ارتباط گرفتگی رگ قلب با ابتلا به سرگیجه

گرفتگی رگ قلب یا انسداد عروق کرونری قلب، یک ناهنجاری است که باعث اختلال در گردش خون می‌شود! اگر در اثر رسوب چربی‌های اشباع بر روی دیواره‌های عروق قلبی، رگ‌ها باریک یا مسدود گردند، گرفتگی رگ قلب و سرگیجه به وجود می‌آیند. در واقع، در اثر انسداد عروق کرونری و شریان‌های قلب، خون به اندازه کافی به سلول‌های مغز نرسیده و مغز اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند؛ در نتیجه فرد دچار سرگیجه و سبکی سر خواهد شد.

علاوه بر سرگیجه که نشانه اصلی گرفتگی رگ قلب است، از مهم‌ترین علائم دیگر این اختلال، می‌توان به درد قفسه سینه و احساس تنگی نفس اشاره نمود؛ معمولا با باریک‌تر شدن عروق قلبی، احتمال اینکه فرد در خطر حمله قلبی قرار گیرد، بسیار زیاد است.

چرا افراد به گرفتگی رگ قلب و سرگیجه دچار می‌شوند؟

ارتباط گرفتگی رگ قلب و سرگیجه، با بررسی نحوه انسداد عروق و شریان‌ها، قابل توجیه است! هنگامی که چربی‌های اشباع و ‌تری گلیسریدهای موجود در رژیم غذایی، بسیار زیاد باشند، این چربی‌ها به تدریج بر روی دیواره عروق قلب، رسوب می‌کنند. ادامه این فرایند، باعث تجمع پلاک در داخل عروق خونی و باریک شدن رگ‌ها و تنگی عروق، خواهد شد. اگر رسوب کردن چربی ادامه پیدا کند، انسداد مزمن رخ می‌دهد. مدت زمانی که لازم است تا یک رگ یا شریان به طور کامل مسدود گردد، حداقل ۳ ماه است.

سیستم گردش خون، زمانی به خوبی کار می‌کند که حجم خون در گردش، به طور کامل بتواند به قلب وارد شده و از آن خارج گردد؛ در صورتی که فرد، به گرفتگی یا انسداد عروق قلبی دچار شود، خون نمی‌تواند با فشار کافی از قلب خارج شده و به اندام‌های دیگر، از جمله مغز، هدایت گردد! به همین دلیل، اکسیژن کافی به مغز نرسیده و این عضو حیاتی، واکنش خود را به صورت سرگیجه نشان می‌دهد. به این ترتیب، گرفتگی رگ قلب را می‌توان یکی از علل بروز سرگیجه دانست.

چه کسانی به گرفتگی رگ قلب و سرگیجه مبتلا می‌شوند؟

اکثر افرادی که به گرفتگی رگ قلب و سرگیجه ناشی از آن مبتلا می‌شوند، دارای فاکتورهای خطر زیر هستند:

• کشیدن سیگار
• ابتلا به دیابت
• سابقه خانوادگی بیماری قلبی
• شاخص توده بدنی بالای ۳۰
• کلسترول بالا یا هیپر لیپیدمی عدم تحرک کافی
• داشتن سابقه حملات قلبی
• داشتن تجربه جراحی بای پس عروق کرونر
• فشار خون بالا

برای افرادی که چندین مورد از فاکتورهای یاد شده را داشته باشند، احتمال ابتلا به گرفتگی رگ قلب و سرگیجه پس از آن، بیشتر خواهد بود؛ این مساله، می‌تواند در نهایت، منجر به انواع نارسایی قلبی گردد.

نحوه انسداد عروق قلب چگونه است؟

تجمع ماده‌ای از جنس چربی تحت عنوان پلاک، در داخل یک یا چند شریان قلب یا عروق کرونر، باعث ایجاد انسداد و گرفتگی عروق می‌شود. به تجمع پلاک بر روی دیواره عروق قلب، آترواسکلروز می‌گویند، که منجر به باریکی و سخت شدن شریان‌ها می‌گردد. در صورتی که گرفتگی رگ قلب یا آترواسکلروز در عروق کرونر رخ دهد، منجر به بروز بیماری‌های عروق کرونری قلب خواهد شد.

علائم گرفتگی رگ قلب شامل چه مواردی هستند؟

درک این موضوع که آیا گرفتگی رگ قلب و سرگیجه در بیمار، به یکدیگر مرتبط هستند یا خیر، نیاز به بررسی‌های تخصصی دارد. با این حال، معمولا شناخت علائم انسداد عروق و باریکی شریان‌های قلب، به بیمار کمک می‌کند تا هر چه سریع‌تر، برای بررسی وضعیت خود اقدام نماید. غیر از سرگیجه، علائم دیگری نیز وجود دارند که در اثر گرفتگی عروق کرونر به وجود می‌آیند.

