ترشحات گوش که به آن اتوره نیز می گویند، هر مایعی است که از گوش خارج می‌شود. جرم گوش یک ترشح طبیعی است که از روغنی که به طور طبیعی در گوش تولید می‌شود، ایجاد شده و تضمین می‌کند که گرد و غبار و باکتری وارد کانال گوش نشود، اما در موارد پارگی پرده گوش ممکن است خون یا مایعات دیگر وارد گوش شود. بنابراین، هرگز نباید آب آمدن از گوش را نادیده بگیرید، چراکه می‌توانند نشانه ای از عفونت قابل درمان یا نشانه ای از تروما یا آسیب جدی تر باشند.
ترشحات گوش می‌توانند به اشکال مختلف ایجاد شوند که دلایل مختلفی برای آن وجود دارد. اغلب این ترشحات فقط از نوع جرم گوش هستند، اما گاهی اوقات می‌تواند نشانه یا علامت بیماری دیگری باشد که نیاز به درمان بیشتری دارد. در ادامه به انواع ترشحات گوش و علت های بروز آنها می پردازیم:
علت ترشح گوش
علت ترشح گوش می‌تواند در هر فرد متفاوت باشد در ادامه علل بروز این عارضه را مفصلا توضیح خواهیم داد:
علل عفونی ترشح گوش
عفونت ممکن است منجر به ترشحات گوش شود که انواع آن عبارتند از:
- گوش شناگر: این بیماری می‌تواند ناشی از باکتری‌های آب آلوده در گوش باشد که باعث التهاب و تجمع مایع در گوش می‌شود. این ترشحات معمولاً بدبو و به رنگ زرد یا سبز است.
- سرماخوردگی یا آنفولانزا: یک عفونت باکتریایی یا ویروسی ممکن است باعث ترشح گوش شود. عوامل عفونی می‌توانند از مجرای بینی یا گلو وارد کانال گوش شوند.
علل تروماتیک ترشح گوش
علل تروماتیک یا ضربه ای ممکن است منجر به ترشحات گوش شود که شامل موارد زیر است:
- وجود جسم خارجی: این تروما زمانی رخ می‌دهد که یک گوش پاکن یا جسم خارجی را به شدت به داخل گوش فشار دهید.
- تغییر فشار: افزایش ناگهانی فشار، مثلاً در هواپیما یا زمانی که به سرعت به ارتفاع بالایی می‌رسید، ممکن است باعث پارگی پرده گوش و ترشح مایع از آن شود.
- صداهای بلند: صداهای بلند ممکن است منجر به ترشح شوند.
علل پزشکی ترشح گوش
علل پزشکی ترشحات گوش شامل موارد زیر است:
- ماستوئیدیت: این بیماری به التهاب استخوان ماستوئید که نزدیک گوش است اشاره دارد. در این بیماری تجمع مایعات بیش از حد ممکن است منجر به ترشح گوش شوند.
- آدنوئیدهای ملتهب: اگر مایعی از شیپور استاش خارج شود، منجر به التهاب آدنوئید، عفونت و ترشح می‌شود.
شایع ترین علل آب آمدن از گوش
در بالا به علل کلی بروز اتوره اشاره کردیم، اما در میان این علل برخی بسیار شایع هستند که در ادامه در خصوص هرکدام اطلاعات دقیقی را در اختیارتان قرار خواهیم داد:
گوش شناگر (اوتیت خارجی)
گوش شناگر یا اوتیت خارجی، عفونت کانالی است که از پرده گوش تا دهانه گوش امتداد دارد و می‌تواند باعث خروج ترشح از گوش شود. علت آن نیز هر چیزی است که باکتری، قارچ یا ویروس را وارد کانال کند. آبی که بعد از شنا در داخل گوش باقی می‌ماند و سواب‌های پنبه‌ای که برای تمیز کردن استفاده می‌شوند علت شایع بروز این عارضه هستند.
بیشتر افراد مستعد ابتلا به این بیماری، کودکان هستند، زیرا کانال‌های گوش باریک تری دارند که به خوبی تخلیه نمی شود.
علائم اوتیت خارجی:
علائم اولیه شامل قرمزی، خارش و ناراحتی در داخل کانال گوش است که گاهی اوقات همراه با تخلیه مایع شفاف است.
