نوار گوش یا ادیوگرام چیست و تفسیر آن

نتایج تست شنوایی سنجی(audiometry) بر روی نمودار، نوار گوش یا ادیوگرام نام دارد. دستگاه تست شنوایی سنجی، نتایج تست شنوایی سنجی را به صورت نمودار نشان خواهد داد. بررسی نمودار ادیوگرام یا نوار گوش توسط شنوایی شناس یا پزشک متخصص گوش، حلق و بینی انجام می‌شود، نوار گوش مانند نوار عصب و عضله و نوار مغزی نتیجه پرینت شده از تست انجام شده است.

بر اساس نوار گوش، آستانه شنوایی فرد در فرکانس‌های مختلف قابل مشاهده و بررسی می‌باشد. در ادامه این مقاله درباره ادیوگرام، نماد‌های نمودار ادیوگرام و نحوه تفسیر آن صحبت خواهیم کرد.

آزمایش شنوایی سنجی

یکی از رایج‌ترین تست شنوایی، تست شنوایی سنجی تون خالص است. دستگاه شنوایی سنجی، صدای خاصی را در هدفون‌ها پخش خواهد کرد. صداها از نظر میزان فرکانس و شدت صدا اندازه گیری می‌شوند. تست شنوایی سنجی تون خالص در هر گوش به صورت جداگانه انجام می‌شود.

در تست شنوایی سنجی تون خالص، فرد با شنیدن صوت، واکنش‌هایی نظیر فشار دادن دکمه یا بالا بردن دست، از خود نشان خواهد داد. شنوایی شناس بر اساس آستانه شنوایی فرد، فرکانس‌های متفاوتی را پخش می‌کند. در حین انجام تست شنوایی سنجی، آستانه شنوایی از طریق هدایت هوا و سپس از هدایت استخوان بررسی خواهد شد.

نمودار ادیوگرام بیانگر چه ویژگی‌هایی است؟

بعد از انجام تست شنوایی سنجی و گرفتن نوار گوش، نوبت به تفسیر نمودار ادیوگرام می‌رسد. نمودار ادیوگرام از دو محور افقی و عمودی تشکیل شده است. در ادامه هر یک از قسمت‌های نمودار به صورت مفصل برای شما شرح خواهیم داد.

محور افقی(محور x)

محور افقی بیانگر فرکانس صدا می‌باشد. فرکانس صدا روی این نمودار از پایین به بالا افزایش یافته که کمترین فرکانس ثبت شده 250 هرتز و بالاترین فرکانس ضبط شده 8000 هرتز است. محدوده تکلم انسان‌ها از حدود 250 تا 6000 هرتز تعیین شده است. درمیان این محدوده صدای حروف مصوت دارای کمترین فرکانس می‌باشند. حروف صامت نیز دارای بالاترین میزان فرکانس هستند.

محور عمودی( محور y)

محور عمودی نشان‌دهنده شدت یا همان بلندی صدا بوده که با دسی بل بیان می‌شود. شدت صدا در محور عمودی از سمت چپ به راست افزایش می‌یابد. معمولا نمودار عمودی از میزان منفی 10 دسی بل یا 0 دسی بل شروع می‌گردد. با این حال این موضوع بیانگر عدم وجود صوت در این محدوده نیست. همینطور آهسته ترین صدایی که اغلب افراد قادر به شنیدن آن هستند با صفر دسی بل نمایش می‌دهند.

نمادهای شنوایی سنجی و معنی آنها

نوار گوش، فرکانس و شدت صدای دریافتی را به صورت اعداد مختلفی نشان خواهد داد. فرکانس در نمودار افقی از سمت چپ به راست افزایش می‌یابد. شدت صدا روی نمودار عمودی نشان داده می‌شود.  فرکانس صدا بر حسب هرتز از 125 هرتز تا 8000 هرتز نمایش داده می‌شود. شدت صدا روی نمودار عمودی ازپایین به بالا افزایش می‌یابد. شدت صدا از 0 دسی بل تا 120 دسی بل متغیر است.

روی نمودار نوار گوش نمادهای خاصی دیده می‌شود. به طور معمول نمادهای مربوط به گوش سمت چپ، با رنگ آبی نشان داده می‌شوند.  همچنین نمادهای مرتبط با گوش سمت راست با رنگ قرمز نمایش داده خواهند شد. هر یک از نمادها بیانگر مفهوم خاصی است.

