گوش میانی فضای کوچکی در پشت پرده گوش است که توسط هوایی که معمولاً از پشت بینی و از طریق شیپور استاش به بالا عبور می‌کند، تهویه می‌شود. هنگامی که هوای تازه کافی برای تهویه گوش میانی وجود نداشته باشد، مانند زمانی که شیپور استاش مسدود است، این ناحیه مرطوب و گرم خواهد شد که یک بستر مناسب برای رشد میکروب‌ها است.
در کودکان و نوزادان، شیپور استاش اغلب خیلی کوتاه یا نابالغ است. آلرژی‌ها، عفونت‌های سینوسی، ویروس‌های سرماخوردگی معمولی و مشکلات آدنوئید همگی می‌توانند در توانایی شیپور استاش برای عبور هوا به گوش میانی اختلال ایجاد کنند. در این زمان پزشک ممکن است عفونت گوش یا اوتیت میانی ترشحی را تشخیص دهد. در ادامه این مطلب از سایت کلینیک گوش تهران درباره اوتیت میانی ترشحی مطالب بیشتری را در اختیارتان قرار خواهیم داد:
انواع اوتیت میانی
اوتیت میانی به عنوان التهاب گوش میانی تعریف می‌شود و به سه دسته طبقه بندی می‌شود:
- اوتیت میانی حاد (AOM؛ شایع ترین): التهاب حاد و ترشحات گوش میانی، با شروع سریع علائم و نشانه‌هایی مانند عفونت گوش. در کودکان کوچکتر، علائم ممکن است غیر اختصاصی باشد.
- اوتیت میانی با ترشح (OME): ترشح گوش میانی بدون علائم و نشانه‌های عفونت حاد گوش
- اوتیت میانی چرکی مزمن (CSOM): التهاب مزمن گوش میانی و حفره ماستوئید، که با اتوره از طریق غشای تمپان سوراخ شده یا گرومت مشخص می‌شود – و اوتیت خارجی از مطالعه خارج شده است.
نکات کلیدی درباره اوتیت میانی ترشحی
- AOM را می‌توان بر اساس شروع حاد درد و تب، با شواهدی از التهاب گوش میانی و ترشح در معاینه تشخیص داد.
- AOM باید به صورت موردی با در نظر گرفتن عواملی مانند سن، شدت عفونت، یک طرفه یا دوطرفه بودن عفونت و سابقه قبلی اوتیت میانی مدیریت شود.
- در صورت نیاز، یک مسکن مانند پاراستامول یا ایبوپروفن خط اول درمان است.
- آنتی‌بیوتیک‌ها معمولاً غیر ضروری هستند. قبل از در نظر گرفتن آنتی بیوتیک، یک رویکرد انتظار مراقب به مدت 24 تا 48 ساعت توصیه می‌شود، البته این مورد در کودکان در معرض خطر بالا توصیه نمی‌شود.
علل عفونت گوش
همانطور که گفته شد گوش میانی زمانی می‌تواند عفونی شود که لوله باریک (به نام شیپور استاش) که آن را به پشت بینی وصل می‌کند به درستی کار نکند. شیپور استاش از تجمع فشار هوا جلوگیری می‌کند و مایع را از گوش میانی خارج می‌کند. سرماخوردگی یا آلرژی می‌تواند باعث تورم و احتقان دیواره بینی، گلو و شیپور استاش شود. در نتیجه باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌توانند زمانی که مایع درون آن به دام افتاده رشد کنند.
کودکان خردسال بیشتر از بزرگسالان به عفونت گوش مبتلا می‌شوند زیرا شیپور استاش آنها کوتاه تر، باریک تر و افقی است که این باعث می‌شود که باکتری‌ها راحت تر وارد آن شوند و تخلیه مایعات را دشوارتر کند. همچنین، کودکان خردسال دارای سیستم ایمنی ضعیف تری هستند و مبارزه با عفونت را برای آنها دشوارتر می‌کند.
