شایع‌ترین انواع عمل‌های جراحی گوش میانی

شاید بدانید که گوش انسان از سه بخش تشکیل شده است. یکی از این بخش‌ها، گوش میانی است. اگر گوش میانی دچار بیماری یا مشکلی شود، راه‌های درمانی گوناگونی برای مداوای آن وجود دارد. یکی از گزینه‌های درمانی، انجام انواع عمل‌های جراحی گوش میانی است. در این نوشتار، ابتدا در مورد کارکرد گوش توضیحات مختصری ارائه می‌شود. سپس انواع عمل‌های جراحی گوش میانی نام برده شده است. اگر به این عناوین علاقه دارید از شما دعوت می‌شود نوشتار پیش رو را تا انتها بخوانید.

آشنایی با کارکرد گوش

در حالت طبیعی، گوش خارجی امواج صوتی را از محیط بیرون دریافت می‌کند و آن‌ها را به گوش میانی منتقل می‌نماید. بخش بزرگی از گوش میانی را می‌توانیم در دو طرف سر ببینیم. بخش دیگر گوش خارجی همان کانال گوش است که گوش خارجی را به گوش میانی وصل می‌کند.

پرده گوش حد فاصل گوش خارجی و گوش میانی به شمار می‌رود. امواج صوتی این پرده را مرتعش می‌سازند. لرزش پرده گوش به استخوانچه‌های موجود در گوش میانی منتقل می‌شود. این استخوان‌های ریز و ظریف باعث تقویت و انتقال صدا به گوش داخلی می‌شوند.

در نهایت، گوش داخلی انرژی مکانیکی حاصل از امواج صوتی را به پیام‌های الکتریکی یا همان سیگنال‌های عصبی تبدیل می‌کند. سیگنال‌های عصبی توسط عصب شنوایی به منطقه مربوطه در مغز انتقال می‌یابد و انسان صدا را بدین ترتیب حس می‌کند.

این سیستم پیچیده است و از اجزای متنوع و حساسی برخوردار است. هر گونه اختلال در هر یک از اجزای سیستم شنوایی می‌تواند به کم شنوایی یا گاهی ناشنوایی منتهی شود.

مشکلات گوش میانی هم بخشی از بیماری‌های گوش به شمار می‌آیند. اختلالات گوش میانی ممکن است از وجود یک سوراخ در پرده گوش تا آسیب‌های وارده به استخوان‌های ریز و ظریف گوش میانی متغیر باشد. گاهی برای درمان این اختلالات، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی انواع عمل‌های جراحی گوش میانی را توصیه می‌کند.

شایع‌ترین عمل‌های جراحی گوش میانی

در زیر با شایع‌ترین انواع عمل‌های جراحی گوش میانی آشنا می‌شوید.

میرنگوپلاستی

یکی از شایع‌ترین عمل‌های جراحی گوش میانی میرنگوپلاستی(myringotomy) نام دارد. در این عمل سوراخ موجود در پرده گوش بیمار ترمیم می‌شود. شایان ذکر است در بیشتر موارد، سوراخ موجود در پرده گوش ظرف چند هفته به صورت خود به خود بهبود می‌یابد.

اگر این اتفاق به صورت کامل نیفتد، دکتر جراح می‌تواند با گزینه‌های درمانی متنوعی نسبت به درمان، اقدام کند که میرنگوپلاستی یکی از آنها به شمار می‌رود.

تمپانوپلاستی

یکی دیگر از عمل‌های جراحی گوش میانی تمپانوپلاستی(tympanoplasty) نام دارد. ترمیم پارگی پرده گوش هدف نهایی این عمل جراحی محسوب می‌شود. گاهی در این عمل جراحی پرده گوش به طور کامل با بافت بدن جایگزین می‌شود.

در عمل تمپانوپلاستی دکتر جراح گوش از بخشی از بدن بیمار، به طور معمول، از کانال گوش، قطعه‌ای بافت بر می‌دارد و از آن برای ترمیم یا تعویض پرده گوش استفاده می‌نماید. تعویض پرده گوش در مواردی توصیه می‌شود که پرده گوش به طوری جدی یا گسترده آسیب دیده و احتمال موفقیت ترمیم کم است.

این جراحی، یعنی تمپانوپلاستی باعث ارتقای قدرت شنوایی فرد می‌شود. رد بخیه این عمل ناچیز یا بسیار کوچک است. ضربه به گوش و عفونت گوش شایع‌ترین علل پاره شدن پرده گوش تلقی می‌گردند.

اوسیکولوپلاستی

در گوش میانی سه استخوان ریز و ظریف، مسئولیت تقویت و انتقال صدا را از گوش خارجی به گوش داخلی بر عهده دارند. در عمل اوسیکولوپلاستی، پرده گوش بالا زده می‌شود و تحت دید میکروسکوپ یا آندوسکوپ این استخوانچه‌ها مورد مشاهده و معاینه قرار می‌گیرند.

اگر یک استخوانچه گوش میانی آسیب مختصری دیده باشد، خارج می‌شود، تعمیر و بازسازی لازم روی آن انجام می‌گردد و دوباره در محل درست خود قرار داده می‌شود.

گاهی آسیب وارد شده به استخوانچه‌های گوش میانی در حدی است که امکان ترمیم و بازسازی همان استخوان وجود ندارد. در چنین مواردی ممکن است استخوان آسیب دیده خارج شود و یک استخوان مصنوعی (پروتز استخوانچه گوش میانی) به جای آن قرار داده شود.

استاپدکتومی

یکی از استخوان‌های ریز و ظریف موجود در گوش میانی، استیپیس نام دارد که در زبان انگلیسی به این صورت نوشته می‌شود: stapes. این استخوانچه مانند دو استخوان دیگر موجود در گوش میانی نقش حیاتی در انتقال امواج صوتی از گوش خارجی به گوش داخلی ایفا می‌کند.

گاهی این استخوان به درستی رشد نکرده (مانند بیماران مبتلا به اتواسکلروز) یا به خوبی تکامل نیافته یا گاهی بافت آن یا بافت اطراف آن به گونه ای آسیب دیده است که امکان هر گونه حرکت موثر را از این استخوانچه سلب نموده است.

بدین ترتیب استخوانچه استیپیس نمی‌تواند تحرک لازم برای شنوایی مناسب را داشته باشد و فرد دچار کم شنوایی یا ناشنوایی می‌شود.

در عمل جراحی استاپدکتومی(stapedectomy) که یکی از شایع‌ترین عمل‌های جراحی گوش میانی به شمار می‌رود، این استخوان بهسازی یا با پروتز تعویض می‌شود. این عمل جراحی می‌تواند میزان شنوایی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود ببخشد.

در کلینیک گوش تهران بیماران مبتلا به انواع بیماری‌های گوش پذیرش شده و در صورت نیاز، کاندید انجام انواع عمل‌های جراحی گوش میانی می‌شوند. خواهشمند است برای دریافت اطلاعات بیشتر با شماره تلفن‌های کلینیک گوش تهران واقع در خیابان ولیعصر، تماس حاصل فرمائید.

منابع:

• https://www.gosh.nhs.uk/conditions-and-treatments/procedures-and-treatments/repair-middle-ear/
• https://www.sfenta.org/ear/outer-and-middle-ear-surgery/