با افزایش سن یا مواجهه با صداهای بلند، عملکرد سیستم شنوایی ممکن است دچار اختلال شود؛ اما خوشبختانه با پیشرفتهای علمی و فناوری، امکان بررسی وضعیت شنوایی از طریق تست شنوایی سنجی بزرگسالان فراهم شده است. تستهایی همچون ادیومتری تون خالص، ادیومتری گفتاری، تمپانومتری، رفلکس آکوستیک و…. به تشخیص بهموقع اختلالات شنوایی در بزرگسالان کمک بسزایی میکنند و میتوانند از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری نمایند.
اگرچه بسیاری از افراد کاهش شنوایی را بخشی طبیعی از روند سالمندی میدانند، اما واقعیت این است که مداخله زودهنگام میتواند روند درمان یا کنترل اختلال را بسیار موثرتر سازد. با انجام ادیومتری میتوان بهراحتی وضعیت گوشها را ارزیابی کرد و در صورت نیاز، اقدامات لازم را انجام داد. این بررسیها نه تنها برای سالمندان، بلکه برای هر فردی که در محیطهای پرسروصدا کار میکند یا سابقه خانوادگی اختلال شنوایی دارد، ضروری است.
تست شنوایی سنجی بزرگسالان چیست و چه زمانی باید انجام شود؟
تست شنوایی سنجی بزرگسالان مجموعهای از ارزیابیهای علمی و استاندارد است که با هدف بررسی عملکرد سیستم شنوایی افراد بالای ۱۸ سال انجام میشود. این تستها به متخصصین کمک میکنند تا میزان و نوع اختلال شنوایی را بهطور دقیق شناسایی کنند. بسته به شرایط فرد، تستها ممکن است شامل بررسی واکنش به اصوات مختلف، درک گفتار و عملکرد گوش میانی و داخلی باشند.
این بررسیها تنها برای افراد سالمند یا دارای مشکل شنوایی نیستند؛ بلکه افرادی که در محیطهای پر سر و صدا فعالیت میکنند، سابقه بیماریهای گوش دارند یا حتی در مکالمات روزمره دچار دشواری شنیدن هستند، نیز باید به صورت دورهای تحت این تستها قرار گیرند. انجام بهموقع آزمایش شنوایی بزرگسالان میتواند از پیشرفت مشکلات جلوگیری کند و به درمان موثرتر کمک کند.
بهترین زمان برای انجام این تست زمانی است که فرد متوجه علائمی مانند نشنیدن صداهای آرام، سختی در فهم مکالمات تلفنی یا درخواست مکرر از دیگران برای تکرار صحبتهایشان میشود. همچنین توصیه میشود افراد بالای ۵۰ سال حتی بدون علامت خاص، هر دو سال یکبار تست شنوایی انجام دهند. my.clevelandclinic.org
علائم هشدار دهندهای که نشان میدهد به آزمایش شنوایی نیاز دارید
در بسیاری از موارد، اختلالات شنوایی بهتدریج و بدون درد ظاهر میشوند و ممکن است فرد تا مدتها متوجه کاهش شنوایی خود نشود. اما علائم هشداردهندهای وجود دارد که در صورت مشاهده آنها، باید هرچه سریعتر برای تست شنوایی سنجی بزرگسالان اقدام کرد. از جمله این نشانهها میتوان به ناتوانی در شنیدن صداهای آرام، دشواری در دنبالکردن مکالمات گروهی، افزایش صدای تلویزیون یا رادیو و احساس زنگ یا وزوز در گوش اشاره کرد.
اگر اطرافیانتان مرتباً از شما میخواهند که صدا را کم کنید یا اگر متوجه شدید که بیشتر از قبل میپرسید “چی گفتی؟”، ممکن است این نشانهها هشداری برای کاهش قدرت شنوایی باشند. همچنین اگر شغل شما ایجاب میکند در محیطهای پر سر و صدا کار کنید، یا سابقه بیماریهای گوش، دیابت، یا فشار خون بالا دارید، انجام دورهای تست شنوایی بزرگسالان برایتان ضروری است.