درک این نمادها نیازمند دانش شنوایی شناسی است. بنابراین افرادی همچون پزشک متخصص گوش، حلق و بینی و یا متخصص شنوایی شناس قادر به تفسیر این نوع از علائم می‌باشند. در ادامه برخی از این معانی برای شما ذکر خواهد شد.

• علامت «X» نشان دهنده آستانه هدایت هوا در گوش سمت چپ و علامت«O» نشان دهنده آستانه هدایت هوا در گوش سمت راست است.
• علامت«>» مشخص کننده آستانه هدایت استخوان بدون ماسک در گوش سمت چپ و علامت «<» نشان دهنده آستانه هدایت استخوان بدون ماسک در گوش سمت راست است.
• علامت«]» مشخص کننده آستانه هدایت استخوان با ماسک در گوش سمت چپ و علامت «[» نشان دهنده آستانه هدایت استخوان با ماسک در گوش سمت راست است.

تفسیر نوار گوش

بررسی نوار گوش بر عهده متخصص شنوایی شناس یا گوش،حلق و بینی است. پزشک با تفسیر نوار گوش، میزان شنوایی فرد را تشخیص خواهد داد. همچنین نوع کم شنوایی(hearing loss) و میزان کم شنوایی در نمودار ادیوگرام مشخص است. به هر میزان که نمودار از حالت طبیعی خارج شود؛ امکان کم شنوایی افزایش خواهد یافت.

به طور معمول انسان‌ها محدوده شنوایی مشخصی را می‌شنوند. در صورتی که نمودار ادیوگرام با این محدوده مشخص، مغایرت داشته باشد؛ فرد دچار کاهش شنوایی خواهد بود. در ادامه برخی از این محدوده برای شما بیان خواهد شد.

آستانه شنوایی به طور طبیعی از 0 دسی بل تا 250 دسی بل می‌باشد. افرادی که آستانه شنوایی آن‌ها در محدوده 26 الی 40 دسی بل باشد؛ مبتلا به کم شنوایی خفیف هستند. محدوده شنوایی 41 تا 55 دسی بل مختص به افرادی است که از کم شنوایی متوسط رنج می‌برند.

افرادی با کاهش شنوایی شدید، دارای آستانه شنوایی در حدود 56 تا 90 دسی بل هستند. در شرایطی که افراد صداهایی در محدوده 90 دسی بل یا بالا تر از این میزان را نشنوند؛ مبتلا به کم شنوایی عمیق هستند.

در نهایت پزشک با توجه به شدت کم شنوایی، مراحل درمانی را شروع خواهد کرد. ممکن است برای افراد کم شنوا استفاده از سمعک(hearing aids) لازم و ضروری باشد.

بعد از انجام نوار گوش چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

انجام تست‌های شنوایی و گرفتن نوارگوش، کمکی بزرگ به پزشک است. نوار گوش برای تشخیص شدت و نوع کم شنوایی توصیه می‌شود. افراد با توجه به نوع کم شنوایی و شدت کاهش شنوایی نیاز به درمان دارند. در ادامه برخی از روش‌های درمانی قید شده است.

• استفاده از سمعک
• انجام جراحی‌های همانند جراحی کاشت حلزون(cochlear implan) و کاشت ساقه مغز
• آموختن زبان اشاره
• یادگرفتن لب خوانی

چه افرادی کاندید مناسبی برای شنوایی سنجی هستند؟

تست شنوایی سنجی مختص سنین خاصی نیست. این نوع از آزمایشات برای کودکان تا افراد سالمند مناسب است. شنوایی سنجی در همان مراحل ابتدایی زندگی انجام خواهد شد. چنانچه فرد در طی مسیر رشد دچار اختلالاتی شود؛ باید برای انجام تست‌های شنوایی مجددا به پزشک مراجعه کند.

پیر گوشی(presbycusis) یکی از مواردی است که منجر به کاهش شنوایی در افراد میانسال و سال خورده می‌شود. اکثرا بزرگسالان بالای 50 سال سن، مستعد پیرگوشی هستند.

