به فضاهای کوچک و توخالی اطراف بینی، سینوس‌های پارانازال می‌گویند. سرطان سینوس پارانازال عبارت است از تشکیل تومورهای بدخیم در این سینوس‌ها. سینوس‌های پارانازال، با حفره‌های بینی در ارتباط هستند. سلول‌هایی که درون این حفره‌های پر از هوا وجود دارند، وظیفه تولید مخاط و حفظ رطوبت مجاری بینی را برعهده دارند. در صورتی که توده‌های بدخیم در این ناحیه شروع به رشد کنند، سرطان سینوس به وجود می‌آید.
در مراحل ابتدایی ابتلا به این بیماری، هیچ گونه علائم خاصی مشاهده نمی‌شود. اما با بزرگتر شدن تومور سینوسی، سردردهای شدید و احتقان بینی ایجاد می‌گردد. برای درمان این نوع سرطان، از روش‌های جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی استفاده می‌شود. تومورهای موجود در این ناحیه، از گروه تومورهای قاعده جمجمه به حساب می‌آیند. در ادامه این مطلب، تمام جزئیاتی که باید درباره این بیماری بدانید را توضیح می‌دهیم.
مطالعه پیشنهادی: مننژیوما چیست؟
منظور از تومور سینوس پارانازال چیست؟
سرطان سینوس پارانازال با رشد تومور در این سینوس‌ها آغاز می‌شود. سینوس‌های پارانازال، کیسه‌های هوایی هستند که در فضاهای باز پشت بینی قرار گرفته و با حفره‌های بینی ارتباط دارند. گاهی به هر دلیلی، توده‌های جدید در این سینوس‌ها شروع به رشد می‌کنند. این توده‌ها می‌توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. در صورت بدخیم بودن تومور سرطان سینوس پارانازال به وجود می‌آید.clevelandclinic
تومورهای بدخیم می‌توانند در استخوان‌ها، غشا یا اعصابی که در ناحیه اطراف بینی وجود دارند، تشکیل شوند. در مراحل ابتدایی رشد تومور، معمولا نشانه خاصی از بیماری مشاهده نمی‌شود. اما با بزرگتر شدن تومور بدخیم، نشانه‌های سرطان به تدریج ظاهر می‌گردند.
از انواع تومورهای سینوسی می‌توان به گزینه‌های زیر اشاره کرد:
- سرطان سلول سنگ‌فرشی
- ملانوما
- سارکوم
- استزیونوروبلاستوما
- لنفوم
- آدنوکارسینوما
چه کسانی به تومور سینوس پارانازال مبتلا می‌شوند؟
ابتلا به سرطان سینوس پارانازال برای هر فردی ممکن است. با این حال، افراد بالای ۵۵ سال بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا قرار دارند. نکته دیگر اینکه تشکیل تومور در سینوس‌های پارانازال در مردان، دو برابر بیشتر از زنان است. مواردی مانند کشیدن سیگار نیز احتمال ابتلا به سرطان‌های بینی و سینوس را افزایش می‌دهند.
درباره درصد شیوع سرطان سینوس باید بدانید که: تشکیل تومور در سینوس پارانازال یک فرایند تقریبا نادر است؛ به طوری که تنها ۳ تا ۵ درصد از سرطان‌های سر و گردن را به خود اختصاص می‌دهند!
علائم سرطان سینوس پارانازال چیست؟
هنگامی که توده‌های جدید در سینوس‌ها تشکیل می‌شوند، هیچ گونه علامت خاصی نشان نمی‌دهند. اما با بزرگتر شدن تومور و گسترش بیماری، علائم سرطان سینوس پارانازال به تدریج مشاهده می‌گردند. از جمله نشانه‌های تومور سینوسی می‌توان موارد زیر را نام برد:
- خونریزی بینی
- از دست دادن حس بویایی (آنوسمی)
- خروج چرک از بینی
- اشک آلود شدن چشم‌ها
- احساس درد در اطراف بینی، چشم‌ها، پیشانی، گوش‌ها و گونه‌ها
- ایجاد عفونت مزمن گوش
- مشکل در شنوایی
- تغییر در صدا
- دشوار بودن باز کردن دهان
- مشکلات چشمی مانند تاری دید و دوبینی
افرادی که به سرطان سینوس مبتلا می‌شوند، چند نشانه از علائم یاد شده را برای مدت طولانی تجربه می‌کنند. بنابراین در صورتی که این گونه علائم را مشاهده نمودید، حتما با یک متخصص گوش، حلق و بینی این مساله را در میان بگذارید.hopkinsmedicine
علت ابتلا به سرطان سینوس پارانازال چیست؟
علت سرطان سینوس پارانازال، به جهش‌های ژنتیکی در ژن‌های کنترل‌کننده مربوط است. در واقع، اگر ژن‌هایی که وظیفه کنترل رشد سلول‌ها را بر عهده دارند، دچار آسیب یا جهش شوند، نمی‌توانند رشد سلول‌ها را کنترل نمایند. در نتیجه این سلول‌ها بدون وقفه شروع به رشد کرده و توده‌ها را به وجود می‌آورند.