در این بیماری حتی علائم خفیف نیز باید درمان شوند، زیرا ممکن است به سرعت بدتر شوند. چراکه عفونت می‌تواند گسترش یابد و تشدید شود و با افزایش تورم، تب و از دست دادن شنوایی همراه باشد.
تشخیص اوتیت خارجی:
تشخیص گوش شناگر از طریق شرح حال بیمار و معاینه فیزیکی مجرای گوش انجام می‌شود. آزمایشات آزمایشگاهی ممکن است بر روی نمونه ای از ترشحات گوش انجام شود.
درمان اوتیت خارجی:
درمان نیز شامل تمیز کردن مجرای گوش از مواد زائد و ترشحات توسط پزشک و تجویز آنتی بیوتیک و یا قطره‌های استروئیدی است.
عفونت گوش میانی
عفونت گوش میانی که اوتیت میانی حاد نیز نامیده می‌شود، یک عفونت باکتریایی یا ویروسی در پشت پرده گوش است. عفونت گوش میانی معمولاً ناشی از سرماخوردگی، آلرژی یا آنفولانزا است.
کودکان خردسال به دلیل سیستم ایمنی ضعیف تر و اندازه و شکل کوچک شیپور استاش در گوش بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
علائم عفونت گوش میانی:
علائم شامل گوش درد به دلیل التهاب است. تخلیه مایع از گوش ممکن است با بی قراری، تب و آسیب به گوش همراه باشد.
توجه داشته باشید اگر علائم بیش از یک روز طول بکشد، باید به پزشک مراجعه شود، چراکه عفونت گوش طولانی مدت یا مکرر می‌تواند منجر به آسیب شنوایی و مشکلات گفتاری و یادگیری شود.
تشخیص عفونت گوش میانی:
تشخیص از طریق معاینه فیزیکی انجام می‌شود.
درمان عفونت گوش میانی:
آب آمدن از گوش به دلیل عفونت گوش میانی اغلب خود به خود برطرف می‌شود و ممکن است آنتی بیوتیک فقط برای نوزادان و موارد شدید مورد نیاز باشد. می‌توان از کمپرس گرم و مسکن‌های بدون نسخه نیز استفاده کرد. اما به خاطر داشته باشید که نباید به کودکان آسپرین دهید.
جسم خارجی در گوش خارجی
جسم خارجی گوش هر چیزی است که در مجرای گوش گیر کند که ممکن است شامل غذا، قطعات اسباب‌بازی، مهره‌ها، دکمه‌ها، باتری‌های دیسکی، گوش پاکن پنبه‌ای، کاغذ یا حشرات باشد. اجسام خارجی معمولاً در مجرای گوش خارجی گیر می‌افتند.
شما باید ظرف 24 ساعت برای برداشتن جسم خارجی به پزشک مراجعه کنید. این یک اورژانس پزشکی نیست که نیاز به مراجعه به اورژانس داشته باشد، اما این روش باید توسط یک متخصص گوش و حلق و بینی انجام شود تا از آسیب به پرده گوش جلوگیری شود. با این حال، برای جلوگیری از ناراحتی و احتمال عفونت، برداشتن به موقع جسم مهم است.
علائم جسم خارجی در گوش:
علائم اصلی شامل احساس پری و فشار گوش، ترشح گوش، درد در یک کانال گوش، خونریزی از گوش، نشت چرک از گوش می‌شود.
انسداد جرم گوش
تولید موم گوش یک فرآیند طبیعی است، زیرا بدن برای محافظت از گوش در برابر عفونت، موم تولید می‌کند. گاهی اوقات موم گوش می‌تواند بیش از حد ایجاد شود و پرده گوش را بپوشاند( پرده گوش لایه نازکی از پوست است که در انتهای کانال گوش کشیده شده و صدا را از بیرون دریافت می‌کند). به خاطر داشته باشید که تجمع موم یا جرم گوش ربطی به عدم رعایت بهداشت ندارد و نمی توان با شستشو از تجمع آن جلوگیری کرد.