انواع نوار گوش کودکان و بزرگسالان

انواع نوار گوش کودکان:

در روزهای تولد، برای نوزادان آزمون‌های شنوایی غربالگری صورت می‌گیرد و در صورت نیاز به آزمون شنوایی، والدین در مورد آن مطلع می‌شوند. این آزمون‌های شنوایی غربالگری OAE  و AABR هستند.

همچنین، تست تمپانومتری نیز می‌تواند به ما کمک کند تا اطلاعات مربوط به پرده گوش و گوش میانی و … را دریافت کنیم. در این آزمون، یک لوله در گوش قرار می‌گیرد. برای انجام آزمون تمپانومتری، می‌توانید به کلینیک گوش تهران مراجعه کنید.

آزمون OAE: این آزمون با سرعت بسیار زیاد انجام می‌شود و بسیار حساس است. این آزمون برای نوزادان سه روزه (پس از گذشت سه روز از تولد) مناسب است. گاهی اوقات به دلیل وجود مایع در گوش، در این سن آزمون قابل انجام نیست و می‌توان بعد از دو هفته برای انجام این آزمون یا آزمون ABR اقدام کرد. در آزمون OAE، پاسخ سلول‌های مویی خارجی حلزون ثبت می‌شود.

آزمون ABR: آزمون ABR یک آزمون بسیار دقیق است که با استفاده از آن می‌توان کاهش شنوایی گوش را تعیین کرد. نوار گوش ABR بهترین گزینه برای ارزیابی شنوایی نوزادان و کودکانی است که همکاری نمی‌کنند یا در آزمون‌های غربالگری مردود شده‌اند. مانند روش استفاده شده برای بزرگسالان، این روش بدون درد و آسیب‌زدگی است و در این حالت نیز از چند الکترود استفاده می‌شود که به پیشانی، منطقه بین ابروها و به پشت گوش ها متصل می‌شوند.

این الکترودها امواج مغزی و ساقه مغز را ثبت می‌کنند و نتایج به تحلیلگر منتقل می‌شوند تا شنوایی کودکان بررسی شود.

انواع نوار گوش بزرگسالان:

نتایج آزمون‌های شنوایی بزرگسالان به صورت ادیوگرام یا شنوایی نگاره گزارش می‌شود. دو آزمون شنوایی معمول وجود دارد:

• آزمون شنوایی ABR یا نوار عصب: این آزمایش، امواج شنوایی عصب و ساقه مغز را ثبت می‌کنند. این آزمون بسیار دقیق و کامل است و دردی ندارد.
• آزمون شنوایی با تون خالص: در این آزمون، فرد بزرگسال به یک اتاقک اکوستیک وارد می‌شود و یک هدفون ویژه به او داده می‌شود. ادیولوژیست صداهایی با فرکانس و شدت خاص در هر گوش پخش می‌کند. سپس فرد با فشار دادن یک دکمه درون اتاقک نشان می‌دهد که صدا را شنیده یا نشنیده است. سپس ادیولوژیست تعیین می‌کند که فرد با چه نوع مشکل شنوایی مواجه است و اگر دچار کاهش شنوایی است، میزان کاهش شنوایی را تخمین می‌زند.

قیمت نوار گوش

میزان هزینه تست‌های شنوایی براساس تعرفه وزارت بهداشت و درمان تعیین می‌شوند.

نوار گوش برای تشخیص چه بیماری‌هایی مفید است؟

تست ادیومتری برای تشخیص و ارزیابی انواع بیماری‌های شنوایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، از جمله:

1. کم شنوایی: ادیوگرام قادر است میزان کم شنوایی در افراد را تشخیص دهد و بر اساس نتایج آن، نوع کم شنوایی (سندرم کوشینگ، کم شنوایی مرتبط با سن، کم شنوایی مرتبط با صدمات ناشی از صدا، و غیره) مشخص شود.
2. موارد تشخیصی: ادیوگرام در تشخیص بسیاری از بیماری‌های گوش مانند عفونت گوش، نقص انتقال صوت در گوش، انسداد شیپور استاش، وجود تومورهای شنوایی و غیره مفید است.
3. ارزیابی تاثیرات عوامل خارجی: با استفاده از ادیوگرام می‌توان تاثیر عوامل مختلفی مانند صداهای بلند، صدمات ناشی از صدا، عوامل دارویی و شیمیایی بر شنوایی فرد را بررسی کرد.