نادیده گرفتن این نشانهها ممکن است منجر به انزوای اجتماعی، کاهش تمرکز، یا حتی خطرات جدیتری در رانندگی یا کارهای روزمره شود. بنابراین آگاهی از این علائم و پیگیری بهموقع آنها میتواند نقش مهمی در سلامت کلی شما ایفا کند.
مراحل انجام تست شنوایی سنجی بزرگسالان چگونه است؟
فرآیند تست شنوایی سنجی بزرگسالان با هدف ارزیابی دقیق وضعیت شنوایی و شناسایی نوع و شدت اختلالات شنوایی انجام میشود. این تست معمولاً توسط متخصص شنوایی شناس (ادیولوژیست) در کلینیکهای شنوایی شناسی یا مراکز درمانی معتبر صورت میگیرد. اولین مرحله، گفتوگو با بیمار است؛ در این بخش، اطلاعاتی در مورد سابقه پزشکی، علائم موجود و شرایط محیطی زندگی فرد جمعآوری میشود.
در مرحله بعدی، معاینه فیزیکی گوشها با اتوسکوپ انجام میشود تا وجود جرم گوش، عفونت یا آسیبهای قابل مشاهده بررسی گردد. سپس وارد مرحله تستهای شنوایی میشویم. یکی از اصلیترین تستها، ادیومتری تون خالص است که در آن فرد با استفاده از هدفون، صداهایی با فرکانسهای مختلف را میشنود و واکنش خود را اعلام میکند.
دیگر تستها بسته به وضعیت فرد ممکن است شامل بررسی درک گفتار، ارزیابی عملکرد گوش میانی یا پاسخ عصبی گوش باشد. در پایان، نتایج توسط ادیولوژیست تحلیل و تفسیر شده و در صورت نیاز، راهکارهای درمانی یا استفاده از وسایل کمکشنوایی پیشنهاد میشود. انجام آزمایش شنوایی بزرگسالان فرآیندی سریع، غیر تهاجمی و بدون درد است که میتواند نقش مهمی در حفظ کیفیت زندگی داشته باشد.
انواع تست شنوایی بزرگسالان و کاربرد هر یک
تست شنوایی سنجی بزرگسالان شامل مجموعهای از آزمایشهاست که هرکدام جنبه خاصی از عملکرد شنوایی را ارزیابی میکنند. این تستها بسته به شرایط فرد، علائم موجود و تشخیص ادیولوژیست انتخاب میشوند. استفاده ترکیبی از چند تست باعث میشود که شناسایی اختلالات با دقت بالاتری انجام شود. در ادامه، تستهای رایج شنوایی برای بزرگسالان را معرفی میکنیم که در بیشتر مراکز شنوایی شناسی معتبر انجام میگیرند.
تست ادیومتری تون خالص (PTA)
این تست، پایهایترین روش در تست شنوایی سنجی بزرگسالان است. در این روش، فرد داخل یک اتاقک عایق صدا قرار میگیرد و با هدفون به صداهایی در فرکانسهای مختلف گوش میدهد. وظیفه فرد این است که هر زمان صدایی شنید، دکمهای را فشار دهد یا پاسخ دهد. نتایج، میزان شنوایی در هر گوش را مشخص میکند.
ادیومتری گفتاری
این آزمون برای ارزیابی درک گفتار استفاده میشود. به فرد کلمات یا جملاتی گفته میشود و باید آنها را تکرار کند. هدف این تست، سنجش توانایی فرد در فهم گفتار در شرایط مختلف محیطی است، بهویژه در حضور نویز.
تمپانومتری
برای بررسی عملکرد گوش میانی از این تست استفاده میشود. تمپانومتری با استفاده از فشار هوا در کانال گوش، میزان انعطافپذیری پرده گوش را میسنجد و میتواند مشکلاتی مانند تجمع مایع، سوراخ شدن پرده گوش یا اختلال عملکرد شیپور استاش را نشان دهد.