از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• احساس خستگی مفرط
• وجود درد یا فشار بر قفسه سینه
• نامنظم شدن ضربان قلب
• ایجاد حالت تهوع شدید
• تنگی نفس و نفس نفس زدن
• تند شدن ضربان قلب
• احساس درد در بالای بازو

وجود ارتباط بین گرفتگی رگ قلب و سرگیجه، به وجود علائم بالا و شدت آن‌ها بستگی دارد. ضمن اینکه، افراد مبتلا به انسداد عروق و شریان‌ها، در هنگام فعالیت و ورزش، بیشتر از حالت استراحت، علائم یاد شده را تجربه می‌کنند. به این ترتیب، در صورتی که در حین انجام فعالیت‌های شدید، احساس درد قفسه سینه یا تنگی نفس دارید، ممکن است گرفتگی عروق قلبی، منشا آن باشد. معمولا در چنین شرایطی، سرگیجه و احساس سبکی سر، شما را آزار می‌دهد.

تشخیص علت گرفتگی رگ قلب و سرگیجه ناشی از آن

برای آنکه پزشک متخصص بتواند گرفتگی رگ قلب و سرگیجه ناشی از آن را درمان کند، ابتدا باید وجود انسداد را بررسی نماید؛ برای این کار، تست آنژیوگرافی کرونر، راهگشا خواهد بود. در واقع، ابتدا باید یک رنگ کنتراست به رگ‌های خونی بیمار تزریق گردد. وجود این رنگ در سیستم گردش خون شما، باعث می‌شود تا رگ‌ها و عروق خونی هنگام عکسبرداری با اشعه ایکس، برجسته‌تر به نظر برسند. این نوع عکسبرداری، کمک می‌کند تا نحوه گردش خون در عروق کرونر و شریان‌های اصلی بدن مشخص شود.

در صورتی که در عروق قلب، گرفتگی یا انسداد وجود داشته باشند، از طریق آنژیوگرافی کرونر، قابل تشخیص خواهد بود. نتیجه این آزمایش می‌تواند نشان دهد که آیا گرفتگی رگ قلب و سرگیجه شما، مرتبط هستند یا خیر.

آزمایش‌های تشخیصی اضافی برای بررسی گرفتگی رگ قلب

علاوه بر آزمایش آنژیوگرافی کرونر، آزمایش‌های تشخیصی دیگری نیز وجود دارند، که پزشک بنا بر وضعیت بیمار و برای تشخیص دقیق‌تر، آن‌ها را درخواست می‌کند. از رایج‌ترین تست‌های تخصصی، برای تشخیص علت گرفتگی رگ قلب و سرگیجه ناشی از آن، می‌توان موارد زیر را نام برد:

• MRI؛ برای چک کردن آناتومی و جریان خون در قلب
• تست استرس قلب؛ برای بررسی واکنش این ماهیچه به ورزش
• اکوکاردیوگرام (ECO)؛ که وضعیت دیواره‌های قلب، دریچه‌ها و نحوه گردش خون بین آن‌ها را بررسی می‌کند
• الکتروکاردیوگرام (ECG)؛ برای ارزیابی سیگنال‌های الکتریکی و ریتم قلب

برای درمان گرفتگی رگ قلب و سرگیجه چه کنیم؟

در بیمارانی که ارتباط گرفتگی رگ قلب و سرگیجه آن‌ها تایید می‌گردد، برای بهبود تعادل بدن و از بین بردن حس سبکی سر، باید ابتدا مشکل گرفتگی عروق برطرف شود. فرایند درمان گرفتگی رگ قلب و سرگیجه ناشی از آن، یک برنامه درمانی تخصصی نیاز دارد. در واقع، پزشک متخصص، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کند که علائم بیماری کاهش یافته، و احتمال خطر حمله قلبی به حداقل برسد. در ادامه، مهم‌ترین روش‌هایی که برای درمان گرفتگی شریان‌ها و عروق کرونر به کار می‌روند را توضیح می‌دهیم.

