یکی از سوالات پرتکرار افراد درگیر با اختلالات شنوایی، درمان کم شنوایی بدون سمعک است! برخی از افراد کم شنوا حتی باوجود بهترین سمعک، باز هم از قرار دادن آن در گوش امتناع می کنند!خبر خوب این است که راهحلهای متعددی برای درمان کم شنوایی وجود دارد، که استفاده از سمعک(hearing aids) یکی از این راهحلها است، اما تنها راه نیست! در این مقاله، به بررسی روشهای متنوع و موثر برای درمان کم شنوایی بدون سمعک میپردازیم. از کاشت حلزون و رفع انسداد گوش تا استفاده از دستگاههای کمک شنوایی، مدیتیشن، یوگا، ورزش، تغذیه مناسب و اجتناب از صداهای بلند، هر کدام میتوانند گامی مهم در بهبود شنوایی باشند.
همانطور که می دانید، کمشنوایی (Hearing loss) به معنای کاهش یا از دست دادن قدرت شنوایی در یک یا هر دو گوش است و میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. این مشکل ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما در افراد بالای ۶۰ سال شایعتر است و معمولاً بهعنوان بخشی از روند طبیعی پیری در نظر گرفته میشود. به طور کلی کمشنوایی یکی از مشکلات شایع در سراسر جهان محسوب میشود؛ آمارها نشان میدهند که حدود ۱۶ درصد از بزرگسالان در ایالات متحده به درجاتی از کمشنوایی دچار هستند، رقمی که تقریباً دو برابر تعداد مبتلایان به دیابت و سرطان است.
درمان کم شنوایی بدون سمعک با کاشت حلزون
یکی از آثار طبیعی افزایش سن، کاهش شنوایی و سنگین شدن گوشها است؛ کاشت حلزون گوش(cochlear implan)، یکی از راههای درمان کم شنوایی بدون سمعک است. این روش به خصوص در افراد بسیار مسن، افرادی که کم شنوایی حسی عصبی دارند، افرادی که به صورت مادرزادی ک شنوا هستند و یا افرادی که تمایلی به استفاده از سمعک ندارند، انتخاب بسیار مناسبی است. کاشت حلزون به روش جراحی انجام میشود؛ در طی جراحی، استخوان ماستویید(Mastoid bone) برش داده شده، و یک الکترود کوچک در پشت پرده گوش(Eardrums) تعبیه میشود.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داد که ۸۵٪ از بیمارانی که تحت عمل کاشت حلزون قرار گرفتند، بهبود قابل توجهی در شنوایی خود گزارش کردند.
درمان کم شنوایی با رفع انسداد گوش
یکی از روشهای موثر درمان کم شنوایی، رفع انسداد در گوش بیرونی یا میانی است. این روش به ویژه برای افرادی که به دلیل تجمع مواد یا مشکلات ساختاری در گوش دچار کم شنوایی هدایتی شدهاند، کارآمد است. از شایعترین علل انسداد میتوان به تجمع جرم گوش (ear wax) در مجرای گوش، وجود مایع در گوش میانی اشاره کرد.
با رفع این انسدادها، بسیاری از مشکلات شنوایی به سادگی برطرف میشوند. به عنوان مثال، پاکسازی جرم گوش توسط متخصص، شنوایی را بلافاصله بهبود میبخشد. همچنین، تخلیه مایع از گوش میانی با روشهایی مانند جراحی لوله گذاری (tympanostomy tubes) یا ترمیم پرده گوش سوراخشده، میتواند کم شنوایی را به طور کامل درمان کند. این روشها معمولاً توسط متخصصان گوش و حلق و بینی انجام میشوند و در اکثر موارد، نیازی به درمانهای پیچیدهتر نیست.
بنابراین، اگر کم شنوایی شما ناشی از انسداد در گوش است، با مراجعه به پزشک و رفع این مشکل، میتوانید شنوایی خود را به حالت طبیعی بازگردانید.