درباره تومورهای بدخیم سینوسی، هنوز علت دقیق بروز این جهش‌های ژنتیکی مشخص نیست. اما فاکتورهایی وجود دارند که می‌توانند احتمال بروز این گونه تغییرات ژنی را افزایش دهند. از جمله عوامل خطر که ممکن است علت سرطان سینوس پارانازال باشند، می‌توان موارد زیر را نام برد:
- دود تنباکو حاصل از کشیدن سیگار یا استشمام دود آن
- گرد و غبار چوب چرم پارچه آرد نیکل یا کروم
- بخارهای سمی ناشی از برخی مواد شیمیایی مانند فرمالدئید، رادیوم، چسب و انواع حلال‌ها
- آلوده شدن به ویروس پاپیلومای انسانی HPV
تشخیص سرطان سینوس چگونه است؟
به منظور تشخیص سرطان سینوس پارانازال، ابتدا باید به یک پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. در جلسه اول، پزشک معاینات فیزیکی دقیقی را انجام داده و سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند. تمامی علائمی که ممکن است نشان دهنده ابتلا به تومور بدخیم در سینوس باشند، توسط پزشک متخصص چک می‌شوند.rogelcancercenter
در صورت وجود علائم مشکوک، پزشک متخصص انجام آندوسکوپی بینی را درخواست می‌کند. در این آزمایش، یک دوربین کوچک به همراه نور، به درون مجرای بینی و سینوس‌ها فرستاده می‌شود. به این ترتیب، پزشک می‌تواند فضای داخل بینی و سینوس‌ها را به صورت دقیق مشاهده کرده و تومور احتمالی را بررسی نماید.
انجام آزمایش خون یکی دیگر از مراحلی است که باید برای تشخیص سرطان سینوس انجام دهید. نمونه خون شما در آزمایشگاه از نظر وجود علائم سرطان بررسی می‌شود. تصویربرداری‌های تشخیصی شامل عکسبرداری اشعه ایکس، سی تی اسکن و MRI، برای نتیجه‌گیری دقیق درباره ابتلا به سرطان سینوس لازم است.
در صورت تشخیص تومور، نمونه برداری از آن لازم است؛ بررسی نمونه در آزمایشگاه، خوش خیم یا بدخیم بودن تومور را ثابت می‌کند. ضمن اینکه در صورت بدخیم بودن نتیجه آزمایش، استیج و گرید سرطان تعیین می‌گردد.
منظور از استیج سرطان سینوس پارانازال چیست؟
پیشرفت بیماری سرطان، بر اساس استیج و گرید آن مشخص می‌شود. استیج نشان دهنده مرحله پیشرفت بیماری و گرید بیانگر میزان تغییر سلول‌های سرطانی نسبت به سلول‌های طبیعی است. در ادامه، مراحل سرطان پارانازال را معرفی می‌کنیم.
- سرطان پارانازال مرحله یک، شامل تومورهایی است که محدود به سینوس بوده و هنوز به نقاط دیگر منتشر نشده است.
- سرطان سینوس استیج دو، مرحله‌ای است که در آن تومور به قسمت‌های دیگری از سینوس‌ها و بینی گسترش پیدا کرده است.
- در مرحله سوم، سلول‌های سرطانی به حفره چشم و استخوان‌های سینوس گسترش پیدا می‌کنند. در این مرحله ممکن است سلول‌های بدخیم به غدد لنفاوی مجاور نیز نفوذ کرده باشند.
- بدترین مرحله سرطان، استیج ۴ آن است. در این مرحله، بیماری به تمام ساختارهای اطراف از جمله مغز، گردن و جمجمه گسترش پیدا کرده است. در این مرحله، متاستاز سرطان تا نواحی دوردست بدن و غدد لنفاوی نیز رخ می‌دهد.