مداخله کرونری از راه پوست (PCI)

در این روش، هدف اصلی خارج کردن پلاک از مسیر گردش خون است؛ برای این کار، یک لوله کوچک و توخالی تحت عنوان کاتتر، از طریق رگ خونی اصلی مانند شریان کشاله ران، به سمت قلب هدایت می‌شود. این کاتتر، به عروق کرونر وارد شده و یک بالون کوچک را در داخل شریان باد می‌کند. در نهایت، باید یک لوله توری کوچک، تحت عنوان استنت، در داخل شریان نصب گردد تا از انسداد مجدد آن، جلوگیری به عمل آید. این جراحی، به رفع گرفتگی رگ قلب و سرگیجه ناشی از آن کمک می‌کند.

جراحی پیوند بای پس عروق کرونر (CABG)

در این روش جراحی، پزشک جراح، یک شریان یا ورید را از قسمت دیگری از بدن برداشته و در اطراف شریان کرونر، به کار می‌برد. این کار کمک می‌کند تا مسیر خون، به سمت رگ جدید منحرف شده و انسداد رگ قبلی، خللی در گردش خون به وجود نیاورد.

عدم درمان گرفتگی رگ قلب چه عوارضی در پی دارد؟

گرفتگی عروق قلب، یک وضعیت جدی و بحرانی است که باید تحت درمان قرار گیرد؛ در غیر این صورت، می‌تواند منجر به بروز نارسایی‌های قلبی شود. ضمن اینکه، عدم درمان انسداد عروق، هدایت اکسیژن و مواد مغذی به ماهیچه‌ها و مغز را مختل می‌کند، که این مساله، بر عملکرد بهینه اندام حیاتی بدن، تاثیر بسزایی خواهد داشت. برخی از مهم‌ترین عوارض گرفتگی عروق برای قلب، شامل موارد زیر هستند:

• حمله قلبی
• انواع آریتمی قلبی؛ شامل تاکی کاردی و برادیکاردی
• نارسایی‌های قلبی؛ که باعث ضعیف شدن عضله قلب می‌شوند

آیا گرفتگی رگ قلب و سرگیجه ناشی از آن درمان قطعی دارد؟

هدف اصلی از درمان گرفتگی رگ قلب، کاهش علائم و عوارض ناشی از آن (از جمله سرگیجه) است. بررسی‌ها نشان می‌دهند که درمان این اختلال با روش‌های جراحی مداخله پوستی و بای پس عروق کرونر، به ترتیب، ۸۶ درصد و ۶۰ درصد، موفقیت‌آمیز خواهد بود.

چگونه می‌توان از گرفتگی عروق کرونری قلب جلوگیری کرد؟

برای اینکه بتوانیم از گرفتگی رگ قلب و سرگیجه ناشی از آن جلوگیری کنیم، لازم است اصلاحاتی در سبک زندگی خود اعمال نماییم. استفاده از یک رژیم غذایی سالم، که در آن حجم بالایی از میوه‌ها و سبزی‌ها گنجانده می‌شوند، می‌تواند از انسداد مزمن عروق جلوگیری کند. همچنین، ورزش کردن و تحرک بدنی به صورت منظم (حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته)، باعث بهبود گردش خون شده و سلامت قلب و عروق را تضمین می‌کند.

در صورتی که به نوشیدن الکل یا کشیدن سیگار اعتیاد دارید، بهتر است آن‌ها را کنار بگذارید. وجود نیکوتین در بدن، باعث افزایش فشار خون شده و احتمال آسیب به رگ‌های خونی را افزایش می‌دهد.

آیا سرگیجه فقط از گرفتگی عروق قلب ایجاد می‌شود؟

هر نوع سرگیجه‌ای را نمی‌توان به گرفتگی رگ قلب یا بیماری‌های قلبی نسبت داد؛ زیرا سرگیجه، علل مختلفی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ابتلا به کم خونی
• پایین بودن یا بالا رفتن قند خون
• نوریت دهلیزی
• بیماری‌های مربوط به گوش داخلی
• عوارض جانبی مربوط به برخی داروها
• شرایط سیستمیک بدن
• میگرن

برای اینکه مشخص شود بین گرفتگی رگ قلب و سرگیجه، رابطه علت و معلول وجود دارد، باید به علائم دیگر بیمار نیز توجه نمود؛ همچنین، تعیین علت اصلی سرگیجه به آزمایش‌های دقیق و بررسی‌های پزشکی نیاز دارد.

سرگیجه‌ای که به میگرن یا بیماری‌های گوش داخلی مربوط می‌شود، معمولا با مشکل عدم تعادل نیز همراه است؛ این گونه اختلالات، باید تحت نظارت مستقیم یک متخصص گوش، حلق و بینی و شنوایی شناس ماهر بررسی و درمان گردند. در چنین شرایطی، شما می‌توانید با مراجعه به کلینیک گوش تهران، توسط بهترین متخصصان گوش حلق و بینی، معاینه شوید.