درمان کم شنوایی به کمک دستگاه های کمک شنوایی
طیف وسیعی از دستگاههای کمکی وجود دارد که میتوانند در کنار سمعک یا کاشت حلزون، شنوایی را در موقعیتهای خاص بهبود بخشند. یکی از این دستگاهها، سیستم FM یا سیستم راجر است که به ویژه برای کودکان طراحی شده است. این دستگاه برای کودکانی که دچار کم شنوایی خفیف، کم شنوایی در یک گوش یا استفادهکننده از سمعک هستند، بسیار مفید است.
سیستم راجر شامل یک میکروفن است که صدای معلم یا گوینده را به طور مستقیم به گیرندهای که کودک حمل میکند، منتقل میکند. این روش، نویز پسزمینه را کاهش داده و باعث میشود کودک در محیطهایی مانند کلاس درس، بهتر و واضحتر بشنود. این دستگاه به ویژه در شرایطی که شنوایی واضح و دقیق اهمیت دارد، نقش موثری ایفا میکند.
درمان کم شنوایی بدون سمعک مدیتیشن
مدیتیشن با افزایش جریان خون به مغز و کاهش استرس، به بهبود سلامت شنوایی کمک میکند. این تمرین باعث تقویت تمرکز و توجه میشود و به افراد اجازه میدهد تا بهتر روی صداهای موردنظر تمرکز کنند. مدیتیشن منظم همچنین به کاهش فشار خون و بهبود عملکرد کلی بدن کمک میکند، که به نوبه خود بر سلامت گوشها تاثیر مثبت میگذارد. با تمرین مداوم، افراد میتوانند توانایی خود را در تشخیص و درک صداهای ظریف افزایش دهند و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.
بهبود شنوایی با ترک سیگار
سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی آسیب به سیستم شنوایی است. نیکوتین و مواد شیمیایی موجود در سیگار باعث کاهش جریان خون به گوش داخلی میشوند و به سلولهای شنوایی آسیب میرسانند. این آسیب میتواند منجر به کمشنوایی تدریجی و دائمی شود. ترک سیگار نه تنها از آسیب بیشتر جلوگیری میکند، بلکه به بهبود جریان خون و عملکرد سیستم شنوایی کمک میکند. ترک سیگار گامی مهم در حفظ سلامت کلی بدن، از جمله شنوایی، است و میتواند کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
درمان کم شنوایی بدون سمعک با یوگا
یوگا با ترکیب حرکات ملایم، تنفس عمیق و مدیتیشن، جریان خون به مغز و گوشها را بهبود میبخشد. این تمرینات باعث کاهش استرس، افزایش اکسیژنرسانی به سلولها و تقویت سیستم عصبی میشوند، که همگی برای سلامت سیستم شنوایی حیاتی هستند. یوگا همچنین به تقویت تمرکز و آگاهی از صداهای اطراف کمک میکند. افراد دارای اختلال شنوایی میتوانند با تمرین منظم یوگا، توانایی شنوایی خود را بهبود بخشند و کیفیت زندگی خود را افزایش دهند.
درمان کم شنوایی با ورزش کردن
ورزش منظم مانند پیادهروی، دویدن یا باغبانی، جریان خون را بهبود میبخشد و به سلامت کلی بدن، از جمله گوشها، کمک میکند. ورزش باعث افزایش اکسیژنرسانی به سلولها و تقویت سیستم قلبی-عروقی میشود، که برای سلامت شنوایی ضروری است. با این حال، مهم است که از گوش دادن به موسیقی بلند هنگام ورزش خودداری کنید، زیرا این کار میتواند به سلولهای گوش داخلی آسیب برساند. ورزش ملایم و منظم نه تنها به حفظ سلامت شنوایی کمک میکند، بلکه به کاهش استرس و بهبود عملکرد کلی بدن نیز میانجامد.
بهبود شنوایی با تغذیه مناسب
رژیم غذایی سالم و متعادل نقش کلیدی در حفظ سلامت شنوایی دارد. ویتامینهای گروه B، به ویژه B12، اسید فولیک، منیزیم و روی از جمله مواد مغذی هستند که به بهبود عملکرد سیستم شنوایی کمک میکنند. مصرف غذاهای غنی از این مواد، مانند سبزیجات برگدار، غلات کامل، آجیل، دانهها، ماهی و گوشت بدون چربی، توصیه میشود. مشورت با پزشک برای مصرف مکملهای غذایی نیز میتواند مفید باشد، به ویژه اگر رژیم غذایی فاقد این مواد مغذی باشد. تغذیه مناسب نه تنها به بهبود شنوایی کمک میکند، بلکه سلامت کلی بدن را نیز تقویت میکند.