مهم است بدانید که ادیوگرام تنها یکی از ابزارهای تشخیصی است و نتایج آن باید توسط شنوایی شناس و پزشک متخصص گوش مورد تفسیر و تشخیص قرار گیرد.

MCL در نوار گوش نشان دهنده چیست؟

MCL در نوار گوش به معنای “میزان بلندی مطلوب” (Most Comfortable Level) است. این مفهوم به میزان شدت صدا که برای فرد مورد آزمون به شکل راحتی قابل تحمل است، اشاره دارد. در زمان انجام آزمون نوار گوش، به فرد مورد آزمون صداهای با فرکانس‌ها و شدت‌های مختلف پخش می‌شود و او باید میزان شدتی را که در حداکثر راحتی قابل تحمل می‌داند، مشخص کند. این میزان شدت به عنوان MCL یا “میزان بلندی مطلوب” ثبت می‌شود.

مقدار MCL برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد و ممکن است در نتیجه آزمون نوار گوش برای هر فرد به طور جداگانه تعیین شود. MCL به عنوان یکی از پارامترهای مهم در نتیجه آزمون نوار گوش استفاده می‌شود و برای تنظیم سطح صدای مناسب در دستگاه‌های کمک شنوایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تشخیص سرگیجه و بیماری منیر

نوار گوش یا آزمون سرگیجه (VNG: Videonnystagmography) یکی از آزمون‌های تشخیصی است که برای بررسی و ارزیابی مشکلات سرگیجه و اختلالات تعادل استفاده می‌شود. بیماری منیر (Meniere’s disease)یک اختلال گوش داخلی است، تست سرگیجه می‌تواند در تشخیص و بررسی بیماری مفید باشد. این بیماری با علائمی مانند سرگیجه شدید، اختلال تعادل، کم شنوایی و وزوز در گوش همراه است. در آزمون سرگیجه، حرکت چشم‌ها در پاسخ به محرک‌های مختلف، مانند چرخش سر، تغییرات دما، تغییرات فشار هوا و غیره، ثبت می‌شود. این آزمون می‌تواند به تشخیص بیماری منیر و تعیین علت سرگیجه کمک کند.

همچنین، تست VNG به عنوان یکی از روش‌های تشخیصی معمول در بررسی سرگیجه‌های دیگر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سخن پایانی

گرفتن نوار گوش یکی از مهم‌ترین مراحل انجام تست‌های شنوایی سنجی می‌باشد. نوار گوش اطلاعات مهمی را درباره شدت و نوع کم شنوایی در اختیار پزشک قرار خواهد داد. نوار گوش به پزشک گوش کمک می‌کند تا روش‌های درمانی دقیق و مناسبی را اجرا کند. استفاده از سمعک بدون تجویز شنوایی شناس توصیه نمی‌شود. استفاده از سمعک‌های بدون تجویز متخصص شنوایی شناس می‌تواند شرایط شنوایی را بدتر کند.

کلینیک گوش تهران در خیابان ولیعصر با داشتن بهترین متخصصان گوش،حلق و بینی و شنوایی شناسی، برترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه‌مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی کلینیک گوش تهران و تیم حاذق این کلینیک هستید؛ با کلینیک گوش تهران تماس بگیرید.

پزشکان تیم کلینیک گوش تهران با سابقه طولانی بیست ساله جراحی‌های گوش می‌توانند مشاوره خوبی برای درمان بیمارهای گوش شما باشند. کلیه محتوای سایت کلینیک گوش تهران توسط متخصصان ماهر این تیم ازجمله دکتر نسرین یزدانی، دکتر محسن احدی، دکتررضا زاده و دکتر ساسان دبیری به تایید رسیده است.

مطلبی که تحت عنوان «نوار گوش یا ادیوگرام چیست و تفسیر آن» خواندید، به طور اختصاصی برای وب سایت کلینیک گوش تهران تهیه شده است و استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می‌باشد.

منابع:

• https://www.medicalnewstoday.com/
• https://www.healthline.com