.

تفاوت تمپانوماستوئیدکتومی با ماستوئیدکتومی

ماستوئیدکتومی نیز یکی دیگر از جراحی‌های زیر مجموعه عمل تمپانوماستوئیدکتومی است که جهت برداشت قسمتی از استخوان ماستوئید انجام می‌گیرد. این جراحی به دلیل وجود عفونت در گوش میانی یا کلستاتوم صورت می‌گیرد. این در حالی است که تمپانوماستوئیدکتومی جهت ترمیم آسیب در پرده گوش انجام می‌شود. همچنین شامل دو جراحی ماستوئیدکتومی و تمپانوپلاستی است.

در پایان

در صورتی که عفونت و مشکلات گوش میانی بیمار با سایر روش‌های درمانی برطرف نشده باشد. بیمار تحت جراحی تمپانوماستوئیدکتومی قرار می‌گیرد. انجام این جراحی به بیماران کمک می‌کند تا شنوایی از دست رفته یا تضعیف شده خود را باز یابند.

اهداف تمپانوماستوئیدکتومی عمدتا کاهش میزان عفونت ها و بهبود شنوایی است. میزان موفقیت در این نوع از عمل جراحی گوش 75 تا 98 درصد متفاوت است. در مطالعات انجام شده میزان موفقیت 65٪ گزارش کرده‌اند، که با توجه به ترمیم سوراخ‌های پرده گوش، 5 درصد کمتر از میانگین است.

کلینیک گوش تهران واقع در خیابان ولیعصر با استفاده از روش‌های نوین درمان به شما خدمات رسانی می‌کنند. در صورت نیاز می‌توانید با شماره‌های درج شده در سایت کلینیک گوش تهران تماس حاصل فرمایید.

پزشکان تیم کلینیک گوش تهران با سابقه طولانی بیست ساله جراحی‌های گوش می‌توانند مشاوره خوبی برای درمان بیمارهای گوش شما باشند.کلیه محتوای سایت کلینیک گوش تهران توسط متخصصان ماهر این تیم ازجمله دکتر نسرین یزدانی، دکتر محسن احدی، دکتررضا زاده و دکتر ساسان دبیری به تایید رسیده است.

مطلبی که تحت عنوان «عمل حراجی تمپانوماستوئیدکتومی چیست؟» خواندید، به طور اختصاصی برای وب سایت کلینیک گوش تهران تهیه شده است و استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می‌باشد.

منبع:

• winchesterhospital
• https://myhealth.alberta.ca
• https://hamiddjalilianmd.com/