علت ایجاد و درمان تومور پاروتید

تومور پاروتید توده‌ای غیر عادی است که در نزدیکی غدد بزاقی ایجاد می‌شود. این تومور به دو صورت در افراد بروز کرده که هر کدام با علائمی همراه هستند. بهترین راه درمان این بیماری جراحی می‌باشد که لازم است توسط یک جراح باتجربه و ماهر صورت بگیرد. در ادامه این مطلب به بیان دلایل، علائم و بسیاری موارد مهم دیگر در رابطه با این نوع تومور می‌پردازیم.

تومور پاروتید چیست؟

تومور پاروتید یکی از بیماری‌های غدد بزاقی در بدن است. ماهیت این نوع تومور به نحوی است که تنها با جراحی قابل درمان می‌باشد. در واقع هرگاه غده پاروتید دچار اختلال شود به شکل تومور ظاهر می‌شود. این نوع تومور در اکثر مواقع خوش خیم بوده و به درمان جواب می‌دهد. با این وجود حدود ۲۵ درصد از آن‌ها ممکن است بدخیم و سرطانی باشند‌.

به عبارت ساده‌تر هر نوع رشد و تکثیر غیر عادی سلول‌ها که در غده بزاقی اصلی پاروتید روی دهد تومور پاروتید نامیده می‌شود. غدد پاروتید بخش وسیعی از غدد بزاقی را تشکیل می‌دهند. به همین دلیل آن‌ها را بزرگترین مجموعه غدد بزاقی معرفی کرده‌اند.

محل قرار‌گیری دقیق این غدد در دو طرف صورت و در جلوی گوش‌ها می‌باشد. وظیفه اصلی این غده‌ها تولید آب دهان و کمک به جویدن و هضم غذا است.

نحوه تشخیص تومور پاروتید

پزشک برای تشخیص تومور پاروتید از معاینات و تست‌های متعددی استفاده می‌کند. برخی از این تست‌ها شامل موارد ذیل می‌باشند.

آزمایش یا معاینه فیزیکی

در این نوع ازمایش پزشک قسمت گردن، فک، و گلوی بیمار را با دقت معاینه می‌کند. به این ترتیب هرگونه توده، برآمدگی یا ورم ایجاد شده در این نواحی را تشخیص خواهد داد.

نمونه‌برداری از بافت برای آزمایشات بعدی

آزمایش یا نمونه‌برداری به منظور مشخص شدن سرطانی بودن تومور از بیمار گرفته می‌شود. این نوع آزمایش به آزمایش بیوپسی معروف است که بعد از گرفتن نمونه از بافت مشکوک به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

آزمایشات تصویری

این نوع آزمایش‌ها تنها در صورتی از بیمار گرفته می‌شوند که تومور سرطانی باشد. در واقع تست‌های تصویری به منظور تعیین سایز تومور و محل قرار‌گیری دقیق آن انجام می‌گیرند. آزمایشات تصویری مانند MRI و سی تی اسکن از جمله این آزمایشات هستند.

عمل تومور پاروتید

عمل تومور پاروتید بهترین روش درمانی برای از بین بردن تومور ایجاد شده در غدد بزاقی است. انجام این عمل با بیهوش کردن بیمار آغاز می‌شود. سپس در بخشی که چندان در معرض دید نباشد و از طریق آن بتوان به تومور دسترسی پیدا کرد، برشی را ایجاد می‌کنند.

از آنجا که عصب صوتی از بین دو لب غده عبور می‌کند، حفظ سلامت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بعد از دسترسی به تومور پاروتید، جراح آن را خارج کرده و ناحیه تحت عمل را بخیه می‌زند. لازم به ذکر است که جراح برای پیشگیری از تجمع خون در ناحیه جراحی شده از یک درن موقت استفاده می‌کنند.

انواع تومور پاروتید

تومور پاروتید شامل دو نوع تومور بدخیم و خوش خیم می‌شود. تومور‌های بدخیم شامل آسینی سل کارسینوما، اسکواموس کارسینوما و آدنوئید سیستیک کارسینوما می‌باشند. شایع‌ترین تومور خوش خیم نیز تومور‌های پل اُ مورفیک آدنوما و پلئومورفیک آدنوما هستند.