درمان انسداد جرم گوش:
برای درمان باید به کلینیک گوش تهران مراجعه کنید. توجه داشته باشید که نباید سعی کنید موم را با سواب‌های پنبه ای بردارید، زیرا این خطر وجود دارد که موم را بیشتر به داخل کانال گوش فشار دهید و به به مجرای گوش یا پرده گوش آسیب بزنید. برای خارج کردن موم گوش انواع قطره‌های گوش وجود دارد که می‌توان آنها را از داروخانه خریداری کرد، همچنین می‌توانید از داروهای دیگری مانند روغن بچه یا قطره‌های گلیسیرین به جای قطره‌های دیگر استفاده کنید. در این خصوص بهتر است با پزشک مشورت کنید.
علائم انسداد جرم گوش:
علائم شامل سرگیجه، سرفه خشک، درد مجرای گوش، احساس پری و فشار گوش، زنگ زدن در گوش می‌شود و علائمی که هرگز با انسداد جرم گوش رخ نمی دهد تورم و تب است.
کلستئاتوم ( توده غیر سرطانی در گوش)
کلستئاتوم نوعی توده پوستی است که در پشت پرده گوش ایجاد می‌شود. این عارضه در حالی که می‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد، ممکن است به دلیل عفونت نیز ایجاد شود.
علائم کلستئاتوم:
علائم شامل سرگیجه، کاهش شنوایی و فشار در گوش آسیب دیده و ترشح از گوش است.
درمان کلستئاتوم:
کلستئاتوم را می‌توان با بررسی علائم و معاینه گوش ارزیابی کرد. تصویربرداری مانند سی تی اسکن ممکن است برای رد سایر شرایط انجام شود. پس از تشخیص، می‌توان آن را با آنتی بیوتیک و قطره گوش درمان کرد. جراحی برای برداشتن پوست ممکن است در برخی موارد مورد نیاز باشد.
انواع ترشحات گوش
انواع مختلفی از ترشحات گوش وجود دارد که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از آنها عبارتند از:
- جرم گوش: همانطور که اشاره شد وجود جرم گوش ترشح گوش کاملا طبیعی است و بدن این نوع ماده روغنی را برای حفظ سلامت گوش تولید می‌کند.
- مایع چرکی یا کدر: این نوع ترشح گوش به دلیل عفونت یا تجمع مایع در پشت پرده گوش ایجاد می‌شود.
- ترشح خونی: می‌تواند نشان دهنده سوراخ شدن پرده گوش باشد.
- ترشح آب: گاهی اوقات آب بعد از شنا یا دوش گرفتن در گوش گیر می‌کند.
- مایع مغزی نخاعی: این مایع شفاف است و در مغز و نخاع یافت می‌شود که می‌تواند پس از جراحی گوش یا برخی موارد مننژیت، بیماری‌های مغزی یا شکستگی جمجمه ایجاد شود.
- کلستئاتوم:این نوع ترشحات آبکی و بدبو هستند.
در ادامه توضیحات بیشتری را درباره انواع ترشح گوش می‌خوانید.
علائم اوتوره یا ترشح گوش چیست؟
علاوه بر تخلیه ترشحات از گوش، افراد بسته به علت زمینه‌ای، ممکن است تعدادی علائم دیگر را نیز تجربه کنند که شامل موارد زیر است:
- ناراحتی یا درد در گوش
- احساس پری یا فشار در گوش
- درجاتی از کاهش شنوایی در گوش آسیب دیده
- احساس سرگیجه یا بی ثباتی روی پاهای خود
- درجه حرارت بالا یا تب
عوامل خطر آب آوردن گوش چیست؟
برخی شرایط ممکن است بروز این عارضه را تشدید کند که عبارتند از:
- اگر شناگر باشید.
- اگر مستعد ابتلا به عفونت گوش باشید.
- اگر اخیرا به سرماخوردگی یا آنفولانزا مبتلا شده باشید.
- اگر به دیابتی مبتلا باشید
- اگر دچار آسیب به سر یا گوش شده باشید.
تشخیص ترشحات گوش
از آنجایی که علل زیادی برای خروج آب از گوش وجود دارد، اما در صورت بروز این عارضه بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک از شما در مورد علائمی که تجربه کردید می پرسد و گوش‌های شما را با ابزاری به نام اتوسکوپ بررسی می‌کند که دارای یک عدسی سبک و ذره بین در انتهای آن است تا دید واضحی از داخل گوش شما ایجاد کند.
در این روند پزشک به دنبال علائم عفونت می گردد و بررسی می‌کند که پرده گوش شما سالم است یا خیر. در این صورت می‌تواند علت ترشحات گوش شما را دریابند و هنگامی که علت را شناسایی کرد، درمان مناسب را برای شما توصیه می‌کند.