تشخیص سرطان سینوس پارانازال در مرحله اول، نتیجه درمانی بهتری می‌دهد. در اصل، هر چه استیج و گرید سرطان پایین‌تر باشد، درمان ساده‌تر و نتیجه آن قطعی‌تر خواهد بود؛ اما نحوه پاسخ بیمار به درمان نیز متفاوت است.
بهترین روش درمان سرطان پارانازال چیست؟
اغلب برای درمان سرطان سینوس پارانازال، از یک روش ترکیبی شامل جراحی و پرتودرمانی استفاده می‌شود. اما برای برخی بیماران شیمی درمانی نیز موثر است. در ادامه، هر یک از روش‌های درمان و نحوه تاثیر آن بر تومور سینوسی را توضیح می‌دهیم.
عمل جراحی برای برداشتن تومور
اولین مرحله در درمان سرطان سینوس در اغلب بیماران، انجام جراحی است. پزشک در حین جراحی تلاش می‌کند تا بیشتر بافت تومور را خارج کند. برای جراحی تومور پارانازال، تیم جراحی از جراحان مغز و اعصاب و جراحان گوش و حلق و بینی تشکیل می‌گردد؛ جراحی قاعده جمجمه، رایج‌ترین جراحی برای برداشتن تومورهای سینوسی است.
پرتودرمانی محل سرطان
اگر در حین جراحی، بخش‌هایی از تومور در جای خود باقی مانده باشند، بیمار تحت پرتودرمانی یا رادیوتراپی قرار می‌گیرد. البته پرتودرمانی را می‌توان به صورت یک درمان مستقل نیز به کار برد. حتی گاهی برای کوچکتر کردن اندازه تومور قبل از عمل جراحی، از پرتو درمانی استفاده می‌شود. ممکن است تومورهای کوچک را بتوان بدون نیاز به جراحی و تنها با کمک پرتودرمانی برطرف نمود.
شیمی درمانی سرطان پارانازال
یکی دیگر از روش‌های درمان تومور بدخیم سینوسی، مصرف داروهای شیمی درمانی است. این داروها به صورت وریدی یا خوراکی مصرف می‌شوند. شیمی درمانی برای درمان سرطان سینوس پارانازال مرسوم نیست. اما گاهی ترکیب این روش درمانی با رادیوتراپی مفید است.
آیا می‌توان از ابتلا به سرطان سینوس پیشگیری کرد؟
راه خاصی برای جلوگیری از تشکیل تومورهای بینی و پارانازال وجود ندارد. اما برخی مراقبت‌ها، احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش می‌دهند. برای مثال، پرهیز از کشیدن سیگار و عدم استنشاق دودهای مضر، به پیشگیری از سرطان سینوس پارانازال کمک می‌کند. همچنین، اگر در محیط‌های آلوده صنعتی مشغول هستید یا با مواد مضر کار می‌کنید، حتما نکات ایمنی را رعایت نمایید.
آیا سرطان سینوس کشنده است؟
یکی از سوالات رایج این است که آیا سرطان سینوس کشنده است؟ اگر تومور بدخیم تنها در محدوده بینی و سینوس وجود داشته باشد، نرخ بقای ۵ ساله آن ۸۲ درصد است. به این معنا که ۸۲ درصد است بیماران مبتلا به این بیماری، تا ۵ سال پس از تشخیص بیماری زنده می‌مانند. برای مراحل بالاتر بیماری این احتمال کاهش پیدا می‌کند. با این حال، این اعداد تنها به صورت تخمینی بوده و نتیجه درمان برای هر فرد متفاوت است. به این ترتیب، نمی‌توان به صورت دقیق مشخص کرد که آیا سرطان سینوس کشنده است یا خیر.
برای درمان سرطان سینوس پارانازال به کجا مراجعه کنیم؟
معاینات اولیه برای تشخیص تومور بدخیم در سینوس پارانازال، باید توسط یک متخصص گوش، حلق و بینی انجام گیرد. هر چه تجربه و دانش پزشک معالج بیشتر باشد، برنامه‌ریزی برای درمان بیماری، به شکلی دقیق‌تر انجام می‌گیرد. بنابراین لازم است قبل از مراجعه به پزشک، تحقیقات کافی درباره وی داشته باشید.
گروهی از بهترین متخصصان گوش، حلق و بینی، در کلینیک گوش تهران حضور دارند. این پزشکان با تجربه فراوانی که در زمینه درمان انواع بیماری‌های گوش، حلق و بینی دارند، بهترین گزینه برای درمان سرطان سینوس پارانازال هستند. جهت دریافت مشاوره از پزشکان کلینیک گوش تهران، می‌توانید از قسمت رزرو نوبت اقدام نمایید.
