در این مطلب قصد داریم شما را با رابطه سرگیجه و جرم گوش آشنا کنیم. سرگیجه یکی از مشکلات شایع در سیستم تعادل بدن است که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد؛ یکی از این عوامل، تجمع جرم گوش در مجرای گوش خارجی است. بطور کلی سرگیجه و جرم گوش ارتباط مستقیمی با هم دارند و جرم گوش در برخی موارد به دلایل مختلف مانند شست‌وشوی نادرست یا انسداد، به مرور زمان جمع شده و می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی نظیر سرگیجه شود.
درواقع وقتی جرم گوش به میزان زیادی انباشته شود، ممکن است فشار روی پرده گوش افزایش یابد و یا مجرای گوش مسدود شود؛ این موضوع می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد سیستم تعادلی بدن شود و در نتیجه فرد دچار سرگیجه یا احساس عدم تعادل گردد. در ادامه، نحوه درمان سرگیجه ناشی از جرم گوش و دلایل جرم گرفتن گئش را بررسی خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.
چه زمانی جرم گوش و سرگیجه با هم مرتبط هستند؟
نکته قابل توجه اینکه سرگیجه و جرم گوش می توانند علت های مختلفی داشته باشد ولی زمانی که جرم گوش بیش از حد در کانال گوش انباشته شود و به انسداد کامل یا جزئی منجر گردد، ممکن است فرد دچار سرگیجه شود. یکی از علائمی که ممکن است افراد مبتلا به میگرن تجربه کنند، درد یا فشار در گوش است. این درد معمولاً در همان سمت سر که تحت تأثیر میگرن است، احساس می‌شود. علاوه بر این، ممکن است فرد احساس انسداد یا پر شدن در گوش خود داشته باشد. وزوز گوش (تینیتوس) نیز یکی از علائمی است که ممکن است همراه با میگرن باشد.
این وزوز معمولاً در زمان حمله میگرنی یا پس از آن احساس می‌شود. کاهش شنوایی موقت نیز یکی دیگر از علائم احتمالی است. درد گوش مرتبط با میگرن ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد و به صورت متناوب یا دائمی احساس شود. این علائم معمولاً در زمان بروز سردردهای شدید و به خصوص در انواع میگرن شدیدتر بیشتر مشاهده می‌شوند.
تشخیص سرگیجه ناشی از جرم زیاد گوش
تشخیص ارتباط سرگیجه و جرم گوش نیازمند معاینه توسط پزشک یا متخصص گوش، حلق و بینی است. در این فرآیند، پزشک با استفاده از دستگاه اوتوسکوپ به داخل گوش نگاه می‌کند تا میزان جرم انباشته‌شده را بررسی کند.
اگر جرم گوش زیاد باشد و انسداد ایجاد کرده باشد، احتمالاً دلیل سرگیجه مشخص می‌شود. علاوه بر معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است از شما سوالاتی درباره علائم دیگر مانند کاهش شنوایی، احساس پُری گوش یا درد بپرسد تا تشخیص دقیق‌تری انجام دهد. پاکسازی جرم گوش معمولاً به کاهش یا رفع سرگیجه منجر می‌شود.
نشانه‌های وجود جرم بیش از حد در گوش
نشانه‌های جرم گوش بیش از حد شامل کاهش شنوایی، احساس پُری در گوش، خارش، درد خفیف و در موارد شدید، سرگیجه است. همچنین، برخی افراد ممکن است صدای زنگ یا وزوز در گوش (تینیتوس) را تجربه کنند. انباشته شدن جرم گوش به ویژه در افرادی که از دستگاه‌های شنوایی استفاده می‌کنند یا عادت به تمیز کردن مکرر گوش دارند، بیشتر مشاهده می‌شود. اگر این علائم به همراه سرگیجه باشد، احتمالاً جرم گوش به حدی انباشته شده که به گوش داخلی فشار وارد کرده و سیستم تعادلی بدن را تحت تاثیر قرار داده است. بطور کلی توصیه می شود که سرگیجه و جرم گوش را جدی بگیرید و هر شش ماه یکبار به پزشک متخصص جهت معاینه مراجعه نمایید.
درمان سرگیجه ناشی از جرم گوش
درمان سرگیجه ناشی از جرم گوش با برداشتن جرم اضافی از کانال گوش انجام می‌شود. پزشک ممکن است از روش‌هایی مانند شستشوی گوش، استفاده از قطره‌های نرم‌کننده جرم یا مکش استفاده کند تا جرم را به آرامی خارج کند. این فرآیند معمولاً به سرعت سرگیجه را کاهش می‌دهد. همچنین، در برخی موارد استفاده از قطره‌های خانگی نرم‌کننده جرم می‌تواند به پاکسازی گوش کمک کند، اما بهتر است قبل از استفاده با پزشک مشورت شود. پس از برداشتن جرم، علائم سرگیجه و دیگر مشکلات گوش مانند کاهش شنوایی معمولاً بهبود می‌یابند.