در حالی که هر فردی ممکن است به عفونت گوش مبتلا شود، اگر کودک شما در شرایط زیر باشد مستعد ابتلا به اوتیت میانی ترشحی است:
- سابقه خانوادگی عفونت گوش
- سیستم ایمنی ضعیفی
- اطراف فردی است که سیگار می کشد یا قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا
- زمانی را در مهدکودک می گذراند
- به جای استفاده از شیر مادر یا پستانک با شیشه شیر تغذیه می‌شود
- در حالی که به پشت دراز کشیده از یک بطری می نوشد
علائم و نشانه‌های عفونت گوش
- کودک شما ممکن است برخی از علائم رایج عفونت گوش را تجربه کند:
- گوش درد (شایع ترین شکایت)
- تحریک پذیری غیر معمول
- مشکل در خوابیدن یا در خواب ماندن
- تب
- خروج مایع از گوش
- از دست دادن تعادل
- مشکلات شنوایی
- تغذیه ضعیف
علائم عفونت گوش ممکن است شبیه سایر شرایط یا مشکلات پزشکی باشد. بنابراین برای تشخیص با پزشک کودک خود مشورت کنید.
آزمایش و تشخیص اوتیت میانی ترشحی
علاوه بر یک تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی، پزشک کودک شما با استفاده از یک ابزار تشخیصی به نام اتوسکوپ نوماتیک به داخل گوش کودک شما نگاه می‌کند.
این ابزار هوای ملایمی را به پرده گوش می دمد. اگر پرده گوش حرکت نکند، احتمالاً به این دلیل است که مایع پشت آن جمع شده است. عفونت‌های مکرر گوش یا تجمع مزمن مایع در پشت گوش میانی می‌تواند باعث ایجاد مشکل در شنوایی شود. اگر کودک شما مکرر عفونت گوش داشته باشد، ممکن است آزمایش شنوایی یا ارجاع به یک متخصص توصیه شود.
درمان اوتیت میانی ترشحی
پزشک کودک هنگام تعیین بهترین روش برای درمان عفونت گوش موارد زیر را در نظر می گیرد:
- سن فرزند شما، سلامت کلی و سابقه پزشکی
- وسعت شرایط
- تحمل فرزند شما برای داروها، رویه‌ها یا درمان‌های خاص
- اینکه آیا عفونت به خودی خود از بین می رود یا خیر
درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
اگر مایع برای بیش از سه ماه در گوش باقی بماند، ممکن است پزشک کودک قرار دادن لوله‌های کوچک در گوش را پیشنهاد کند. لوله‌های گوش استوانه‌های کوچکی هستند که معمولاً از پلاستیک و گاهی فلز ساخته شده‌اند که با جراحی در پرده گوش کودک قرار می‌گیرند. این لوله‌ها اجازه می‌دهند هوا به داخل و خارج از گوش میانی جریان یابد که از ایجاد فشار منفی و همچنین تجمع مایع جلوگیری می‌کند. لوله‌های گوش ممکن است لوله‌های تیمپانوستومی، لوله‌های میرنگوتومی یا لوله‌های تهویه نیز نامیده شوند.
شنوایی کودک شما باید پس از تخلیه مایع به حالت عادی بازگردد. لوله‌ها معمولاً پس از 6 تا 12 ماه خود به خود می افتند و از گوش خارج می شوند.
جراح فرزند شما همچنین ممکن است حذف آدنوئیدها را در صورت ملتهب بودن آنها توصیه کند. آدنوئیدها بافت لنفاوی در سقف نرم دهان هستند. هنگامی که آنها متورم می‌شوند، می‌توانند لوله‌های استاش را مسدود کرده و از تخلیه آنها جلوگیری کنند. برداشتن آدنوئید ممکن است به پیشگیری از عفونت گوش کمک کند. استفاده از داروی آنتی بیوتیک از طریق دهان یا قطره گوش نیز ممکن است توصیه شود.
چشم انداز کودکان مبتلا به عفونت گوش
اغلب، عفونت گوش میانی خود به خود یا مدت کوتاهی پس از استفاده از آنتی بیوتیک تجویزی برطرف می‌شود. اگر عفونت گوش خود به خود برطرف نشود و درمان نشده باقی بماند، کودک می‌تواند علائم و بیماری‌های دیگری از جمله موارد زیر را تجربه کند:
- عفونت در سایر قسمت‌های سر
- مشکلات در رشد گفتار و زبان
- کم شنوایی دائمی
مراقبت های خانگی اوتیت میانی ترشحی
- اگر کودک شما درد دارد، می‌توانید به او مسکن درد، مانند پاراستامول یا ایبوپروفن بدهید. این مسکن‌ها باید با تجویز پزشک به کودک داده شود.