رفلکس آکوستیک
در این روش، واکنش عضلههای گوش میانی به صدای بلند بررسی میشود. با اندازهگیری این واکنش، میتوان به وضعیت اعصاب شنوایی و گوش میانی پی برد. این تست مکمل تمپانومتری محسوب میشود.
تست OAE برای بزرگسالان
این تست به بررسی سلامت سلولهای مویی حلزون گوش (گوش داخلی) میپردازد. امواج صوتی خاصی به گوش ارسال میشود و پاسخهای تولید شده توسط حلزون ثبت میشود. این تست بسیار دقیق بوده و برای تشخیص اختلالات مخفی شنوایی بسیار مفید است.
تست ABR برای بزرگسالان
یکی از پیشرفتهترین روشهای تست شنوایی بزرگسالان، بررسی پاسخ عصبی به صدا از طریق الکترودهایی است که روی سر و گوشها قرار میگیرند. این تست برای بررسی مسیرهای عصبی شنوایی کاربرد دارد و حتی در افرادی که قادر به همکاری فعال نیستند هم قابل اجراست.
آیا تست شنوایی برای سالمندان تفاوت دارد؟
با افزایش سن، تغییراتی در سیستم شنوایی بهطور طبیعی اتفاق میافتد که ممکن است منجر به افت شنوایی شود؛ این وضعیت به نام پیرگوشی یا Presbycusis شناخته میشود. به همین دلیل، تست شنوایی سنجی بزرگسالان برای سالمندان اهمیت ویژهای دارد و معمولاً با حساسیت بیشتری انجام میشود. درحالیکه اصول کلی تستها برای همه بزرگسالان مشابه است، اما برای افراد سالمند، توجه به جزئیات بیشتر و تفسیر دقیقتر نتایج اهمیت دارد.
در سالمندان، کاهش شنوایی معمولاً در فرکانسهای بالا رخ میدهد، بنابراین تستهایی مانند ادیومتری تون خالص و گفتاری با تمرکز خاصتری اجرا میشوند. همچنین برخی سالمندان ممکن است درک گفتار در محیطهای شلوغ را سختتر تجربه کنند، که نیاز به بررسی تخصصیتر دارد. تستهایی مانند OAE و ABR نیز برای بررسی سلامت حلزون گوش و عصب شنوایی در سالمندان موثر هستند. همچنین، در این گروه سنی ممکن است مشکلات تعادلی یا بیماریهای همراه (مانند دیابت، فشار خون، یا مشکلات مغزی) بر شنوایی اثرگذار باشند.
بنابراین، انجام منظم آزمایش شنوایی بزرگسالان در افراد مسن نهتنها برای تشخیص افت شنوایی، بلکه برای پیشگیری از مشکلات ثانویه مانند انزوا، افسردگی یا اختلالات شناختی ضروری است. medlineplus.gov
هزینه و قیمت تست شنوایی بزرگسالان در ایران چقدر است؟
هزینه تست شنوایی سنجی بزرگسالان در ایران منطبق با تعرفه اعلامی از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که بصورت سالیانه اعلام می گردد. در مراکز دولتی و دانشگاهی، معمولاً هزینهها پایینتر است یا حتی در برخی موارد با بیمه پوشش داده میشود. اما در کلینیکهای خصوصی، قیمتها ممکن است بیشتر باشد؛ زیرا از تجهیزات پیشرفتهتر، نوبت دهی سریعتر و خدمات ویژه تری بهرهمند هستند.