درمان کم شنوایی با قرار نگرفتن در معرض صداهای بلند
قرار گرفتن در معرض صداهای بلند، چه به صورت پیوسته و چه ناگهانی، میتواند آسیب جدی و دائمی به سلولهای گوش داخلی وارد کند. صداهای بالاتر از 85 دسیبل، مانند موسیقی بلند، ماشینآلات صنعتی، صدای موتورسیکلت یا حتی صدای بلند تلویزیون، میتوانند باعث کمشنوایی شوند. برای محافظت از شنوایی، در محیطهای پر سر و صدا از محافظ گوش مانند گوشیهای محافظ، هدفونهای نویزکانسل یا گوشگیرهای مخصوص استفاده کنید. همچنین، سعی کنید از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند برای مدت طولانی خودداری کنید و فاصله خود را از منبع صدا حفظ کنید. آگاهی از سطح صدا و رعایت نکات ایمنی میتواند از آسیبهای جبرانناپذیر به شنوایی پیشگیری کند.
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، روشهای پیشگیرانه مانند اجتناب از صداهای بلند و محافظت از گوشها، میتوانند از بروز کمشنوایی در ۵۰٪ از موارد جلوگیری کنند.
بهترین راه برای تقویت شنوایی بدون سمعک
درمان کمشنوایی بدون سمعک روشهای متنوعی دارد که هر کدام میتوانند به بهبود شنوایی و کیفیت زندگی افراد کمک کنند؛ از روشهای پزشکی مانند کاشت حلزون برای کمشنوایی شدید و رفع انسداد گوش گرفته، تا استفاده از دستگاههای کمک شنوایی خاص مانند سیستم FM برای کودکان. اما علاوه بر روشهای پزشکی، تغییرات سبک زندگی نیز نقش کلیدی دارند؛ مدیتیشن و یوگا با کاهش استرس و بهبود جریان خون به مغز و گوشها، ورزش منظم با تقویت سیستم قلبی-عروقی، و تغذیه مناسب غنی از ویتامینهای گروه B، منیزیم و روی، همگی میتوانند شنوایی را تقویت کنند. همچنین، اجتناب از صداهای بلند و محافظت از گوشها در برابر آسیبهای احتمالی، نقش پیشگیرانه مهمی دارد.
با این حال، بهترین راه برای درمان کمشنوایی بدون سمعک، ترکیب روشهای پزشکی و تغییرات سبک زندگی است؛ برای مثال، اگر کمشنوایی ناشی از انسداد گوش باشد، رفع انسداد توسط متخصص همراه با رعایت تغذیه مناسب و ورزش منظم، نتایج بهتری خواهد داد. یا در موارد کمشنوایی حسی-عصبی، کاشت حلزون همراه با مدیتیشن و اجتناب از صداهای بلند میتواند موثرتر باشد. در نهایت، مشورت با متخصصان برای تشخیص دقیق علت کمشنوایی و انتخاب روشهای مناسب، گام نخست در یافتن بهترین راه درمان است. با ترکیب روشهای پزشکی و تغییرات سبک زندگی، میتوان گامهای موثری در جهت بهبود شنوایی برداشت و کیفیت زندگی را به طور قابل توجهی ارتقا داد. درصورت نیاز، میتوانید برای مشاوره با متخصصان کلینیک گوش تهران واقع در خیابان ولیعصر درتماس باشید.
2 دیدگاه دربارهٔ «روشهای درمان کم شنوایی بدون سمعک»
دوکتور عزیز من در کودکی پرده های گوشم از اثر عفونت پاره شده اکنون ۲۶ سالمی شنوایی من کم شده برای علاجم کدوم راه بهتره کاشت حلزون ویا سمعک؟ممنونم
با سلام. اگر پرده گوشتان پاره است؛ اولویت با ترمیم جراحی پرده گوش و مشکلات احتمالی گوش میانی تان است. سپس سمعک می تواند به تقویت باقی مانده شنوایی کمک کند.