- اگر پزشک برای کودکتان قطره گوش تجویز کرد، از کودکتان بخواهید تا گوش آسیب دیده را رو به سقف قراردهد و دراز بکشد. قطره‌ها را داخل گوش بریزید و کودک خود را برای چند دقیقه در همان وضعیت نگه دارید تا قطره‌ها جذب شوند (یا یک گلوله پنبه را در گوش قرار دهید تا قطره‌ها در کانال باقی بماند).
- کودکان مبتلا به عفونت گوش خارجی باید به مدت یک هفته از شنا کردن خودداری کنند تا عفونت بهبود یابد.
- اگر کودک شما مشکلات شنوایی دارد که در هفته‌های بعد از عفونت گوش میانی بهبود نمی‌یابد، یا همچنان تحریک‌پذیر است، به پزشک عمومی مراجعه کنید زیرا ممکن است کودک شما گوش چسبنده داشته باشد. گوش چسبیده توسط مایعی که در پشت پرده گوش، در گوش میانی جمع می‌شود، ایجاد می‌شود و معمولاً بدون هیچ درمانی به خودی خود از بین می‌رود، اما گاهی اوقات نیاز به جراحی برای قرار دادن گرومت (لوله تهویه) برای تخلیه دارد.
- در صورتی که عفونت گوش پایدار باشد، شنوایی و رشد گفتار می‌تواند تحت تأثیر قرار گیرد.
- اگر کودک شما روی دو یا چند بالش قرار بگیرد، ممکن است شب‌ها بهتر بخوابد (فقط در صورتی این کار را انجام دهید که کودک به اندازه کافی بزرگ باشد که از بالش استفاده کند).
- اجازه ندهید کسی در خانه یا اطراف فرزندتان سیگار بکشد. نشان داده شده است که دود سیگار مانع از خروج مایعات از پرده گوش می‌شود.
- بیشتر کودکان مشکلات گوش میانی را تجربه می‌کنند، امام وقتی بزرگ‌تر می‌شوند گوش‌های کامل و سالمی با شنوایی طبیعی دارند.
توجه داشته باشید که آنتی بیوتیک اغلب برای عفونت گوش میانی مورد نیاز نیست، اما عفونت گوش خارجی با قطره گوش آنتی بیوتیک درمان می‌شود.
عفونت گوش و تاثیر آن شنوایی
هنگامی که در گوش میانی مایع وجود دارد، شنیدن صداها برای کودک شما دشوارتر است و باعث کاهش شنوایی هدایتی می‌شود. برخی از کودکان هنگام ابتلا به عفونت هیچ مشکلی در شنوایی نخواهند داشت. برخی دیگر ممکن است کم شنوایی کوتاه مدت داشته باشند. کم شنوایی کودک شما ممکن است با از بین رفتن مایعات از بین برود. اما اگر بارها و بارها دچار عفونت گوش شوند، ممکن است شنوایی آنها بهتر نشود. بنابراین دریافت درمان مناسب برای عفونت گوش بسیار مهم است.
عفونت گوش نیاز به توجه فوری، از سوی پزشک گوش و حلق و بینی دارد. اگر کودک شما عفونت گوش یا مایعات زیادی در گوش دارد، ممکن است به کمک دیگری نیاز داشته باشد. برای مثال ممکن است نیاز به معاینه شنوایی شناس (ادیولوژیست) و آسیب شناس گفتار زبان (گفتاردرمانگر) داشته باشند.
شنوایی شناس می‌تواند بررسی کند که گوش میانی و پرده گوش کودک شما چقدر خوب کار می‌کند. شنوایی شناس نیز می‌تواند شنوایی آنها را آزمایش کند. گفتاردرمانگر مهارت‌های گفتاری و زبانی کودک شما را آزمایش می‌کن و می‌تواند با کودک شما در صورت تاخیر یا مشکل در صحبت کردن کار کند.
یادداشت پایانی
همانطور که اشاره شد اوتیت میانی یا عفونت گوش در کودکان شایع است، اما به محض متوجه شدن این عارضه برای درمان به متخصص مراجعه کنید. در صورت مشاهده علائم به هیچ عنوان از آنتی بیوتیک استفاده نکنید و تا تشخیص قطعی از دارو و قطره نیز استفاده نکنید.