دلایل ابتلا به تومور پاروتید

تا به امروز دلایل شکل‌گیری تومور پاروتید برای محققان و پزشکان به طور دقیق مشخص نشده است. با این وجود برخی عوامل را در ابتلای افراد به این بیماری دخیل می‌دانند. این عوامل عبارتند از:

• قرار‌گیری در معرض اشعه ایکس
• عدم رعایت بهداشت دهان و دهان
• مصرف بالای دخانیات
• استفاده از دندان‌های مصنوعی
• تغییرات ژنتیکی
• ابتلا به ویروس اپشتین بار

علائم تومور پاروتید

ایجاد تومور پاروتید با علائم و نشانه‌هایی همراه است که از طریق آن‌ها می‌توان تا حد زیادی این بیماری را تشخیص داد. هر چند این علائم در تمامی بیماران به یک شکل بروز نمی‌کنند. با این حال می‌توان از آن‌ها به عنوان شایع‌ترین علائم این بیماری نام برد.

• بی‌حس شدن صورت
• کاهش وزن بدون دلیل، تب یا عرق کردن شبانه
• درد ناگهانی صورت و یا گردن
• ایجاد برآمدگی دردناک یا بدون درد در محل قرار‌گیری پاروتید
• احساس پر بودن یا تورم غده پاروتید
• ضعف ماهیچه‌های صورت
• پیچش ماهیچه‌های صورت
• فلج شدن عضله‌های صورت
• ایجاد توده در گونه، گردن و دهان
• اختلال در صحبت کردن

تومور پاروتید خوش خیم

در اغلب مواقع تومور پاروتید ایجاد شده در غده پاروتید خوش خیم است. گاهی شرایطی در غده بزاقی ایجاد می‌شود که سبب بروز تومور در آن می‌شود. عفونت، ایجاد سنگ در مجرای بزاقی و برخی موارد دیگر، شرایطی هستند که شرایط بروز یک توده خوش خیم در پاروتید را فراهم می‌کنند. تومور‌های ایجاد شده در پاروتید اغلب دارای ویژگی‌های مختلفی هستند.

به این معنی که یک تومور پاروتید ممکن است دردناک، بدون درد، ورم کرده و حتی بدون ورم باشد. در صورتی که تومور خوش خیم باشد به صورت توده و یا ورم در قسمت فک بروز می‌کند. با این حال فاقد درد بوده و بیمار از این جهت اذیت نخواهد شد. حال اگر تومور بدخیم باشد عصب صورت را درگیر کرده و باعث ایجاد درد می‌شود.

هزینه جراحی تومور غده پاروتید

هزینه جراحی تومور پاروتید به عواملی مانند نوع عمل، نوع تومور و مهارت پزشک بستگی دارد. به طور معمول هزینه این نوع جراحی بعد از معاینه بیمار توسط پزشک و انجام آزمایشات متعدد مشخص می‌شود.

جراحی تومور پاروتید

جراحی تومور پاروتید اولین و بهترین گزینه برای درمان بیماران مبتلا به این بیماری می‌باشد. جراحی این نوع تومور به جراحی پاروتیدکتومی معروف است. نواحی اطراف غده پاروتید بسیار حساس بوده و دارای ساختاری پیچیده است. بنابراین جراحی تومور ایجاد شده در غده نیاز به دانش و تجربه بالایی دارد.

به طور کلی مجاور بودن تومور پاروتید با عصب فشیال یا عصب هفتم مغزی، این نوع جراحی را به یکی از جراحی‌های بسیار دقیق و حساس تبدیل کرده است. در صورت بدخیم بودن تومور بعد از انجام جراحی، باید از رادیوتراپی استفاده کرد. با این حال در صورت خوش خیم بودن تومور انجام جراحی کفایت کرده و موجب درمان کامل آن می‌شود.

دلایل عود تومور پاروتید

بعد از درمان و انجام جراحی تومور پاروتید، ممکن است این بیماری دوباره عود کند. پزشکان دلایل تشدید دوباره این تومور را این گونه بیان می‌کنند.