روش های پیشگیری از جرم گرفتن گوش
یکی از شایع‌ترین دلایل سرگیجه و جرم گوش، استفاده نادرست از گوش پاک‌کن‌ها است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که استفاده از گوش پاک‌کن می‌تواند به پاکسازی گوش کمک کند، اما در واقع این ابزار جرم گوش را به عمق گوش فشار می‌دهد و باعث انسداد می‌شود. این انسداد ممکن است به کاهش شنوایی و حتی سرگیجه منجر شود. برای پیشگیری از انباشت جرم گوش، بهتر است از گوش پاک‌کن‌ها به هیچ‌وجه استفاده نکنید و تمیزکاری گوش را به روش‌های طبیعی بسپارید. در صورتی که احساس نیاز به تمیز کاری گوش دارید، بهتر است فقط بخش خارجی گوش را با یک پارچه نرم تمیز کنید. در ادامه به برخی از نکات مهم در مورد تمیز کردن جرم گوش می‌پردازیم.healthline.com
پاکسازی صحیح بخش خارجی گوش
برای پیشگیری از سرگیجه و جرم گوش، پاکسازی منظم بخش خارجی گوش بسیار اهمیت دارد. جرم گوش به طور طبیعی به سمت خارج از کانال گوش حرکت می‌کند، بنابراین نیازی به تمیزکاری عمیق داخل گوش نیست. برای پاکسازی بخش خارجی گوش، می‌توانید از یک پارچه نرم و مرطوب استفاده کنید. این کار به جلوگیری از تجمع گرد و غبار و آلودگی‌ها در گوش کمک می‌کند و مانع از انباشت جرم می‌شود. از فشار زیاد در هنگام تمیزکاری گوش خودداری کنید تا به کانال گوش آسیب نرسد و جرم به عمق گوش فشار داده نشود.
استفاده از قطره‌های نرم‌کننده جرم گوش
یکی دیگر از روش‌های مؤثر برای جلوگیری از سرگیجه و جرم گوش، استفاده از قطره‌های نرم‌کننده جرم گوش است. این قطره‌ها می‌توانند به نرم کردن جرم کمک کنند و باعث شوند که جرم به‌راحتی از گوش خارج شود. قطره‌های نرم‌کننده معمولاً بدون نسخه پزشک در داروخانه‌ها قابل تهیه هستند، اما بهتر است قبل از استفاده از آن‌ها با پزشک مشورت کنید. استفاده منظم از این قطره‌ها می‌تواند به پیشگیری از انسداد کانال گوش و انباشت جرم کمک کند. این روش برای افرادی که به‌طور طبیعی گوش‌هایشان بیشتر جرم تولید می‌کند، بسیار مفید است.
محدود کردن استفاده از هدفون یا دستگاه‌های شنوایی
استفاده مداوم از هدفون یا دستگاه‌های شنوایی می‌تواند به انباشت جرم گوش کمک کند. این دستگاه‌ها باعث می‌شوند که کانال گوش تهویه مناسبی نداشته باشد و جرم گوش نتواند به‌راحتی به بیرون منتقل شود. برای پیشگیری از این مشکل، بهتر است مدت زمان استفاده از هدفون‌ها و دستگاه‌های شنوایی را محدود کنید و از دستگاه‌هایی استفاده کنید که امکان تهویه بهتر را فراهم می‌کنند. همچنین، تمیز کردن منظم هدفون‌ها و دستگاه‌های شنوایی می‌تواند از انتقال آلودگی‌ها و تجمع جرم گوش جلوگیری کند.
جلوگیری از ورود آب به گوش‌ها
آب‌گرفتگی گوش یکی از عوامل اصلی سرگیجه و جرم گوش است و بطور کلی در این حالت است تجمع جرم گوش سبب این عارضه می شود. ورود آب به داخل کانال گوش می‌تواند باعث تورم و سخت شدن جرم گوش شود که در نهایت به انسداد منجر می‌شود. برای پیشگیری از این مشکل، هنگام شنا یا دوش گرفتن از محافظ گوش یا کلاه شنا استفاده کنید. همچنین، اگر به‌طور تصادفی آب وارد گوش‌هایتان شد، به‌جای وارد کردن اجسام به داخل گوش برای خشک کردن آن، بهتر است سر خود را به‌طرفین حرکت داده و اجازه دهید آب به‌صورت طبیعی خارج شود.
