برخورد و ارتباط صحیح با کودکان ناشنوا

ناشنوایی به عنوان دومین معلولیت نامرئی شناخته می‌شود. تعداد زیادی از افراد دچار کم شنوایی و ناشنوایی می‌باشند که شما بدون صحبت با آنها نمی‌توانید این ناتوانی را در آنها ببینید. تحقیقات نشان می‌دهد که از هر 6 نفر یک نفر دچار کم شنوایی یا ناشنوایی است. به همین علت درک نحوه برخورد و ارتباط صحیح با آنها ضروری است.

اگر تا به کنون با یک کودک ناشنوا برخورد نکرده‌اید؛ ممکن است رفتار با این کودکان بسیار سخت باشد. اما واقعیت این است که رفتار با یک کودک ناشنوا سخت نیست بلکه کمی متفاوت است. در ادامه این مقاله سعی شده است تا نحوه برخورد و ارتباط صحیح را با کودکان و افراد ناشنوا را به شما آموزش دهیم؛ پس با ما همراه باشید.

علائم کم شنوایی چیست؟

کم شنوایی می‌تواند زندگی اجتماعی کودکان و بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از کودکان به صورت مادرزادی دچار نقص شنوایی هستند و برخی دیگر نیز به علت داشتن عفونت، جراحات و یا  با قرار گرفتن درمعرض صدای بلند، شنوایی خود را از دست می‌دهند.

تست‌های غربالگری در مراحل ابتدایی رشد کودک انجام می‌شود. این تست مشخص می‌کند که کودک دارای کم شنوایی یا ناشنوایی می‌باشد یا خیر. با این حال ممکن است علائم کم شنوایی در سنین بالاتر نمود پیدا کند. به یاد داشتن علائم کم شنوایی می‌تواند در تشخیص سریع این اختلال کمک کند. این نشانه‌ها عبارتنداز:

• داشتن گفتار محدود یا نامشخص
• گوش نکردن و یا عدم توجه به صحبت‌ها
• درخواست برای تکرار اطلاعات
• ناتوانی در شنیدن صداهای روزمره، مانند زنگ مدرسه یا اعلان‌های صبح
• اختلال در یادگیری

در برخی از موارد کاهش شنوایی می‌تواند موقتی باشد با این حال ممکن است برخی از  افراد کم شنوا نیاز به روش‌های درمانی داشته باشند. وسایل کمکی مانند سمعک و کاشت حلزون می توانند توانایی شنوایی کودک را بهبود بخشند. یادگیری زبان اشاره یا لب خوانی نیز می تواند برقراری ارتباط را آسان تر کند.

روش های برقراری ارتباط افراد ناشنوا با دیگران

افراد ناشنوا برای برقراری ارتباط، زبان مخصوص به خود را دارند. روش‌های متعددی برای برقراری ارتباط با ناشنوایان وجود دارد. در ادامه به برخی از متدوال‌ترین روش‌های مورد استفاده می‌پردازیم.

گوش دادن و صحبت کردن

بسیاری از کودکان و نوجوانان ناشنوا به علت برخورداری از سمعک و یا کاشت حلزون توانایی شنوایی دارند. به همین علت همانند افراد عادی می‌توانند گوش کنند و حرف بزنند.

لب خوانی

یکی از رایج‌ترین روش‌های برقراری ارتباط، لب خوانی است. در این روش فرد کم شنوا با دقت به الگوی حرکتی لب‌ها، تلفظ کلمه گفته شده را حدس می‌زند. به طور معمول افراد ناشنوا به این روش مسلط خواهند شد. با این حال ممکن است در حدس کلماتی که صداهای گفتاری یکسانی دارند، دچار مشکل شوند. به همین علت نمی‌توان تنها به لب خوانی اکتفا کرد. اغلب در کنار این روش، از روش موثر تر دیگری نیز استفاده می‌شود.

البته این روش در شرایط ویژه مانند کرونا چندان مفید و راهبردی نیست؛ متاسفانه مشکلات افراد کم شنوا با ماسک در دوران کرونا، بسیار زیاد بود و ناشنوایان زیادی در طول این دوران با مشکل برقراری ارتباط مواجه شدند. زیرا یک فرد م شنوا یا ناشنوا برای درک صحبت های شما باید حرکت لب ها را به طور واضح و دقیق ببیند. البته برای رفع این مشکل چند راهکار خوب وجود دارد که می‌توانید با کلیک بر روی متن لینک شده، در مورد آنها اطلاعات بیشتری به دست آورید.

زبان اشاره

زبان اشاره، زبانی است که برای انتقال معنا از الگوهای علائم دیداری به جای الگوهای صوتی و نوشتاری استفاده می‌شود. به ترکیب هم‌زمان شکل، جهت و حرکت دستان، بازوها، بدن و حالات صورت برای بیان مفهوم سخن، الگو علائم دیداری گفته می‌شود. زبان اشاره در کشورهای مختلف، متفاوت است. با این حال یک زبان بین اللملی نیز وجود دارد که در هر کشور، عناصر زبان آن کشور به آن اضافه می‌شود.

ماکاتون

ماکاتون زبان اشاره‌ای است که شامل نمادهای ساده‌تر و گرامر بهتری نسبت به بقیه زبان‌های اشاره است. ماکاتون سیستم نشانه‌ای است که برای کودکان و بزرگسالانی که مشکلات ارتباطی یا یادگیری دارند استفاده می‌شود. به عنوان مثال، کودکان مبتلا به سندرم داون.