گاهی اوقات، بستههای کامل ارزیابی شنوایی در مراکز معتبر ارائه میشود که شامل چند تست با هزینه یکجا و منسجم است. در صورتی که فرد تحت پوشش بیمههای درمانی باشد، توصیه میشود پیش از مراجعه، وضعیت پوشش بیمهای مرکز مورد نظر را بررسی کند. در هر حال، با توجه به اهمیت بالای تست شنوایی بزرگسالان در حفظ سلامت و کیفیت زندگی، این هزینه در برابر مزایای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از مشکلات بیشتر، بسیار مقرونبهصرفه محسوب میشود.
تفسیر نتایج تست شنوایی؛ چه چیزی طبیعی است و چه چیزی نیست؟
نتایج تست شنوایی سنجی بزرگسالان به متخصص کمک میکند تا میزان افت شنوایی، نوع آن (انتقالی، حسیعصبی یا آمیخته) و شدت اختلال را مشخص کند. نتایج تست معمولاً به صورت نمودار ادیوگرام نمایش داده میشوند که در آن میزان شنوایی هر گوش در فرکانسهای مختلف نشان داده میشود. در حالت طبیعی، شنوایی در محدوده ۰ تا 25 دسیبل قرار دارد. اگر میزان شنوایی در این محدوده باشد، فرد مشکل خاصی در درک صداها ندارد. در صورت وجود افت شنوایی خفیف (26 تا ۴۰ دسیبل)، فرد ممکن است شنیدن صداهای آهسته یا درک صحبت در محیطهای پر سر و صدا را دشوار بداند.
در سطوح بالاتر (افت متوسط تا شدید)، حتی درک گفتار عادی نیز برای فرد سخت میشود. نوع خطهای ثبتشده در اودیوگرام نیز نشان میدهد که مشکل در گوش خارجی، میانی یا داخلی است. تست شنوایی بزرگسالان همچنین میتواند نشان دهد که آیا نیاز به استفاده از سمعک، مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی یا انجام بررسیهای بیشتر وجود دارد یا خیر. تفسیر صحیح این نتایج تنها باید توسط ادیولوژیست انجام شود تا از تشخیص اشتباه و درمانهای نامناسب جلوگیری شود.
چطور بهترین مرکز شنوایی سنجی را انتخاب کنیم؟
انتخاب یک مرکز مناسب برای تست شنوایی سنجی بزرگسالان نقش مهمی در دقت تشخیص و کیفیت درمان دارد. اولین نکتهای که باید به آن توجه کرد، داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی کشور و حضور متخصصان شنوایی شناسی باتجربه و دارای مدرک دانشگاهی معتبر است. مراکزی که دارای تجهیزات بهروز و کامل هستند، توانایی انجام طیف وسیعی از تستهای تخصصی را دارند و نتایج دقیقتری ارائه میدهند.
نکته مهم دیگر، شفافیت در تفسیر نتایج تست و ارائه مشاوره جامع به بیمار است؛ مراکز معتبر معمولاً گزارشی دقیق از وضعیت شنوایی، پیشنهادات درمانی و در صورت لزوم معرفی به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی را ارائه میدهند. همچنین بررسی نظرات مراجعین قبلی و میزان رضایت آنها میتواند معیار خوبی برای انتخاب باشد.
در برخی مراکز، خدماتی مانند تنظیم سمعک، پیگیری درمان و مراقبتهای پس از آن نیز ارائه میشود که یک امتیاز مهم محسوب میشود. در نهایت، انتخاب مرکز قابل اعتماد برای انجام آزمایش شنوایی بزرگسالان، نهتنها باعث اطمینان از صحت نتایج میشود، بلکه در مسیر درمان یا پیشگیری نیز مؤثر خواهد بود.
اگر احساس میکنید خود یا اطرافیانتان، به تست شنوایی سنجی نیاز دارید، میتوانید همین الان با ما تماس گرفته و نوبت ویزیت خود را رزورو کنید. متخصصین باتجربه ما در کلینیک گوش تهران، به شما کمک میکنند از سلامت گوش های خود مطمئن شوید و یا در صورت وجود مشکلات شنوایی، به شما در رفع آنها کمک خواهند کرد. www.nhs.uk