خودداری از تمیزکاری بیش از حد گوش
تمیزکاری بیش از حد گوش می‌تواند به تولید بیشتر جرم گوش منجر شود. جرم گوش به‌عنوان یک لایه محافظ در برابر باکتری‌ها و آلودگی‌ها عمل می‌کند و تمیز کردن مکرر گوش می‌تواند این لایه محافظ را از بین ببرد. این امر باعث تحریک غدد تولید کننده جرم شده و گوش‌ها را به تولید بیشتر جرم تحریک می‌کند.
برای پیشگیری از این مشکل، بهتر است تمیزکاری گوش را به‌صورت حداقلی و فقط در مواقع ضروری انجام دهید و از استفاده مداوم از ابزارهای تمیز کننده گوش خودداری کنید.
مراجعه منظم به پزشک گوش، حلق و بینی
یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از انباشت جرم گوش، مراجعه منظم به پزشک گوش، حلق و بینی است. پزشک می‌تواند ارتباط جرم گوش و سرگیجه شما را بررسی کرده و در صورت نیاز، جرم انباشته‌شده را به روشی ایمن و موثر خارج کند. همچنین، پزشک می‌تواند به شما توصیه‌های لازم در خصوص نگهداری و پاکسازی گوش‌ها ارائه دهد. اگر دچار علائمی مانند کاهش شنوایی، سرگیجه یا احساس پُری گوش شدید، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از تجمع جرم و مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.
استفاده از محافظ گوش در محیط‌های گردوغبار
اگر در محیط‌هایی کار می‌کنید یا زندگی می‌کنید که دارای گردوغبار زیادی هستند، استفاده از محافظ گوش می‌تواند به جلوگیری از انباشت جرم کمک کند. گردوغبار می‌تواند به داخل گوش وارد شده و باعث تجمع جرم و انسداد شود. استفاده از محافظ گوش نه‌تنها از ورود گردوغبار به گوش جلوگیری می‌کند، بلکه به حفظ سلامت گوش‌ها نیز کمک می‌کند. این روش به‌ویژه برای افرادی که در صنایع یا محیط‌های آلوده فعالیت می‌کنند، بسیار مؤثر است و می‌تواند از بروز مشکلات گوش و انباشت جرم جلوگیری کند.
حفظ سلامت کلی بدن
سلامت کلی بدن نیز تاثیر مستقیم بر سلامت گوش‌ها دارد. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کند و مانع از ایجاد عفونت‌ها و مشکلات گوش شود. همچنین، ورزش منظم و رعایت بهداشت عمومی بدن به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند و از تجمع آلودگی‌ها و جرم در گوش‌ها جلوگیری می‌کند. مصرف مقدار کافی آب نیز می‌تواند به حفظ رطوبت مناسب بدن و جلوگیری از خشکی و انسداد گوش‌ها کمک کند.
تمیز کردن منظم وسایل شنوایی و هدفون‌ها
برای جلوگیری از انباشت جرم گوش، تمیز کردن منظم وسایل شنوایی و هدفون‌ها بسیار اهمیت دارد. این وسایل می‌توانند جرم گوش و آلودگی‌ها را به داخل گوش منتقل کنند و باعث انسداد و ایجاد مشکلات شنوایی شوند. بهتر است هر چند روز یکبار هدفون‌ها و وسایل شنوایی خود را با دستمال مرطوب تمیز کنید و از انباشت آلودگی‌ها در آن‌ها جلوگیری کنید. استفاده از وسایل شنوایی تمیز و بهداشتی به کاهش خطر تجمع جرم و حفظ سلامت گوش‌ها کمک می‌کند.
رابطه جرم گوش و سایر مشکلات گوش
جرم گوش، به عنوان بخشی از مکانیزم طبیعی بدن برای محافظت از گوش، می‌تواند در صورت تجمع بیش از حد باعث بروز مشکلات مختلف گوش شود. یکی از مشکلات رایج مرتبط با انباشت جرم گوش، کاهش شنوایی است؛ زیرا جرم اضافی می‌تواند مسیر کانال گوش را مسدود کرده و مانع از ورود صدا به گوش داخلی شود. همچنین، این انسداد ممکن است باعث احساس پُری گوش و حتی درد خفیف شود. در موارد شدیدتر، انباشت جرم می‌تواند به فشار بر گوش داخلی منجر شود که ممکن است تعادل را تحت تاثیر قرار داده و سرگیجه ایجاد کند.