درمان اوتوره
درمان خروج مایع از گوش بر اساس علت ترشحات است و شامل موارد می‌شود:
- مصرف آنتی بیوتیک‌ها یا استروئیدها (قطره گوش یا قرص) برای درمان عفونت
- قرار دادن کمپرس گرم روی گوش آسیب دیده برای بهبود هر گونه درد
- ارجاع بعدی به یک متخصص برای آزمایشات یا درمان بیشتر
این موضوع بسیار مهم است که سعی نکنید خودتان ترشحات را با پنبه یا هر چیز دیگری پاک کنید. اگر پرده گوش شما سوراخ شده باشد، به زمان نیاز دارد تا خود به خود بهبود یابد، اما ممکن است پزشک توصیه کند که برای درمان بیشتر به متخصص مراجعه کنید، چراکه که ممکن است پارگی نیاز به اصلاح با جراحی داشته باشد.
چگونه از بروز اتوره جلوگیری کنیم؟
به طور کلی نمی توان از اتوره جلوگیری کرد، اما برای حفظ سلامت گوش باید به نکاتی توجه داشته باشید:
- از گذاشتن هر چیز مثل در گوش خودداری کنید (مثل سنجاق مو یا گوش پاک کن) چراکه این وسایل می‌توانند پوست مجرای گوش را تحریک کنند و باعث عفونت یا آسیب به پرده گوش شوند.
- اگر شناگر مبتدی هستید، می‌توانید با استفاده از گوش گیر به کاهش خطر ابتلا به گوش شناگر کمک کنید.
- گوش‌های خود را با حوله خشک کنید و سر خود را خم کنید تا آب اضافی گوش پس از دوش گرفتن یا شنا خارج شود.
زمان بهبودی ترشحات گوش
زمان بهبودی بستگی به این دارد که چه چیزی باعث ترشح گوش شما شده است. بهبودی ممکن است چند روز طول بکشد، اما اگر این عارضه طولانی مدت است یا خون یا چرک از گوش شما خارج می‌شود و درد را تجربه می‌کنید، در این صورت باید برای مشاوره به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره علت آب آمدن از گوش
چه چیزی باعث ایجاد مایع در گوش می‌شود؟
مایع تولید شده توسط مجرای گوش خارجی می‌تواند به دلیل عفونت باشد که اغلب گوش شناگر (اوتیت خارجی) نامیده می‌شود. مایع در گوش میانی می‌تواند به دلیل عفونت حاد گوش میانی (اوتیت میانی حاد) باشد و ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها پس از برطرف شدن علائم حاد (اوتیت میانی همراه با ترشح) باقی بماند. تجمع مایع مزمن در گوش میانی نیز امکان پذیر است (اوتیت میانی مزمن همراه با ترشح).
آیا پارگی پرده گوش باعث ترشح می‌شود؟
بله، وقتی مقدار قابل توجهی مایع در پشت پرده گوش جمع می‌شود، می‌توانید پرده گوش را سوراخ کند. تجمع مایع می‌تواند نتیجه عفونت، شکستگی جمجمه یا سوراخ شدن مستقیم با اشیاء خارجی باشد. هنگامی که پرده گوش پاره می‌شود، مایع به صورت ترشح به بیرون نشت می‌کند.
آیا ترشحات گوش نشانه عفونت گوش است؟
لزوما خیر. گاهی اوقات ترشحات گوش می‌تواند جرم گوش باشد. در موارد دیگر، ضربه یا اشیاء خارجی ممکن است پرده گوش را سوراخ کند و در نتیجه ترشحات گوش ایجاد شود.
ترشحات شفاف یا خونی از گوش نشانه چیست؟
ترشحات شفاف می‌تواند نشت مایع مغزی نخاعی ناشی از شکستگی جمجمه یا آب ناشی از شنا یا حمام کردن باشد. ترشحات خونی نیز می‌تواند به دلیل ضربه به کانال گوش خارجی، پرده گوش یا جمجمه باشد. در نهایت ترشحات چرکی نیز می‌تواند نشانه عفونت حاد یا مزمن گوش میانی (اوتیت میانی)، مجرای گوش خارجی (اوتیت خارجی) یا پرده گوش سوراخ شده باشد.