• وجود سنگ در مجاری بزاقی بعد از عمل
• مصرف سیگار و مواد مخدر بعد از انجام جراحی
• گذاشتن دندان مصنوعی در دهان
• استفاده از بریس

نکته قابل توجه در خصوص این نوع تومور احتمال عود آن در تومور‌های بدخیم است. این در حالی است که تومور‌های خوش خیم به ندرت عود کرده و در اغلب موارد برای همیشه درمان می‌شوند.

مراقبت‌های بعد از عمل تومور پاروتید

بیمارانی که تحت عمل تومور پاروتید قرار می‌گیرند، بعد از اتمام جراحی و برای پیشگیری از بروز عفونت بهتر است محل بخیه‌ها را به صورت مداوم شست و شو داد. استراحت مطلق یکی دیگر از مراقبت‌ها بعد از انجام این جراحی است. این کار به منظور تجدید قوا و از دست دادن انرژی از دست رفته ضروری است.

مصرف آب و مایعات در روز‌ها و ساعات اولیه بعد از عمل باعث کاهش حالت تهوع در بیماران تحت عمل جراحی تومور پاروتید می‌شود. همچنین برای التیام بخیه‌ها باید از پماد‌های ضد زخم و ضد اسکار با دستور پزشک استفاده کرد. استفاده از کمپرس گرم برای بازگرداندن اعصاب حسی صورت به حالت اولیه توصیه می‌شود. همچنین بهتر است تا بهبودی کامل از مصرف غذا‌های ترش و تند خودداری کرد.

کیست پاروتید چیست؟

کیست پاروتید توده‌ای پر از مایع و یا هوا است که در صورت عدم درمان به تومور پاروتید تبدیل می‌شود. در مراحل اولیه، این نوع کیست به راحتی قابل درمان است. کیست پاروتید خوش خیم بوده و به ندرت به کیست سرطانی تبدیل می‌شود.

کیست پاروتید نیز مانند تومور پاروتید بر اثر عوامل متعددی در بدن ایجاد می‌شود. سنگ‌های بزاقی، وارد آمدن ضربه و عفونت از جمله عوامل ایجاد‌کننده کیست به شمار می‌آیند. کیست‌هایی که در مجرای بزاقی افراد به وجود می‌آیند به اندازه ۲ الی ۳ سانتی‌متر می‌باشند. کیست‌های دیگر مربوط به غده پاروتید کیست‌های لنفواپی تلیال چند کانونی غده پاروتید هستند. این کیست‌ها معمولاً در درصد اندکی از بیماران مبتلا به عفونت اچ آی وی بروز می‌کنند.

عوارض جراحی تومور پاروتید

جراحی پاروتید نیز مانند هر جراحی دیگری با عوارض متعددی همراه است. بنابراین این جراحی نیز به نوبه خود ریسک‌پذیر خواهد بود. برخی از عوارض انجام این نوع جراحی عبارتند از:

• خونریزی
• ورم مجرای تنفسی
• عفونت
• آسیب به اعصاب صورت و فلج صورت
• ترشح بزاق از محل جراحی
• احساس درد در هنگام جویدن غذا
• ایجاد زخم و اسکار در محل جراحی
• ایجاد سندروم فری که شامل آسیب به غده پاروتید یا اطراف آن می‌شود.

جمع‌بندی

تومور پاروتید در بسیاری مواقع به راحتی درمان می‌شود. با این وجود بدخیم بودن یا سرطانی بودن تومور ایجاد شده دور از انتظار نخواهد بود. بنابراین لازم است در صورت بروز هر نوع ورم و یا احساس درد در ناحیه غدد پاروتید فوراً به پزشک مراجعه شود.

در این مقاله به بررسی نکات و موارد بسیاری در خصوص این نوع تومور پرداختیم. اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر در این باره هستید می‌توانید به پیج اینستاگرام کلینیک گوش تهران مراجعه کنید و از پزشکان متخصص و زبده آن راهنمایی های لازم را دریافت کنید. چرا که وجود چنین پزشک حاذق و متخصص در این مرکز در تهران همچون:

• دکتر سامان دبیری
• دکتر نیما رضازاده
• دکتر نسرین یزدانی
• دکتر محسن احدی

بهترین خدمات پزشکی و درمان را به شما ارائه می کنند.

منبع:

https://www.mayoclinic.org

https://www.mayoclinic.org

https://www.houstonent.com