بهترین راه برای برقراری ارتباط با افراد ناشنوا چیست؟

برقرار کردن ارتباط با افراد کم شنوا در مقایسه با افراد شنوا کمی متفاوت است. روش‌هایی برای تقویت ارتباط بین افراد کم شنوا و شنوا وجود دارد. در ادامه به برخی از رایج‌ترین موارد اشاره خواهیم کرد.

فردی که دچار کم شنوایی است ممکن است نداند که شما با او صحبت می‌کنید، به خصوص اگر در موقعیتی پر سر و صدا باشد، بنابراین در صورت امکان، جایی آرام برای صحبت پیدا کنید. افرادی که از سمعک یا حلزون گوش استفاده می‌کنند؛ تشخیص صحبت افراد با توجه به صداهای محیطی سخت و دشوار است.

همان طور که قبلا اشاره شد، افراد کم شنوا با  لب خوانی یا زبان اشاره ارتباط برقرار می‌کنند. وجود نور کافی برای مشاهده حرکات لب و بدن برای صحبت با افراد کم شنوا لازم و ضروری است. همچنین افرادی که لب خوانی می‌کنند، با حالات و حرکات طبیعی صورت آشنا هستند. بهتر است با رفتارهای غیر متعارف این افراد را دچار سردرگمی نکنید.

قبل از صحبت با افراد کم شنوا، با زدن روی شانه یا بازوها توجه آنها را به سمت خود جلب کنید. در صورت امکان از حرکات اشاره‌ای استفاده کنید. به عنوان مثال به آنچه در مورد آن صحبت می‌کنید اشاره کنید. تا زمانی که مطمئن نشدید که متوجه صحبت‌های شما شده‌اند و مکالمه به پایان رسیده است، دور نشوید.

در مهمانی‌ها و دورهمی‌ها از افراد کم شنوا بپرسید که نشستن در کدام قسمت برایشان راحت تر است. معمولا این افراد موقعیتی را انتخاب می‌کنند که به صورت تمامی افراد اشراف داشته باشند.

در افرادی که از سمعک‌ها استفاده می‌کنند، داد زدن و اغراق در تلفظ به درک بهتر آنها کمک نخواهد کرد. بلکه می‌تواند باعث دلخوری و ناراحتی شدید در این افراد شود. در هنگام صحبت با افراد کم شنوا، بهتر است کمی بلندتر و واضح‌تر از حالت معمول کلمات بیان شوند. داد زدن و یا آهسته صحبت کردن، الگوی طبیعی را بر هم می‌زند و تشخیص حرکات لب برای فرد کم شنوا دشوار خواهد شد.

در برخی موارد ممکن است تشخیص کلمات از دهان فرد مقابل دشوار باشد. بهتر است در صورت درخواست افراد کم شنوا، صحبت خود را تکرار کنید. گاهی اوقات درک کلمات برای افراد کم شنوا کمی طول خواهد کشید. بهتر است کمی صبر کنید تا فرد به خوبی صحبت شما را متوجه شود و سپس جملات بعدی را بیان کنید.

زمانی که با افراد کم شنوا تماس می‌گیرید، مطمئن شوید که مستقیماً در دهانه گوشی صحبت کنید اما دهان را خیلی نزدیک قرار ندهید. این کار می‌تواند باعث ایجاد نویز در صحبت‌های شما شود. همچنین بهتر است در مکان‌های آرام بدون شلوغی و سر و صدا با این افراد صحبت کنید.

پوشاندن دهان با دست، غذا خوردن، جویدن آدامس یا سیگار کشیدن می‌تواند لب خوانی را بسیار دشوار کند. همچنین در افرادی که از سمعک استفاده می‌کنند صدا ها به صور خفه و گرفته به گوش می‌رسد. به همین علت سعی کنید از انجام اعمال این چنینی حین صحبت با افراد کم شنوا پرهیز کنید.

در انتها

از هر 10 کودکی که متولد می‌شود، یکی از آنها دچار کم شنوایی است. کم شنوایی می‌تواند از ضعیف تا عمیق باشد. در صورتی که کم شنوایی بسیار عمیق باشد؛ فرد دچار ناشنوایی می‌شود. در برخی از خانواده‌ها تاکنون کودکی با مشکلات شنوایی دیده نشده است. بنابراین والدین ممکن است در مواجه با این مشکل دچار ترس و واهمه شوند.

برای غلبه بر این ترس، بهتر است ابتدا علت کم شنوایی را جویا شوید. در برخی از موارد کم شنوایی با استفاده از سمعک و یا کاشت حلزون تا حدی بهبود می‌یابد. این به معنی بازگشت کامل شنوایی نمی‌باشد.

همچنین وجود مراکز و مدارس مخصوص افراد کم شنوا و ناشوا می‌توانند در مدیریت و استفاده از سمعک و یا حلزون گوش کمک کننده باشند.

کلینیک گوش تهران با داشتن بهترین متخصصان گوش و حلق و بینی بهترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دهد. اگر شما علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد روش درمانی کلینیک گوش تهران و تیم حاذق این کلینیک هستید؛ با کلینیک گوش تهران تماس بگیرید.

مطلبی که تحت عنوان « چگونگی و نحوه برخورد و ارتباط صحیح با کودکان ناشنوا » خواندید، به طور اختصاصی برای وب سایت کلینیک گوش تهران تهیه شده است و استفاده از آن فقط با ذکر منبع مجاز می‌باشد.

منابع:

https://deafeducation.org.uk/home/family-support/my-child-is-deaf-what-can-i-do/

https://kidshealth.org/en/parents/hearing-factsheet.html

https://www.ndcs.org.uk/information-and-support/being-deaf-friendly/communicating-with-a-deaf-child/

https://www.ndcs.org.uk/our-services/services-for-professionals/deaf-friendly-youth-activities/deaf-friendly-resources/communication/